انواع هماتوم مغزی : علائم و روش های درمانی آن

  • تاریخ: شهریور ۲۲, ۱۳۹۹
  • دسته بندی: بیماری ها
  • دیدگاه کاربران: ۱ دیدگاه
  • تعداد بازدید: 2949 بار

هماتوم مغزی موقعیتی جدی است که در آن خون بین جمجمه و سطح مغز قرار میگیرد. این مشکل اغلب با ضربه به سر به وجود می آید. این ضایعه میتواند باعث مرگ به خصوص در افراد مسن که ضربه ی سختی به مغزشان وارد شده، شود. هماتوم مغزی حاد بدترین حالت هماتوم است که در آن آسیب قابل توجهی به مغز وارد شده است.

علائم هماتوم مغزی شامل موارد زیر هستند:

  • سردردی که پیوسته بیشتر و بدتر میشود.
  • احساس بیماری
  • گیجی
  • تغییرات شخصیتی مانند خشن شدن و یا تغییر حالت فوری و غیرعادی
  • احساس خواب آلودگی و تلاش برای باز نگه داشتن چشم ها
  • از دست دادن هوشیاری
  • فلج (عدم توانایی تکان دادن) بخشی از بدن
  • عدم توانایی در راه رفتن و زمین خوردن های مکرر
  • مشکلات در حرف زدن، مانند لکنت زبان
  • تشنج

ممکن است حتی بیمار وارد شدن ضربه به سرش را نیز به یاد نیاورد. علائمی که در بالا ذکر شدند میتوانند به سرعت و پس از ضربه ی سخت به سر تشدید شوند (هماتوم مغزی حاد) و یا به مرور زمان و چند روز و یا چند هفته پس از وارد شدن ضربه ی نه چندان شدید به سر (هماتوم مغزی مزمن)

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر ضربه ی سختی به سرتان وارد شد باید بلافاصله به اورژانس مراجعه کنید. اگر پس از وارد شدن ضربه ی نه چندان سخت به سرتان علائم بیماری در شما تشدید شدن فورا به یکی از مراکز اورژانس بروید. هماتوم مغزی میتواند خطرناک باشد و به همین دلیل باید فورا به آن رسیدگی شود.

هماتوم مغزی

علت های هماتوم مغزی کدامند؟

زمانی که به یک رگ خونی میان جمجمه و مغز آسیب وارد میشود، هماتوم مغزی به وجود می آید. خون از رگ خونی بیرون میزند و منجر به تشکیل لخته ی خون (هماتوم) می شود، این هماتوم به مغز فشار وارد می کند و به آن آسیب می رساند.

ضربات به سر که منجر به هماتوم میشوند اغلب سخت هستند، مانند ضربان ناشی از تصادف ماشین، افتادن از بلندی و یا زمین خوردن و ضرب و شتم؛ اما در موارد نادری ضربات آهسته به سر هم به هماتوم منجر شده اند.

اگر بیش از شصت سال داشته باشید، داروهای رقیق کننده ی خون مانند وارفارین مصرف کنید و یا سابقه ی سو مصرف الکل داشته باشید، آسیب جزئی در سر به احتمال زیاد منجر به هماتوم مغزی می شود.

چگونه میتوان هماتوم مغزی را درمان کرد؟

معمولا نیاز است تا هماتوم مغزی را هر چه زودتر با عمل جراحی درمان کرد. این عمل توسط پزشک مغز و اعصاب انجام میگیرد. اکثر پزشکان جراحی را برای خونریزی های زیاد و آنهایی که باعث ایجاد مشکلات عصبی می شوند، توصیه می کنند. با این حال در برخی موارد، درمان با استراحت در رختخواب، داروها و تحت نظر گرفتن بیمار ممکن است. این موارد ممکن است در مورد هماتوم های کوچکتر که علائم کمی دارند یا در کل هیچ علامتی ندارند، صادق باشد.

دو مورد از جراحی که اغلب برای درمان هماتوم مغزی به کار میروند موارد زیر هستند:

  • کرانیوتومی (craniotomy): بخشی از جمجمه به طور موقت برداشته میشود تا جراح به هماتوم دسترسی پیدا کرده و آن را خارج کند. پس از اتمام این عمل، بخشی از جمجمه که جدا شده بود را در جای خود قرار داده و با استفاده از صفحات و یا پیچ های فلزی محکم می کنیم. این عمل با بیهوشی عمومی صورت میپذیرد و در طی عمل بیمار کامل خواب است.

بیشتر بخوانید : جراحی کرانیوتومی

  • ایجاد سوراخ (Burr holes): سوراخ کوچکی روی جمجمه ایجاد میشود، لوله ای از طریق سوراخ وارد جمجمه شده و هماتوم خارج میشود. گاهی اوقات لوله تا چند روز پس از عمل در سر باقی میماند تا خون اضافی از طریق آن خارج شود و شانس بازگشت هماتوم کاهش پیدا کند. این عمل اغلب به کمک بیهوشی عمومی صورت میگیرد اما گاهی از بیهوشی موضعی نیز برای این عمل استفاده میشود.

در برخی موارد و هنگامی که هماتوم مغزی کوچک است، به مدت کوتاهی تحت نظر گرفته میشود تا اینکه از بین بردن هماتوم بدون عمل جراحی بررسی شود.

برای افرادی که تحت عمل جراحی برای از بین بردن هماتوم مغزی حاد قرار گرفته اند، ممکن است دوره ی نقاهت مدت زمان زیادی طول بکشد و مشکلات ذهنی و جسمی وی تا آخر عمر از بین نروند. اما در بسیاری از موارد افرادی که عمل آنها کاملا موفقیت آمیز بوده است، دچار هیچ عوارضی پس از جراحی نخواهند شد. اما متاسفانه ممکن است افرادی که مسن تر هستند بهبودی کامل به دست نیاورند.

در برخی موارد، هماتوم پس از انجام عمل دوباره به وجود می آید؛ در این موارد عمل جراحی های بعدی نیز مورد نیاز هستند.

جراحی هماتوم مغزی
Subdural hematoma.

دوره ی نقاهت پس از عمل جراحی

اگر عمل جراحی موفقیت آمیز باشد، بیمار میتواند پس از چند روز از بیمارستان مرخص شود اما اگر پس از عمل مشکل و یا عارضه ای وجود داشته باشد، بیمار میبایست تا چندین هفته در بیمارستان بماند.

اگر بیمار، پس از جراحی مشکلات دائمی از جمله مشکلات حافظه یا ضعف اندام داشته باشد، ممکن است نیاز به درمان بیشتری باشد تا به وی کمک شود به تدریج به فعالیت های عادی خود بازگردد.

دوره ی نقاهت پس از درمان هماتوم مغزی در افراد مختلف متفاوت است. برخی از افراد پس از چند هفته بهبودی کامل پیدا میکنند اما برخی دیگر تا آخر عمر هم دچار مشکلاتی خواهند بود.

چه افرادی بیشتر در خطر هستند؟

ممکن است هر فردی پس از وارد شدن ضربه به سر دچار هماتوم مغزی شود. هماتوم مغزی مزمن به تدریج و در مدت زمان چند هفته پس از ضربه دیدن سر به وجود می آید.

بالا رفتن سن

در اغلب اوقات هماتوم مغزی مزمن برای افرادی که سن ایشان بیش از شصت است به وجود می آید و این مشکل با بالا رفتن سن هم تشدید میشود. تصور می شود که دلیل این امر این است که مغز اکثر افراد با افزایش سن تا حدی کوچک می شود. اینگونه رگهای خونی مغز تحت فشار بیشتری قرار میگیرند و در برابر صدمات جزئی آسیب پذیرتر میشوند.

مصرف بیش از حد الکل

نوشیدن بیش از حد الکل در مدت زمان طولانی می تواند به تدریج باعث کوچک شدن مغز شده و رگ های خونی مغز را در معرض آسیب قرار دهد.

داروهای رقیق کننده ی خون

مصرف دارو برای کاهش خطر لخته شدن خون می تواند خطر ابتلا به هماتوم مغزی مزمن را افزایش دهد. با مصرف این داروها خون شما به راحتی لخته شده و خونریزی ناشی از آسیب دیدگی سر شدیدتر است. هر دو داروهای ضد انعقاد خون مانند وارفارین و داروهای ضد پلاکت مانند آسپرین ممکن است خطر شما را افزایش دهند.

شرایط دیگر

خطر ایجاد هماتوم مغزی مزمن به موارد زیر نیز مرتبط است:

  • صرع – شرایطی که باعث ایجاد تشنج می شود.
  • هموفیلی – بیماری که از لخته شدن خون به درستی جلوگیری میکند.
  • داشتن یک شانت بطنی – یک لوله نازک قرار داده شده در مغز برای تخلیه مایعات اضافی به منظور درمان هیدروسفالی
  • آنوریسم مغز – برجستگی در یکی از رگ های خونی مغز که می تواند بترکد و باعث خونریزی مغز شود.
  • تومورهای مغزی سرطانی (بدخیم)

نظرات


Saeed

خیلی عالی توضیح دادین ، تشکر 🙏


پاسخ