افزایش فشار داخل جمجمه می‌تواند به طور ناگهانی (مثلاً پس از آسیب شدید سر) یا به تدریج ایجاد شود (مثلاً در نتیجه تومور مغزی). شدت علائم بر این اساس علت آن متفاوت است. با افزایش فشار احتمال بروز سردرد، حالت تهوع و اختلال در هوشیاری تا کما را می‌توان انتظار داشت. افزایش مزمن فشار داخل جمجمه عمدتاً از طریق یک اختلال حرکتی در حال توسعه به تدریج خود را نشان می‌دهد. اگر مراکز حیاتی مغز در اثر افزایش فشار تحت‌فشار قرار گیرند، اسپاستیسیتی، مردمک های سفت و سخت، گشاد شدن بیش از حد تنه، نفس نفس زدن و فلج تنفسی رخ می‌دهد. علاوه بر هرگونه کاهش فشار لازم از طریق دارو یا اقدامات جراحی، تمرکز اصلی بر درمان علت است.
علائم افزایش فشار داخل جمجمه
اگر در عرض چند ساعت ایجاد شود: بی‌قراری، ابری شدن سریع آگاهی، بیهوشی
اگر در عرض چند روز ایجاد شود: سردرد، تهوع، استفراغ صبحگاهی (با بهبود مختصر علائم بعدی)، گیجی، از دست دادن هوشیاری تا بیهوشی
زمانی که ظرف چند هفته یا چند ماه ایجاد شود: ابتدا کاهش سرعت، اختلالات رانندگی، تغییرات رفتاری، سپس سردرد، حالت تهوع و …
چه زمانی به دکتر فوراً با پزشک اورژانس تماس بگیریم؟
در صورت بروز هریک از علائم زیر باید به پزشک مراجعه کنید؛
- بیهوشی، وخامت سریع در حال افزایش در هوشیاری.
- همان روز، در
- گیجی، سردرد، فشار در سر و حالت تهوع شدید.
- در چند روز آینده اگر
- به سردرد و حالت تهوع ادامه دهید
- تغییرات شخصیتی غیر قابل توضیح مشاهده می‌شود.
افزایش فشار پاتولوژیک درون جمجمه‌ای به چه معناست؟
محافظت از مغز توسط استخوان‌های جمجمه انجام می‌شود: هرگونه افزایش قابل‌توجه حجم، خواه به دلیل خونریزی، تورم ناشی از التهاب یا تومور باشد، منجر به افزایش فشار می‌شود، زیرا حجم آن افزایش می‌یابد (مانند برآمدگی). ممکن نیست.
فشار طبیعی در جمجمه در محدوده ۵-۱۵ میلی‌متر جیوه است. به‌عنوان فشاری که محتویات جمجمه بر روی مننژها وارد می‌شود، تعریف می‌شود. هنگامی که فشار داخل جمجمه افزایش می‌یابد، حجم کوچک ذخیره ابتدا با فشرده کردن حفره‌های پر از مشروب تخلیه می‌شود. سپس مغز به طور فزاینده‌ای فشرده می‌شود.
این جریان خون را کاهش می‌دهد که به سلول‌های عصبی آسیب می‌رساند. در این مرحله علائم کلی فشار داخل جمجمه‌ای که در بالا ذکر شد مانند سردرد، حالت تهوع، افزایش خواب‌آلودگی و حتی کما مشخص می‌شود. اگر فشار به افزایش خود ادامه دهد، بخش‌هایی از مغز در نهایت به سمت قاعده جمجمه رانده می‌شوند و مراکز حیاتی را تحت‌فشار قرار می‌دهند و آسیب می‌بینند. این گیرافتادن از طریق الگوهای حرکتی پاتولوژیک، به‌ویژه حرکات کششی بازوها و پاها، اختلالات رفلکس و در نهایت اختلال در تنظیم دما، عملکرد قلبی عروقی تا نفس نفس زدن و فلج خود را نشان می‌دهد.
علل افزایش فشار داخل جمجمه
اختلالات یا بیماری‌های زیر می‌توانند فشار داخل جمجمه را به دلیل افزایش حجم مغز یا افزایش CSF افزایش دهند:
- آسیب تروماتیک مغز
- ادم مغزی ناشی از مسمومیت یا التهاب (آنسفالیت، مننژیت)
- فرایندهای اشغال‌کننده فضا مانند تومور مغزی، هماتوم ساب دورال
- هیدروسفالی هنگامی که CSF افزایش می‌یابد، به‌عنوان مثال به دلیل مشکلات زهکشی یا تولید بیش از حد
- ترومبوز ورید سینوسی.
تشخیص افزایش فشار داخل جمجمه
افراد مبتلا بلافاصله در بخش مراقبت‌های ویژه بستری می‌شوند، جایی که به‌موازات تشخیص‌ها تحت نظارت دقیق قرار می‌گیرند. حمایت از قلب و سیستم گردش خون و در صورت لزوم تنفس مصنوعی برای تأمین اکسیژن موردنیاز مغز ضروری است. علاوه بر این، پزشکان مقادیر مهم خونی مانند الکترولیت‌ها، قند خون و فشارخون را مورد بررسی قرار می‌دهند.
پزشکان از CT و تصویربرداری تشدید مغناطیسی برای تعیین علت افزایش فشار استفاده می‌کنند. فشار داخل جمجمه خود را فقط می‌توان با استفاده از روش‌های تهاجمی اندازه‌گیری کرد. برای انجام این کار، آنها یا یک کاتتر را با یک مبدل فشار وارد یکی از بطن‌های مغز می‌کنند. روش دیگر اندازه‌گیری فشار مستقیم در بافت مغز است که در آن یک کاوشگر کوچک با سنسور فشار از طریق سوراخی به عمق ۱۵ میلی‌متر از طریق استخوان جمجمه وارد می‌شود. در برخی موارد، این کاوشگر برای نظارت مداوم بر فشار داخل جمجمه تا زمان بهبودی ثبت اختراع در محل باقی می‌ماند. علاوه بر این، پزشکان سعی می‌کنند فشار داخل جمجمه را کاهش دهند. هدف دستیابی به مقادیر زیر ۲۰ میلی‌متر جیوه است.
برای رسیدن به این هدف، بسته به علت افزایش فشار، اقدامات زیر ممکن است:
- درمان بیماری زمینه‌ای، به‌عنوان مثال برداشتن تومور
- تخلیه مشروب به خارج از طریق یک کانولا
- اسموتراپی با تجویز داخل وریدی محلول سالین هیپرتونیک یا مانیتول. در این حالت، افزایش فشار اسمزی خون برای «کشیدن» مایع از مغز و در نهایت دفع آن از طریق کلیه‌ها در نظر گرفته شده است. به دلیل عوارض جانبی (کاهش فشارخون، کم‌آبی مواد سالم مغز، آسیب کلیه)، این درمان فقط برای اوج فشار و تحت نظارت دقیق توصیه می‌شود.
- کورتیزون (به‌عنوان مثال در مورد تومور مغزی یا مننژیت باکتریایی، اما نه در مورد آسیب مغزی تروماتیک)
- به‌ندرت، کرانکتومی، برداشتن یک تکه از بالای جمجمه برای کاهش فشار داخل جمجمه (مورد بحث است، تنها در صورتی که سایر اقدامات کاهش فشار کارساز نباشد).
افزایش فشار داخل جمجمه چه پیامدی به همراه دارد؟
سیر بعدی بیماری از یک سو به علت افزایش فشار بستگی دارد. از طرف دیگر، هر چه فشار داخل جمجمه بیشتر باقی بماند و بیشتر باشد، چشم انداز بیمار بدتر می‌شود. اگر بیمار از گیر افتادن جان سالم به در ببرد، شدیدترین عواقب درازمدت تا حالت رویشی قانون است.
نظرات