مخچه، بزرگ‌ترین بخش عقبی مغز است که در قاعده جمجمه و نزدیک به ساقه مغز قرار دارد. وظیفه این بخش هماهنگی حرکات ارادی و کارهایی چون حفظ تعادل، مهارت‌های حرکتی و … می‌باشد. به تومورهایی که در این بخش از مغز رشد می‌کنند، تومور مخچه گفته می‌شود. تومورهای مخچه اغلب از نوع تومورهای اولیه هستند و از بافت مغز شروع می‌شوند، اما برخی از آن‌ها نیز از نوع ثانویه تشخیص داده شده‌اند که از سرطان دیگر بخش‌های بدن به این قسمت می‌رسند. در این مقاله انواع تومور مخچه را معرفی کرده و اطلاعاتی در مورد آن‌ها در اختیارتان قرار می‌دهیم. با ما همراه باشید.
علت ایجاد تومور مخچه
تومورهای مغزی، توده‌های مخربی هستند که از رشد غیرطبیعی سلول‌های مغز به وجود می‌آیند. تومورهایی که در بخش قاعده جمجمه و قسمت زیرین مغز رشد می‌کنند، تومور مخچه نامیده می‌شوند. تومورهای مخچه اغلب از نوع تومورهای اولیه هستند. این تومورها از خود مغز یا بافت‌های اطراف آن شروع شده و بخشی از مخچه را درگیر می‌کنند. تومورهای اولیه اغلب در کودکان دیده می‌شوند.
تومور مخچه در بزرگسالان اغلب از نوع تومورهای ثانویه می‌باشد که از بخش دیگری از بدن شروع شده و به این قسمت سرایت می‌کند. این نوع تومورها رایج‌تر از تومورهای اولیه هستند و درمان سخت‌تری نیز دارند.
انواع تومور مخچه
همان‌طور که در بالا عنوان شد، تومورهای مخچه به دو دسته کلی تومورهای اولیه و ثانویه تقسیم می‌شوند. تومورهای اولیه با توجه به این که چه بخشی از مغز را درگیر می‌کنند، نامگذاری می‌شوند. انواع تومور مخچه عبارتند از:
نوروم آکوستیک (Acoustic neuroma)
نوروم آکوستیک نوعی تومور نادر است که بر روی عصب اصلی گوش رشد می‌کند. این تومور بر روی عصبی که از گوش به مغز می‌رسد فشار وارد کرده و باعث عدم تعادل، کاهش شنوایی، زنگ زدن گوش و در موارد حادتر، از دست دادن کامل شنوایی می‌شود. تومور نوروم آکوستیک اغلب رشد بسیار آهسته‌ای دارد و در دسته تومورهای خوش‌خیم جای می‌گیرد، اما در برخی موارد نیز به سرعت رشد کرده و بزرگ می‌شود. بزرگ شدن تومور به ساقه مغز فشار وارد کرده و برخی از فعالیت‌های حیاتی بدن را مختل می‌سازد.
گلیوما (Glioma)
به تومورهایی که از سلول‌های گلیال شروع می‌شوند، گلیوما گفته می‌شود. سلول‌های گلیال از ساختار سیستم عصبی مرکزی پشتیبانی کرده و مواد مغذی موردنیاز را در اختیار آن قرار می‌دهند. این سلول‌ها وظیفه پاکسازی نورون‌ها و سلول‌های مرده را نیز بر عهده دارند. تومورهای گلیوما انواع مختلفی دارند که از بین آن‌ها می‌توان به آستروسیتوم‌ها، اپندیموما‌ها، گلیوبلاستوما‌ها، الیگواستروسیتوم‌ها و الیگودندروگلیوما اشاره کرد.
مننژیوما (Meningioma)
مننژیوما شایع‌ترین تومورهای سیستم عصبی هستند که از غشای محافظ مغز و نخاع شروع می‌شوند. از این رو در خارج از مغز قرار داشته و چسبیده به آن باقی می‌مانند. این تومورها به کندی رشد می‌کنند و اگر به موقع درمان شوند، وارد بافت مغز نشده و آسیبی به آن نمی‌رسانند.
آستروسیتوما (Astrocytoma)
آستروسیتوما نوعی از گلیوم است که از سلول‌های گلیال با نام آستروسیت شروع می‌شود. آستروسیت‌ها از نورون‌ها حمایت می‌کنند. این سلول‌ها زمانی که دچار آسیب یا جهش می‌شوند، نمی‌توانند رشد عادی خود را داشته باشند. در این حالت نورون‌ها را رها کرده و به بافت‌های اطراف نفوذ می‌کنند. در اغلب موارد آستروسیتوما در سراسر مغز و مایع مغزی نخاعی پخش شده و با بافت‌های عادی ترکیب می‌شود که در این صورت از بین بردن آن‌ها با عمل جراحی بسیار سخت است.
کارسینوما کوروئید پلکسوس (Choroid plexus carcinoma)
کارسینوما نوع نادری از تومور مغزی است که اغلب کودکان را درگیر می‌کند. این تومور از بافتی که مایع مغزی نخاعی را ترشح می‌کند، شروع شده و بر روی عملکرد آن تاثیر می‌گذارد. ترشح بیش از اندازه مایع مغزی نخاعی از جمله عوارض این تومور است که باعث ایجاد بیماری‌هایی چون هیدروسفالی می‌گردد.
اپاندیموما (Ependymoma)
اپاندیموما نوع دیگری از گلیوم است که از سلول‌های اپاندیمال شروع می‌شود. این سلول‌ها در رشته‌های نخاعی و بخش‌هایی از مغز که شامل مایع مغزی نخاعی هستند، قرار گرفته و وظیفه ترمیم بافت‌های عصبی را بر عهده دارند. اپاندیموما نوعی تومور نادر است که اغلب در کودکان و جوانان دیده می‌شود.
گلیوبلاستوما (Glioblastoma)
گلیوبلاستوما یکی از شایع‌ترین تومورهای بدخیم نخاع و مغز است که بیشتر از سلول‌های آستروسیت تشکیل شده است، اما انواع دیگری از سلول‌ها از جمله عروق خونی را نیز در خود دارد. تومورهای گلیوبلاستوما به نقاط نزدیک به مغز حمله می‌کنند و از طریق جسم پینه‌ای به دیگر نواحی آن انتشار می‌یابند.
مدولوبلاستوما (Medulloblastoma)
مدولوبلاستوما، نوعی تومورسرطانی بدخیم است که از مخچه شروع می‌شود و در برخی مواقع از طریق مایع نخاعی در دیگر نقاط بدن پخش می‌گردد. این تومور ممکن است در هر سنی اتفاق بیفتد اما در کودکان شایع‌تر است.
الیگودندروگلیوما (Oligodendrogliomas)
الیگودندروگلیوما، نوع دیگری از گلیوم است که از سلول‌های الیگودندروسیت شروع می‌شود. این سلول‌ها پوشش چربی سلول‌های عصبی را می‌سازند. تومورهای الیگودندروگلیوما در بافت مغز یا نخاع باقی می‌مانند و به دیگر نقاط بدن نمی‌رسند.
پینوبلاستوما (Pineoblastoma)
پینوبلاستوما نوع دیگری از تومورهای مغزی است که از غده پینه‌آل مغز آغاز می‌شود و بیشتر کودکان خردسال را درگیر می‌کند. این تومور معمولا تنها در ناحیه دستگاه عصبی منتشر می‌شود و به دیگر نقاط بدن گسترش نمی‌یابند.
کرانیوفارنژیوما (Craniopharyngioma)
کرانیوفارنژیوما تومور خوش‌خیمی است که در نزدیکی غده هیپوفیز تشکیل می‌شود و معمولا رشد بسیار آهسته‌ای دارد. این تومور معمولا کودکان ۵ تا ۱۴ سال را درگیر می‌کند و باعث ایجاد مشکلات مشکلات بینایی و اختلالات هورمونی در آن‌ها می‌شود.
آدنوم‌های هیپوفیز
تومورهای هیپوفیز تومورهای خوش‌خیمی هستند که غده هیپوفیز در بخش انتهایی مغز را مورد حمله قرار می‌دهند و در کنترل هورمون‌های بدن اختلال ایجاد می‌کنند. این تومورها به آرامی رشد می‌کنند و در مراحل اولیه هیچ علائمی را از خود نشان نمی‌دهند.
در این مقاله در مورد تومور مخچه صحبت کرده و انواع آن را بیان نمودیم. در این موارد، بیمار پس از مشاهده علائم و اختلالاتی که ایجاد شده است، به پزشک مراجعه کرده و علت مشکلات خود را جویا می‌شود. پزشک پس از تشخیص تومور مخچه، نوع، اندازه و منطقه درگیر شده را مورد بررسی قرار می‌دهد و با توجه به شرایط جسمی و سلامتی بیمار، درمان مناسب را برای او انتخاب می‌کند. در صورتی که تومور خوش‌خیم باشد و تنها بخشی از مغز را درگیر کرده باشد، عمل جراحی برای بیمار انجام می‌شود. در غیر این صورت، از شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی برای کوچک کردن و جمع کردن تومور استفاده می‌شود تا زمینه برای عمل جراحی آماده گردد. تومور مخچه از هر نوعی که باشد، باید سریعا مورد پیگیری و درمان قرار گیرد تا نتیجه بهتری را به دنبال داشته باشد.
نظرات