بهترین اقدامات بعد از ضربه به سر : انواع و تشخیص آن

به هرگونه ضربه به پوست سر، جمجمه یا مغز آسیب یا ضربه مغزی گفته می‌شود. آسیب می‌تواند فقط یک ضربه جزئی روی جمجمه یا یک آسیب جدی مغزی باشد. همچنین آسیب سر می‌تواند بسته یا باز (نفوذ) باشد. آسیب سر بسته به این معنی است که فرد در اثر برخورد با یک جسم ضربه محکمی به سر خود وارد کرده است، اما آن جمجمه را نشکسته است. آسیب سر باز یا نافذ به این معنی است که فرد با جسمی برخورد کرده که جمجمه او را شکسته و وارد مغزش شده است. زمانی که با سرعت زیاد حرکت می‌کنید، مانند عبور از درب شیشه‌ای یا هنگام تصادف رانندگی، این اتفاق بیشتر می‌افتد. همچنین می‌توند از شلیک گلوله به سر نیز رخ دهد. در این مقاله قصد داریم به بررسی اقدامات بعد از ضربه به سر بپردازیم.

انواع آسیب‌های سر

صدمات سر عبارتند از:

• ضربه مغزی، که در آن مغز تکان می‌خورد، شایع‌ترین نوع آسیب مغزی تروماتیک است.
• زخم‌های پوست سر.
• شکستگی جمجمه.

علائم ضربه به سر

فردی که دچار ضربه به سر شده است درجات مختلفی از علائم مرتبط با شدت آسیب سر را خواهد داشت. موارد زیر شایع‌ترین علائم آسیب به سر هستند. اگر چه هر فردی می‌تواند تجربه‌ی متفاوتی از علائم را داشته باشد. علائم شامل موارد زیر است:

• ناحیه برآمده و متورم ناشی از برآمدگی یا کبودی
• برش کوچک و سطحی (کم عمق) در پوست سر
• سردرد
• حساسیت به نویز و نور
• تحریک پذیری
• گیجی
• سبکی سر و یا سرگیجه
• مشکلات تعادل
• حالت تهوع
• مشکلات حافظه و یا تمرکز
• تغییر در الگوهای خواب
• تاری دید
• وزوز گوش
• تغییر در طعم
• خستگی یا بی‌حالی

آسیب متوسط ​​تا شدید سر (نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد) علائم این آسیب‌‌ها شامل: از دست دادن هوشیاری، سردرد شدید که از بین نمی‌رود، تهوع و استفراغ مکرر، از دست دادن حافظه کوتاه ‌مدت، مانند مشکل در به خاطر سپردن وقایعی که مستقیماً به رویداد آسیب‌زا منجر شده است. لکنت زبان، مشکل در راه رفتن، ضعف در یک طرف یا ناحیه بدن، تعریق، رنگ پریدگی، تشنج، تغییرات رفتاری از جمله تحریک پذیری تخلیه خون یا مایع شفاف از گوش یا بینی، مردمک یک چشم بزرگتر از چشم دیگر به نظر می‌رسد و در هنگام قرار گرفتن در معرض نور منقبض نمی‌شود. بریدگی یا پارگی عمیق در پوست سر، زخم باز در سر و نفوذ جسم خارجی به سر.

سایر علائم شامل موارد زیر می‌شود:

کما

کما وضعیت ناخودآگاهی است که نمی‌توان فرد را بیدار کرد. فرد در این حالت به محرک‌ها فقط به صورت حداقلی واکنش نشان می‌دهد، یا اصلاً پاسخ نمی‌دهد.

حالت نباتی

وضعیت آسیب مغزی که در آن فرد توانایی‌های تفکر و آگاهی از محیط اطراف خود را از دست می‌دهد، اما برخی از عملکردهای اساسی مانند تنفس و گردش خون را حفظ می‌کند.

سندرم قفل شده

یک بیماری عصبی که در آن فرد هوشیار است و می‌تواند فکر کند و استدلال کند، اما نمی‌تواند صحبت کند یا حرکت کند. علائم آسیب به سر شبیه سایر مشکلات یا شرایط پزشکی است. برای تشخیص دقیق با پزشک خود مشورت کنید.

آسیب سر چگونه تشخیص داده می‌شود؟

گاهی اوقات  بلافاصله پس از آسیب به طور کامل آسیب درک نمی‌شود، اما با یک ارزیابی پزشکی جامع و آزمایش‌های تشخیصی آشکار می‌شود. تشخیص آسیب سر با معاینه فیزیکی و آزمایش‌های تشخیصی انجام می‌شود. در حین معاینه، پزشک سابقه پزشکی کاملی از بیمار و خانواده دریافت می‌کند و نحوه ایجاد آسیب را می‌پرسد. ضربه به سر می‌تواند باعث مشکلات عصبی شود و نیاز به پیگیری پزشکی بیشتری داشته باشد.

آزمایش‌های تشخیصی شامل موارد زیر است:

آزمایشات خون

اشعه ایکس: یک آزمایش تشخیصی که از پرتوهای انرژی الکترومغناطیسی نامرئی برای تولید تصاویری از بافت‌های داخلی، استخوان‌ها و اندام‌ها بر روی فیلم استفاده می‌کند.

اسکن توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن): یک روش تصویربرداری تشخیصی که از ترکیبی از اشعه ایکس و فناوری کامپیوتری برای تولید تصاویر افقی از بدن استفاده می‌کند. سی تی اسکن تصاویر دقیقی از هر قسمت از بدن، از جمله استخوان‌ها، ماهیچه‌ها، چربی‌ها و اندام‌ها را نشان می‌دهد. سی تی اسکن جزئیات بیشتری نسبت به اشعه ایکس عمومی دارد.

الکتروانسفالوگرام (EEG): روشی که فعالیت الکتریکی مداوم مغز را با استفاده از الکترودهای متصل به پوست سر ثبت می‌کند.

تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): یک روش تشخیصی که از ترکیبی از آهنرباهای بزرگ، فرکانس‌های رادیویی و کامپیوتر برای تولید تصاویر دقیق از اندام‌ها و ساختارهای بدن استفاده می‌کند.

اقدامات بعد از ضربه به سر

استراحت کنید

 به فرد اجازه دهید که دراز بکشد و استراحت کند. خوابیدن بعد از ضربه خفیف به سر خطری ندارد. نیازی نیست که فرد را از خواب بیدار کنید. ولی اگر این توصیه پزشک بود فرد را بیدار کنید. فرد باید بتواند بیدار شود و خودش و اطرافش را بشناسد.

جلوی خونریزی را بگیرید

محل زخم سر احتمالا خونریزی کند. قسمتی را که از آن خون می‌آید را با آب و صابون بشویید و با پارچه‌ای تمیز به مدت ۱۰ دقیقه قسمتی که زخم شده است را فشار دهید تا خون بند بی‌آید.

از کیسه آب یخ یا یخ استفاده کنید

به دنبال آسیب به سر معمولا پوست آن قسمت از سر که آسیب دیده است شروع به ورم کردن می‌کند. برای کاهش شدت تورم، کیسه آب یخ یا خود یخ را به مدت ۲۰ دقیقه روی سر قرار دهید. معمولا در ساعت‌های اولیه تورم کم می‌شود ولی اثر آن امکان دارد تا یک هفته باقی بماند.

از داروهای ضد درد استفاده کنید

برای کاهش درد استامینوفن می‌توانید از استامینقون استفاده منید. ولی اگر حس کردید که شدت درد در حال بیشتر شدن است، باید به پزشک مراجعه کنید.

 کلام آخر

درمان آسیب‌های وارد شده به سر بستگی به شدت آسیب دیدگی آن‌ها دارد. معمولا بیشتر افرادی که دچار صدمات جزئی در ناحیه سر می‌شوند، با کمک اقدامات اولیه آسیب به سر بهبود می‌یابند و عواقب طولانی مدتی نخواهند داشت. اما افرادی که آسیب جدی‌تر از ناحیه سر می‌بینند، احتمال دارد با تغییرات دائمی در شخصیت، توانایی‌های بدنی و توانایی تفکر مواجه شوند. اگر دچار ضربه به سر شدید شده‌اید برای درمان بهتر پیشنهاد می‌کنیم سریعا به پزشک متخصص مراجعه کنید.