آسیبهای مغزی، به خصوص در اثر ضربه ناگهانی به سر، میتوانند در کوتاهترین زمان، زندگی فرد را دستخوش تغییراتی جدی کنند. مغز، مرکز کنترل حیاتیترین عملکردهای بدن است و هرگونه اختلال یا صدمه به آن ممکن است با عوارض پیچیده و گاه برگشتناپذیر همراه باشد. آنچه اهمیت دارد، واکنش درست و به موقع پس از آسیب است. دانستن اینکه در لحظات اولیه پس از ضربه چه اقداماتی باید انجام شوند، میتواند تفاوتی چشمگیر در مسیر درمان و پیشگیری از آسیبهای پایدار ایجاد کند. نکته مهم اینجاست که همه آسیبهای مغزی بلافاصله خود را نشان نمیدهند. ممکن است علائم در ابتدا خفیف یا حتی پنهان باشند؛ بنابراین مراجعه به پزشک متخصص، حتی در موارد به ظاهر جزئی، اقدامی بسیار حیاتی است. دکتر فهیم باغبان، جراح و متخصص مغز و اعصاب، با بهرهگیری از دانش روز و تجربه بالینی، آماده هستند تا در چنین شرایط حساسی، مسیر بررسی، تشخیص و درمان را با دقت و تخصص برای بیماران خود هموار کنند.

اقدامات اولیه پس از ضربه به سر
تقریبا برای همه ما پیش آمده که در اثر بیاحتیاطی یا یک حادثه ناگهانی، سرمان به جایی برخورد کند؛ گاهی این ضربه سطحی و خفیف است و گاهی ممکن است جدیتر باشد. در چنین شرایطی، آنچه اهمیت دارد، آگاهی از نحوه برخورد صحیح با این وضعیت است. اگر شما یا فردی در اطرافتان دچار ضربه به سر شدید، قبل از هرگونه حرکت یا تصمیمگیری، باید برخی نکات مهم را رعایت کرده و اقدامات اولیه را با دقت انجام دهید. این اقدامات میتوانند نقش مهمی در پیشگیری از عوارض جدی و مدیریت به موقع آسیبهای احتمالی داشته باشند. در ادامه، به مهمترین اقدامات اولیه پس از ضربه به سر اشاره میکنیم:
حفظ آرامش و توقف فعالیت
اولین و مهمترین اقدام پس از ضربه به سر، متوقف کردن هرگونه فعالیت بدنی است. فرد باید بلافاصله از ادامه ورزش، رانندگی، کار یا هر فعالیت فیزیکی دیگر خودداری کند. زیرا مغز، پس از آسیب، نیاز به استراحت کامل دارد تا فشار بیشتری به آن وارد نشود و امکان بررسی دقیق وضعیت فراهم شود. حتی اگر فرد ظاهرا حال عمومی خوبی داشته باشد و هیچ علامت نگرانکنندهای نداشته باشد، باز هم لازم است مدتی در آرامش استراحت کند. تنفس عمیق و حفظ آرامش میتواند به کاهش استرس بدن کمک کرده و در صورت بروز علائم دیرهنگام، فرصت کافی برای واکنش و اقدام به موقع فراهم کند.
بررسی سطح هوشیاری
یکی از اقدامات مهم پس از ضربه به سر، ارزیابی سریع و دقیق سطح هوشیاری فرد آسیبدیده است. باید بررسی شود که آیا فرد به درستی پاسخ میدهد، دچار گیجی یا سردرگمی است، توانایی صحبت کردن واضح دارد یا خیر و همچنین آیا از مشکلات بینایی مانند تاری دید یا دوبینی شکایت میکند یا نه. در صورت مشاهده هرگونه اختلال در هوشیاری، پاسخهای غیرعادی یا رفتارهای ناهماهنگ، باید بلافاصله با اورژانس تماس گرفته شود. همچنین، به ظاهر چهره و سر فرد توجه کنید؛ تغییراتی مانند انحراف چشم، غیرقرینگی صورت یا حرکات غیرطبیعی میتوانند نشانههایی از آسیب مغزی باشند که نباید نادیده گرفته شوند.
بررسی علائم خطر
پس از ضربه به سر، در صورتی که فرد دچار تهوع یا استفراغ مکرر، سردرد شدید یا رو به افزایش، گیجی، فراموشی، ترشح خون یا مایع شفاف از بینی یا گوش، تشنج، خوابآلودگی غیرمعمول، بیهوشی، ضعف یا بیحسی در اندامها و یا تفاوت در اندازه مردمک چشمها شود، باید بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید. این علائم میتوانند نشانهای از آسیب جدی به مغز باشند و تاخیر در دریافت مراقبت پزشکی، خطر بروز عوارض جبرانناپذیر را افزایش میدهد.
پرهیز از مصرف دارو بدون تجویز پزشک
یکی از نکات مهم بعد از ضربه به سر، خودداری کامل از مصرف هرگونه دارو بدون مشورت با پزشک است. مصرف مسکنها، داروهای آرامبخش یا حتی داروهای معمولی میتواند علائم آسیب مغزی را پنهان کند یا با وضعیت بیمار تداخل داشته باشد. در لحظات اولیه پس از ضربه، به هیچ عنوان نباید دارویی به فرد آسیبدیده داده شود. برخی داروها ممکن است با علائم عصبی تداخل ایجاد کرده و خطر بروز عوارضی مانند کما یا تشنج را افزایش دهند. تا زمانی که پزشک متخصص وضعیت بیمار را بررسی و دارویی تجویز نکرده، بهترین کار، اجتناب از هرگونه مداخله دارویی است.

استفاده از کمپرس سرد (در صورت نبود زخم باز)
پس از ضربه به سر، در صورت وجود تورم بدون زخم باز یا خونریزی، کمپرس سرد میتواند به کاهش التهاب و ورم کمک کند. یخ پیچیدهشده در پارچه یا حوله نازک را روی محل ضربه قرار دهید، بهطوری که تماس مستقیم با پوست نداشته باشد. این کار را میتوان هر ۲۰ دقیقه یکبار تکرار کرد، به شرطی که وضعیت عمومی فرد کاملا مناسب باشد و علائم هشداردهندهای مانند تهوع، گیجی یا بیهوشی مشاهده نشوند. استفاده از کمپرس سرد روش موثری برای تسکین اولیه است اما جایگزین معاینه پزشکی نمیشود.
استراحت کامل
در ۲۴ تا ۴۸ ساعت نخست پس از ضربه به سر، استراحت جسمی و ذهنی اهمیت ویژهای دارد. باید از مواجهه با نور شدید، صدای بلند و استفاده از موبایل یا سایر صفحهنمایشها به شدت پرهیز شود. بازگشت به محل کار یا انجام فعالیتهای روزمره در این مدت توصیه نمیشود و فرد بهتر است چند ساعت را به استراحت بگذراند و تحت نظر باشد تا در صورت بروز هرگونه علائم جدید، سریعا به پزشک مراجعه شود.
مراجعه به پزشک یا اورژانس
هنگام مواجه شدن با هرگونه شک به ضربه مغزی یا آسیب داخلی، تعلل در مراجعه به پزشک ممنوع است. بسیاری از علائم آسیبهای جدی ممکن است با تاخیر ظاهر شوند و نیاز به پیگیری فوری دارند. در صورت بروز علائمی مانند تب، تهوع، سردرد شدید یا هر نشانه نگرانکننده دیگر، بلافاصله باید با اورژانس تماس گرفته شود. همچنین در صورت وجود مرکز درمانی نزدیک، مراجعه سریع به آنجا ضروری است تا تیم پزشکی اقدامات لازم را برای حفظ سلامت بیمار انجام دهند.
انواع ضربه به سر
در علوم پزشکی، ضربه به سر یا آسیب ترومای مغزی (Head Injury) به آسیبهایی گفته میشوند که به پوست سر، جمجمه یا مغز وارد میشوند. شدت این آسیبها میتواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و انواع مختلفی دارد که آگاهی از آنها برای تعیین روشهای مراقبتی و درمانی مناسب، اهمیت ویژهای دارد. انواع ضربه به سر به شرح زیر هستند:
ضربه مغزی (Concussion)
ضربه مغزی رایجترین نوع آسیب مغزی خفیف است که به دنبال ضربه یا تکان شدید به سر یا بدن ایجاد میشود. این آسیب باعث حرکت ناگهانی مغز داخل جمجمه شده و عملکرد طبیعی آن را مختل میکند. علائم شایع ضربه مغزی شامل گیجی، سردرد، تهوع، اختلال در حافظه و تمرکز، خوابآلودگی و حتی از دست دادن کوتاهمدت هوشیاری است. مشاهده هر یک از این علائم باید موجب انتقال سریع فرد به مراکز درمانی برای بررسی و مراقبت تخصصی شود.
ضربه مغزی متوسط یا شدید (Moderate/Severe Traumatic Brain Injury – TBI)
ضربه مغزی متوسط یا شدید، نوعی آسیب جدی به مغز است که میتواند منجر به خونریزی داخلی، شکستگی جمجمه یا تورم مغز شود. در این شرایط، بیمار نیازمند بستری شدن و انجام تصویربرداریهای تخصصی مانند سیتیاسکن (CT) یا امآرآی (MRI) است. علائم این نوع آسیب شامل بیهوشی طولانیمدت، تشنج، ناتوانی در حرکت اندامها، مشکلات گفتاری یا بینایی و در موارد شدید، خطر مرگ یا آسیب دائمی مغزی میباشد. تشخیص و درمان سریع در این موارد حیاتی است تا عوارض جدی کاهش یابند.

شکستگی جمجمه (Skull Fracture)
بعضی از ضربههای شدید به سر میتوانند باعث شکستگی استخوانهای جمجمه شوند. شکستگی جمجمه انواع مختلفی دارد و هر نوع نیازمند روش درمانی خاص خود است. از مهمترین انواع شکستگی جمجمه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- شکستگی خطی (Linear Fracture): شکستگی ساده و بدون جابجایی استخوان.
- شکستگی فشاری (Depressed Fracture): قسمتی از استخوان جمجمه به داخل فرو رفته است.
- شکستگی باز (Open Fracture): شکستگی همراه با پارگی پوست که خطر عفونت را افزایش میدهد.
- شکستگی قاعده جمجمه (Basilar Skull Fracture): یکی از خطرناکترین انواع شکستگی که در قاعده جمجمه رخ میدهد و با علائمی مانند ترشح مایع شفاف از بینی یا گوش و کبودی دور چشمها همراه است.
هماتوم مغزی (Intracranial Hematoma)
هماتوم مغزی زمانی رخ میدهد که خونریزی و تجمع خون در داخل یا اطراف مغز به دنبال پارگی رگهای خونی ایجاد شود. این وضعیت میتواند تهدیدکننده زندگی باشد و معمولا ناشی از ضربههای بسیار شدید است که نیازمند جراحی فوری میباشد. مهمترین انواع هماتوم مغزی عبارتاند از:
- اپیدورال هماتوم (Epidural Hematoma): خونریزی بین جمجمه و لایه بیرونی پرده محافظ مغز (دورا مادرا)
- سابدورال هماتوم (Subdural Hematoma): خونریزی بین سطح مغز و جمجمه
- هماتوم داخل مغزی (Intracerebral Hematoma): خونریزی در داخل بافت مغز
کودال
کودال نوعی آسیب مغزی است که هم در نقطه برخورد اولیه (Coup) و هم در سمت مخالف مغز (Contrecoup) ایجاد میشود. این پدیده به دلیل حرکت ناگهانی و شدید مغز داخل جمجمه رخ میدهد و معمولا در تصادفات رانندگی یا سقوط از ارتفاع مشاهده میشود. در این نوع آسیب، ضربه شدید به سر میتواند موجب آسیب جدی به جمجمه و بافت مغز شود و نیازمند بررسی و مراقبت پزشکی فوری است.
ضربه نافذ به سر (Penetrating Head Injury)
ضربه نافذ به سر زمانی اتفاق میافتد که یک جسم خارجی مانند گلوله، چاقو یا هر شی تیز به داخل جمجمه نفوذ کرده و به بافت مغز آسیب میرساند. این نوع آسیب، یکی از شدیدترین و پیچیدهترین آسیبهای مغزی است که با خونریزی گسترده، تخریب بافت مغزی و خطر بالای عفونت همراه است. در چنین شرایطی، انجام جراحی فوری توسط تیم پزشکی الزامی است تا کنترل خونریزی، ترمیم آسیبها و پیشگیری از عوارض جدی صورت گیرد و بهترین نتیجه درمانی حاصل شود.
علائم ضربه به سر
علائم ضربه به سر میتوانند بین ۲۴ تا ۷۲ ساعت پس از حادثه ظاهر شوند و حتی اگر فرد بلافاصله پس از ضربه ظاهرا حال خوبی داشته باشد، باید مراقب علائم هشداردهنده بود. در موارد آسیب متوسط تا شدید سر که نیازمند مراقبت فوری پزشکی است، برخی از علائم رایج عبارتاند از: لکنت زبان، مشکلات تعادل و راه رفتن، ضعف در یک طرف بدن، تعریق زیاد، رنگ پریدگی، تشنج، تغییرات رفتاری مانند تحریکپذیری، ترشح خون یا مایع شفاف از گوش یا بینی و تفاوت قابل توجه در اندازه مردمک چشمها. علائم دیگر ضربه به سر شامل موارد زیر میشوند:
- ناحیه برآمده یا متورم ناشی از کبودی یا برآمدگی
- برشهای سطحی و کمعمق در پوست سر
- سردرد
- حساسیت به نور و صدا
- گیجی و تحریکپذیری
- سرگیجه و سبکی سر
- حالت تهوع
- اختلال در حافظه و تمرکز
- تغییر در الگوهای خواب
- تاری دید
- وزوز گوش
- تغییر در حس چشایی
- احساس خستگی یا بیحالی

علائم شدید آسیب به سر
در بعضی از موارد، ضربه به سر میتواند باعث آسیبهای جدی و تهدیدکننده حیات شود. چنین آسیبهایی ممکن است به از دست رفتن هوشیاری، اختلالات حسی یا حتی مرگ منجر شوند. همچنین، بعضی از بیماران ممکن است تا پایان عمر با عوارض ناشی از این آسیبها زندگی کنند. از جمله مهمترین علائم آسیب شدید به سر میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
کما پس از ضربه به سر
در بعضی از موارد، ضربه شدید به سر میتواند منجر به کما شود. کما حالتی از بیهوشی عمیق و مداوم است که در آن فرد قادر به بیدار شدن نبوده و واکنش او به محرکهای محیطی بسیار محدود یا حتی کاملا قطع میشود. این وضعیت نشاندهنده آسیب جدی به عملکرد مغز است. در برخی موارد، فرد ممکن است پس از مدتی از کما خارج شده و به سطحی از هوشیاری بازگردد، اما روند بهبودی میتواند زمانبر و پیچیده باشد.
حالت نباتی
حالت نباتی یکی از پیچیدهترین پیامدهای آسیب شدید مغزی است. در این وضعیت، فرد به ظاهر بیدار به نظر میرسد؛ چشمانش باز است، ممکن است تنفس طبیعی داشته باشد و حتی چرخه خواب و بیداری در او دیده شود؛ اما هیچ نشانهای از آگاهی یا واکنش هدفمند نسبت به محیط اطراف وجود ندارد. این وضعیت پس از آسیبهای جدی مانند ضربه مغزی شدید، سکته مغزی یا کمبود طولانیمدت اکسیژن در مغز ایجاد میشود. در حالت نباتی، عملکردهای پایهای بدن همچنان حفظ شدهاند، اما مغز توانایی پردازش آگاهانه و ارتباط با دنیای بیرون را از دست داده است.
سندرم قفل شده
سندرم قفلشده یکی از نادرترین و ناتوانکنندهترین پیامدهای آسیب مغزی است. در این وضعیت، فرد کاملا هوشیار است، توانایی تفکر و استدلال خود را حفظ کرده، اما قادر به صحبت کردن یا انجام حرکات ارادی نیست. تنها راه ارتباطی باقیمانده برای فرد، حرکت دادن چشمها یا پلک زدن است. این سندرم در پی آسیب شدید به ساقه مغز ایجاد میشود؛ آسیبی که مسیرهای عصبی مسئول کنترل حرکتهای ارادی را مختل میکند. سکته مغزی، ضربه مغزی شدید یا وجود تومور میتوانند از دلایل بروز این وضعیت باشند.
آسیب سر چگونه تشخیص داده میشود؟
تشخیص آسیب به سر فرآیندی دقیق و چندمرحلهای است که به کمک معاینه بالینی و ابزارهای تصویربرداری انجام میشود. در بسیاری از موارد، شدت واقعی آسیب بلافاصله پس از حادثه قابل تشخیص نیست و تنها با گذشت زمان و انجام آزمایشهای تخصصی مشخص میشود. پزشک در مرحله نخست، با دریافت شرح حال دقیق از بیمار، بررسی سابقه پزشکی فرد و خانواده و ارزیابی نحوه وقوع حادثه، به سرنخهای اولیه دست مییابد. سپس، با توجه به علائم بالینی و احتمال آسیب به بافت مغز یا ساختارهای اطراف، از روشهای مختلف تشخیصی استفاده میشود. مهمترین ابزارهای تشخیص آسیب به سر شامل موارد زیر هستند:
- آزمایش خون: بررسی شاخصهای خونی برای ارزیابی عملکرد کلی بدن و تشخیص علائم التهاب یا آسیب داخلی
- تصویربرداری با اشعه ایکس: روشی سریع برای بررسی شکستگیهای استخوان جمجمه یا ستون فقرات
- سیتی اسکن (CT Scan): از ترکیب اشعه ایکس و فناوری کامپیوتری برای تهیه تصاویر مقطعی دقیق از مغز، استخوانها و بافتهای نرم استفاده میکند و در ارزیابی خونریزی، تورم یا شکستگی بسیار موثر است.
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): با استفاده از میدان مغناطیسی قوی و امواج رادیویی، تصاویر بسیار دقیقی از مغز و نخاع تهیه میکند و برای شناسایی آسیبهای عمیقتر یا دیرهنگام کاربرد دارد.
- الکتروانسفالوگرافی (EEG): ثبت فعالیت الکتریکی مغز برای بررسی احتمال تشنج یا اختلالات عملکرد مغزی ناشی از آسیب.
در مورد علائم و درمان ضربه مغزی در کودکان در اثر حوادث بیشتر بخوانید.

مراقبتهای بعد از ضربه مغزی و آسیب به سر
پس از وارد آمدن ضربه به سر، اگر شدت ضربه زیاد باشد، بهتر است بلافاصله با اورژانس تماس گرفته شود. در چنین شرایطی، میتوان با انجام چند اقدام اولیه، وضعیت فرد آسیبدیده را بهطور موقت کنترل کرد. مراقبتهای پس از آسیب به سر شامل موارد زیر هستند:
- نظارت دقیق بر سطح هوشیاری: بررسی مداوم سطح هوشیاری فرد، توجه به هرگونه تغییر ناگهانی مانند گیجی، خوابآلودگی غیرعادی یا بیحالی
- پایش علائم حیاتی: کنترل فشار خون، ضربان قلب و تنفس از اهمیت زیادی برخوردار است؛ زیرا حفظ اکسیژنرسانی به مغز نقشی حیاتی در روند بهبودی دارد.
- مدیریت درد و تهوع: استفاده از داروهای مناسب برای کاهش سردرد و پیشگیری از تهوع، به شرطی که مصرف آنها با تجویز پزشک باشد؛ پرهیز از داروهایی مانند آسپرین که میتوانند ریسک خونریزی مغزی را افزایش دهند.
- پرهیز از فعالیتهای سنگین: استراحت کافی و خودداری از انجام فعالیتهای شدید جسمی یا ذهنی تا زمانی که پزشک اجازه دهد. همچنین، رانندگی یا کار با ماشینآلات سنگین باید به تعویق بیفتند.
- کنترل تورم و فشار داخل جمجمه: مصرف داروهای ضدالتهاب یا دیورتیکها (ادرارآور) در صورت تجویز پزشک برای کاهش فشار داخلی مغز
- مراقبت از زخمها و آسیبهای خارجی: در صورت وجود زخم یا شکستگی روی سر، لازم است محل آسیب تمیز نگه داشته شده و بهطور مرتب پانسمان شود. همچنین، باید مراقب علائم احتمالی عفونت مانند قرمزی، ترشح یا درد بود.
- توجه به علائم هشداردهنده: علائمی مانند استفراغ مکرر، سردرد شدید، اختلال در بینایی یا شنوایی، ضعف ناگهانی اندامها یا بروز تشنج نیازمند مراجعه فوری به اورژانس هستند.
- ارزیابی و توانبخشی تخصصی: در موارد آسیب جدی به سر، ممکن است نیاز به ارزیابی تخصصی و انجام فرآیندهای توانبخشی در زمینههای فیزیکی، گفتاری و شناختی وجود داشته باشند.
پیشگیری از ضربه به سر
ضربه به سر میتواند تنها در یک لحظه رخ دهد، اما آثار آن ممکن است برای سالها باقی بمانند. بهترین راه برای محافظت از مغز، پیشگیری از بروز آسیب است؛ روشی سادهتر، کمهزینهتر و بسیار موثرتر از درمان. با رعایت چند نکته ساده اما مهم، میتوان از بسیاری از آسیبهای جدی جلوگیری کرد. پیشگیری از ضربه به سر، بهخصوص در گروههای پرخطر مانند کودکان، سالمندان، ورزشکاران و کارگران، اهمیت دوچندانی دارد. در ادامه، مجموعهای از توصیههای کاربردی و موثر برای محافظت از سر و مغز ارائه شده است:
- هنگام دوچرخهسواری، موتورسواری، اسکیت، اسنوبورد یا ورزشهای تماسی، استفاده از کلاه ایمنی ضروری است. همچنین در محیطهای کاری مانند ساختوساز یا صنایع سنگین که احتمال سقوط اجسام وجود دارد، حتما از کلاه ایمنی استفاده شود.
- چه در صندلی جلو و چه در عقب، همیشه کمربند ایمنی را ببندید. برای کودکان نیز از صندلی کودک مناسب با وزن و سن آنها استفاده کنید تا در برابر ضربه محافظت شوند.
- لبههای تیز مبلمان را با پوشش نرم بپوشانید، از نردههای محافظ در پلهها و بالکنها استفاده کنید، کف حمام و آشپزخانه را خشک نگه دارید و از روشنایی کافی در راهروها و اتاقها اطمینان حاصل کنید.
- تجهیزات ایمنی مانند کلاه محافظ، گارد دهان و گردن را فراموش نکنید. آموزش صحیح حرکات ورزشی، اجتناب از ادامه فعالیت بعد از هر ضربه حتی خفیف به سر، بسیار مهم است.
- به کودکان درباره خطرات پریدن از ارتفاع یا دویدن در مکانهای ناایمن آموزش دهید. بزرگسالان را با علائم ضربه به سر و نحوه واکنش به آن آشنا کنید. سالمندان نیز در صورت نیاز باید از ابزارهایی مثل واکر یا عصا استفاده کنند.
- کارگران باید با استفاده از تجهیزات ایمنی مناسب کار کنند. وجود علائم هشداردهنده، آموزش صحیح نکات ایمنی و بازرسی منظم از محیط کار میتواند از بسیاری از حوادث جلوگیری کند.

کلام پایانی
ضربه به سر، حتی اگر در ظاهر خفیف به نظر برسد، میتواند تهدیدی جدی برای سلامت مغز و کیفیت زندگی شما باشد. تشخیص به موقع و مراقبت تخصصی، نقش حیاتی در پیشگیری از عوارض طولانیمدت مانند خونریزی مغزی، تورم مغز و اختلالات شناختی ایفا میکند. با تکیه بر تجربه و دانش روز دکتر فهیم باغبان، از اولین لحظه پس از حادثه تا مراحل بازتوانی کامل، همراه شما هستیم تا بهترین مسیر درمان و بهبودی را طی کنید. انجام ارزیابیهای دقیق عصبی، تصویربرداریهای پیشرفته و مراقبتهای تخصصی بر اساس استانداردهای جهانی، تضمین میکنند که سلامت مغز شما در بالاترین سطح حفظ شود. برای دریافت مشاوره و تعیین وقت معاینه، میتوانید همین الان با مطب دکتر باغبان تماس بگیرید. شمارههای تماس:
- ۰۹۱۲ – ۴۳۶ ۸۷ ۲۴
- ۰۹۱۰ – ۴۵۵ ۴۳ ۳۹
- ۰۲۱ – ۸۸ ۸۷ ۰۹۴۳
- ۰۲۱ – ۹۱۳۰۰۴۳۹
سوالات متداول
در ابتدا باید آرامش خود را حفظ کرد، محل حادثه را ایمن نمود و اگر فرد بیهوش است یا دچار استفراغ شده فورا با اورژانس تماس گرفت.
علائمی مانند از دست دادن هوشیاری، استفراغ مکرر، ضعف یا بیحسی در اندامها، تشنج، سردرد شدید و تغییر در رفتار یا گفتار نیازمند مراجعه فوری هستند.
بله، حتی در صدمههای خفیف باید بیمار را تحت نظر گرفت و از انجام فعالیتهای سنگین یا رانندگی خودداری کرد تا در صورت بروز علائم جدیتر بتوان سریع اقدام کرد.
نظرات
سلام وقت بخیر
ببخشید حدود دو روز پیش موقع سوار شدن به ماشینم سمت راست سرم با در ماشین برخورد کرد و درد میکنه
طبق بررسی که خونواده کردن سرم نه باد کرده نه کبود شده ولی از اون موقع یهویی تو محل برخورد احساس سوزش یا درد خفیف نمیدونم چجوری بگم ی حسی داره پیدا میکنم گوش سمت راستم از همون شب هم حالتی که هوا بگیره پیدا کرده نگران شدم
مراجعه حضوری برم عکس بگیرم؟
سلام
دیروز پاهام لیز خورد از پشت سرم محکم خوردم زمین
امروز گردنم به شدت درد میکنه
میتونه به خاطر ضربه باشه،
سلام …برادر من امروز تو مدرسه سرش به دیوار خورده سمت گیجگاه ورم کرده،، بعد از ضربه تا الان ۲بار استفراغ کرده ،،ولی در حال حاضر که ساعت ۹ شب هست شرایط نرمالی داره …چه اقدامی باید انجام بدیم؟، با این شرایطی که عرض کردم مورد حادی وجود داره یا نه ….مرسی
مندیروزباپایزدتوسرممنالانهیچعلائمیندارمبایدچهکاکنم