آستروسیتوما نوعی تومور مغزی است که از سلول‌های ستاره‌ای شکل به نام آستروسیت به وجود می‌آید. آستروسیت‌ها نوعی سلول گلیال هستند که سلول‌های مغز را پشتیبانی و نورون‌ها را تغذیه می‌کنند.
مانند سایر انواع گلیوما (تومورهایی که از سلول‌های گلیال نشات می‌گیرند)، آستروسیتوما، بسته به ظاهر سلول‌ها در زیر میکروسکوپ، به چهار درجه تقسیم می‌شود؛ هر چه عدد درجه تومور بالاتر باشد، شدیدتر است. درجه ۱ و ۲، آستروسیتومای درجه خفیف و درجه ۳ و ۴، آستروسیتومای درجه بالا در نظر گرفته می‌شوند.
اکثر انواع آستروسیتوما هم بسیار قابل کنترل و هم بسیار قابل درمان هستند. شایع‌ترین نوع آستروسیتوما، که آستروسیتومای پیلوسیتیک شناخته می‌شود، دارای میزان درمان بیش از ۹۰ درصد است.
حدود نیمی از تومورهای مغزی کودکان آستروسیتوما هستند
تومور استروسیتوما شایع‌ترین نوع گلیوما می‌باشد. این نوع گلیوما از سلول‌های گلیال به نام استروسیت، و اغلب در مخ (بخش بزرگ و بیرونی مغز)، و همچنین در مخچه (قسمت پایین و پشتی مغز) نشات می‌گیرد.
حدود نیمی از تومورهای مغزی دوران کودکی آستروسیتوما هستند. این تومورها در کودکان بین ۵ تا ۸ ساله شایع هستند. ممکن است رشد کندی داشته باشند (درجه پایین، درجه اول یا دوم) یا سریع رشد کنند (درجه بالا، درجه III یا IV). اکثر (۸۰٪) آستروسیتوماها در کودکان درجه پایین هستند. گاهی اوقات به ستون فقرات گسترش می‌یابند.
علت بروز تومور آستروسیتوما در کودکان چیست؟
علت بسیاری از تومورهای مغزی دوران کودکی مشخص نیست. هر چیزی که خطر ابتلا به بیماری را افزایش می‌دهد فاکتور خطر است. داشتن یک عامل خطر به این معنا نیست که شما حتما دچار سرطان می‌شوید؛ و عدم وجود عوامل خطر، به این معنا نیست که شما سرطان نخواهید گرفت. اگر فکر می‌کنید کودک شما در معرض خطر می‌باشد، با پزشک کودک تان صحبت کنید. عوامل خطر احتمالی برای آستروسیتوما عبارتند از:
- انجام پرتودرمانی قبلی برای مغز.
- داشتن برخی از اختلالات ژنتیکی، مانند نوروفیبروماتوز نوع ۱ (NF1) یا اسکلروز توبروز.
تومور آستروسیتومای کودکان چه انواعی دارد؟
چهار نوع اصلی آستروسیتوما در کودکان وجود دارد:
- آستروسیتومای پیلوسیتیک نوجوانان (درجه I): این تومور با رشدی آهسته شایع‌ترین تومور مغزی است که در کودکان یافت می شود. آستروسیتومای پیلوسیتیک نوجوانان معمولا کیستیک (پر از مایع) است و در مخچه ایجاد می‌شود. برداشتن آن با جراحی اغلب تنها درمان لازم است.
- آستروسیتومای فیبریلاری (درجه دوم): این تومور مغزی به داخل بافت طبیعی مغز نفوذ می‌کند و باعث می‌شود برداشتن تومور با جراحی مشکل‌تر شود. آستروسیتومای فیبریلاری ممکن است باعث تشنج شود.
- آستروسیتومای آناپلاستیک (درجه III): این تومور مغزی بدخیم است. آستروسیتومای آناپلاستیک می‌تواند علائمی نظیر ضعف، راه رفتن نامتعادل و از دست دادن احساسات را ایجاد کند.
- گلیوبلاستوما مولتیفورم (درجه چهارم): این نوع، بدخیم‌ترین نوع آستروسیتوما است. به سرعت رشد می‌کند، و فشار داخل مغز را افزایش می‌دهد.
علائم آستروسیتومای پیلوسیتیک چیست؟
وقتی استروسیتوما رشد می‌کند، بر قسمت‌های سالم اطراف مغز فشار وارد می‌کند، و بر عملکرد آن‌ها تاثیر می‌گذارد. به همین ترتیب، علائم استروسیتوما در کودکان به اندازه تومور و جایی از مغز که واقع شده، بستگی دارد. برخی از شایع‌ترین علائم آستروسیتوما در کودکان عبارتند از:
- سردرد، به خصوص هنگام صبح و یا با استفراغ بهتر می‌شود.
- استفراغ شدید یا مکرر بدون علائم دیگر بیماری‌های دستگاه گوارش
- مشکلات بینایی، مانند دو بینی، تاری دید و یا از دست دادن بینایی
- مشکل در راه رفتن یا تعادل
- تشنج
- افزایش یا کاهش وزن
- بلوغ زودرس
- بد ترکیبی
- گیجی
- خواب آلودگی
- تغییر در رفتار
آستروسیتوما در کودکان چگونه تشخیص داده می‌شود؟
برای تشخیص آستروسیتومای اطفال، پزشک سابقه پزشکی فرزندتان را دریافت خواهد کرد و معاینه فیزیکی و عصبی انجام خواهد داد. پزشک شما همچنین ممکن است آزمایشات دیگری از جمله موارد زیر را سفارش دهد:
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی(MRI) و سی تی اسکن برای ارزیابی تومور و تعیین گستردگی آن
- بیوپسی یا نمونه برداری از بافت تومور برای ارائه اطلاعات قطعی در مورد نوع تومور و درجه آن، و اجازه می‌دهد تا مقطع عرضی مولکولی سلول‌های تومور انجام شود.
- الکتروانسفالوگرام (EEG)، که فعالیت الکتریکی مغز را اندازه گیری می‌کند.
- سوراخ کردن کمر، که در آن پزشک یک نمونه کوچک از مایع مغزی نخاعی را از نزدیکی پایه ستون فقرات می‌گیرد تا ببیند که تومور تا کجا گسترش یافته است.
تشخیص‌های خاص آستروسیتوما می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- آستروسیتومای پیلوسیتیک
- آستروسیتومای فیبریلاری
- آستروسیتومای آناپلاستیک
- گلیوماتوز سربری
- گلیوسارکوم
- تومور نورواپیتلیال دیسمبریوپلاستی (DNET یا DNT)
- گنگلیوگلوما و تومورهای نورونی گلیال
- گلیوم عصب (مسیر) بینایی
- زانترو آستروسیتومای پلومورفیک (PXA)
- تومور ساقه مغز ، از جمله گلیومای پونتین انتشاری (DIPG) و گلیوما تکتال
- آستروسیتومای تالامیک و هیپوتالامیک
پس از اتمام تمام آزمایشات، پزشکان قادر خواهند بود بهترین گزینه‌های درمان را تعیین کنند.
آستروسیتوما در کودکان چگونه درمان می‌شود؟
روش درمانی ما برای گلیومای کودکان برای هر بیمار بسته به چندین عامل، از جمله نوع، مرحله و مکان تومور، شخصی سازی می‌شود. بعضی از درمان‌ها تومور را درمان می‌کنند، در حالی که سایر روش‌ها برای مقابله با مشکلات ناشی از بیماری یا عوارض جانبی درمان در نظر گرفته می‌شوند. علاوه بر این، پزشکان ما ممکن است بر اساس مشخصات مولکولی تومور کودک شما دسترسی به درمان‌های هدفمند را پیشنهاد کنند.
برخی از گزینه‌های درمانی که پزشک شما ممکن است در مورد آن بحث کند عبارتند از:
- جراحی برای حذف تومور تا حد ممکن
- شیمی درمانی یا قبل از عمل برای کاهش اندازه تومور و یا بعد از جراحی برای از بین بردن هر سلول باقی مانده از تومور
- پرتو درمانی: استفاده از تابش توسط نوع گلیوما تعیین می‌شود. این درمان معمولا برای کودکان مبتلا به گلیومای درجه بالا استفاده می‌شود. در حالی که، ما از استفاده از پرتو درمانی در کودکان مبتلا به گلیومای درجه پایین، اجتناب میکنیم تا از اثرات جانبی طولانی مدت جلوگیری شود.
چشم انداز طولانی مدت برای کودکان مبتلا به استروسیتوما چیست؟
پیش آگهی کودک (احتمال بهبودی) و گزینه‌های درمان به عوامل مختلف و متفاوتی بستگی دارد از جمله:
- نوع تومور
- درجه تومور
- میزان گسترش بیماری
- اندازه و محل تومور
- وجود یا عدم وجود متاستاز
- پاسخ تومور به درمان
- سن و سلامت کلی کودک شما
- تحمل فرزندتان در برابر داروها، روش‌ها یا درمان‌های خاص
- تحولات جدید در درمان
به طور کلی، آستروسیتوما به راحتی درمان می‌شود. مراقبت‌های پزشکی فوری و درمان مناسب برای بهترین بهبودی لازم هستند.
کودکم به چه مراقبت‌های پیگیرانه نیاز دارد؟
بسیاری از نجات یافتگان از تومور مغزی با چالش‌های فیزیکی، روانی، اجتماعی و فکری مرتبط با درمان خود مواجه شده و نیازمند ارزیابی مداوم و مراقبت ویژه هستند. امروزه، کلینیک نتایج بیش از ۱۰۰۰ بازمانده تومور مغزی کودکان در تمام سنین را پیگیری می‌کند، و خدماتی مانند موارد زیر را ارائه می‌دهد:
- اسکن ام آر آی برای نظارت بر عود مجدد تومور
- ارزیابی عملکرد هوشی
- ارزیابی و درمان غدد درون ریز
- ارزیابی عصبی
- مراقبت روانی شناختی
- شنوایی، نظارت تصویری
- ارزیابی و درمان اختلال عملکرد تخمدان
- ارزیابی عملکرد حرکتی و فیزیوتراپی
- داروهای تکمیلی
در نتیجه درمان، کودکان ممکن است تغییراتی در عملکرد فکری و حرکتی داشته باشند. برنامه‌های متعددی به این نیازها پاسخ می‌دهند، از جمله برنامه‌های ارتباط با مدرسه و بازگشت به مدرسه، که خدمات فردی را برای تسهیل بازگشت کودکان به مدرسه و به حداکثر رساندن توانایی آن‌ها برای یادگیری فراهم می‌کنند. علاوه بر ارائه مراقبت‌های کامل و دلسوزانه، متخصصان کلینیک تحقیقات نجات از بیماری نوآورانه را هدایت و آموزش مداوم برای کارکنان، بیماران و خانواده‌ها ارائه می‌دهند.
عوامل مختلفی بر چشم انداز ابقا (شانس بهبودی) و گزینه‌های درمانی اثر دارد
چشم انداز ابقا (شانس بهبودی) و گزینه‌های درمان به موارد زیر بستگی دارد:
- آیا تومور آستروسیتومای درجه پایین یا درجه بالا است؟
- جایی که تومور در CNS تشکیل شده و آیا به بافت‌های مجاور یا دیگر قسمت‌های بدن گسترش یافته است.
- تومور با چه سرعتی در حال رشد است.
- سن کودک
- آیا سلول‌های سرطانی بعد از جراحی باقی می‌مانند؟
- آیا تغییراتی در ژنهای خاص وجود دارد؟
- آیا کودک NF1 یا اسکلروز توبروز دارد؟
- آیا کودک مبتلا به سندرم دی انسفالیک است؟ (وضعیتی که رشد فیزیکی را کند می‌کند)
- آیا در زمان تشخیص، کودک دارای فشار بالا در داخل جمجمه است (فشار مایع مغزی نخاعی در داخل جمجمه بالا است)؟
- آیا آستروسیتوما به تازگی تشخیص داده شده یا دوباره تکرار شده است؟
برای آستروسیتومای مکرر، پیش آگهی و درمان بستگی دارد که چقدر زمان از پایان درمان و زمانی که آستروسسیتوما مجددا رخ داده است، گذشته است.
نظرات