تومور مغزی مجموعه‌ای از سلول‌های غیر طبیعی است که خارج از کنترل در مغز رشد می‌کند. برخی از تومورهای مغزی خوش خیم هستند، به این معنی که سلول‌ها سرطانی نیستند. برخی دیگر بدخیم هستند، به این معنی که سرطانی هستند. اگر تومورهای مغزی در مغز شروع به تکثیر کرده باشند، تومورهای اولیه نامیده می‌شوند. اگر از جای دیگری در بدن شروع شده و به مغز سرایت کنند، ثانویه محسوب می‌شوند. از حدود ۸۰۰۰۰ تومور مغزی که هر ساله در ایالات متحده تشخیص داده می‌شود، تقریباً ۳۲ درصد آن بدخیم یا سرطانی در نظر گرفته می‌شود. به طور کلی، احتمال اینکه یک فرد در طول زندگی خود به تومور بدخیم مغز یا نخاع مبتلا شود کمتر از ۱٪ است.
انواع تومورهای مغزی
تومورهای مغزی اولیه از سلول‌هایی می‌آیند که مغز و سیستم عصبی مرکزی را می‌سازند. آنها برای نوع سلولی که برای اولین بار در آن تشکیل می‌شوند نامگذاری شده‌اند. بیش از ۱۰۰ نوع تومور مغزی وجود دارد. رایج‌ترین انواع در بزرگسالان عبارتنداز:
گلیوما:
این تومورها از سلول‌های گلیال شروع می‌شوند، سلول‌هایی که به حفظ سلامت اعصاب کمک می‌کنند. آنها اغلب سرطانی هستند. دسته‌های مختلفی از گلیوم‌ها وجود دارد که بر اساس آن سلول‌های خاصی را هدف قرار می‌دهند. آستروسیتوما در بزرگسالان شایع است. گلیوبلاستوما تهاجمی‌ترین نوع تومور گلیال است.
مننژیوم:
مننژیوم در مننژها تشکیل می‌شوند. لایه نازکی از بافت که مغز و نخاع را می‌پوشاند. آنها سرطان نیستند، اما می‌توانند با فشار دادن به مغز مشکلاتی ایجاد کنند.
شوانوماس:
شوانوماس به پوشش محافظ سلول‌های عصبی آسیب می‌رسانند. آنها سرطان نیستند، اما اغلب باعث کاهش شنوایی یا مشکلاتی در تعادل می‌شوند.
آدنوم هیپوفیز:
آدنوم هیپوفیز بر روی غده هیپوفی، که در پایه مغز قرار دارد، تشکیل می‌شوند. هورمون های مهمی می‌سازد. این تومورها معمولاً سرطانی نیستند و به کندی رشد می‌کنند.
گلیوبلاستوما
خطرناک‌ترین نوع سرطان مغز و شایع‌ترین نوع تومور بدخیم مغزی در میان بزرگسالان، گلیوبلاستوما است. معمولاً بسیار تهاجمی است، به این معنی که می‌تواند سریع رشد کند و به سرعت گسترش یابد. اگرچه هیچ درمانی برای آن وجود ندارد، اما درمان‌هایی برای کمک به کاهش علائم وجود دارد.
گلیوبلاستوما کجای مغز شکل می‌گیرد؟
گلیوبلاستوما نوعی آستروسیتوم است، سرطانی که از سلول‌های ستاره‌ای شکل در مغز به نام آستروسیت‌ها تشکیل می‌شود. در بزرگسالان، این سرطان معمولاً در مغز از بزرگ‌ترین بخش مغز شروع می‌شود. تومورهای گلیوبلاستوما منبع خون خود را می‌سازند که به رشد آنها کمک می‌کند. حمله به بافت طبیعی مغز برای آنها آسان است.
علائم گلیوبلاستوما
از آنجایی که گلیوبلاستوما به سرعت رشد می‌کند، فشار روی مغز معمولاً اولین علائم را ایجاد می‌کند. بسته به جایی که تومور در آن قرار دارد، می‌تواند باعث:
- سردردهای مداوم
- تشنج
- استفراغ
- مشکل در فکر کردن
- تغییر در خلق و خو یا شخصیت
- دو بینی یا تاری دید
- مشکل در صحبت کردن
تومورهای خوش خیم در مقابل بدخیم مغز
این تومورهای مغز تهاجمی نیستند و معمولاً به بافت‌های اطراف گسترش نمی‌یابند، اگرچه می‌توانند جدی و حتی تهدید کننده زندگی باشند. تومورهای خوش خیم مغز معمولاً دارای مرزهای مشخصی هستند و معمولاً عمیقاً در بافت مغز ریشه ندارند. این کار برداشتن آنها را با جراحی آسان‌تر می‌کند. اما آنها می‌توانند برگردند. احتمال بازگشت تومورهای خوش خیم کمتر از تومورهای سرطانی است. حتی یک تومور مغزی خوش خیم می‌تواند یک مشکل جدی برای سلامتی باشد. تومورهای مغزی می‌توانند با ایجاد التهاب و افزایش فشار بر روی بافت مجاور و همچنین داخل جمجمه به سلول‌های اطراف خود آسیب برسانند.
تومورهای مغزی بدخیم چه تومورهایی هستند؟
تومورهایی هستند که از مغز شروع می‌شوند، معمولاً سریع‌تر از تومورهای خوش خیم رشد می‌کنند و به سرعت به بافت‌های اطراف حمله می‌کنند. اگرچه سرطان مغز به ندرت به سایر اندام‌ها سرایت می‌کند، اما می‌تواند به سایر قسمت‌های مغز و سیستم عصبی مرکزی فرد سرایت کند. تومورهای مغزی ثانویه سرطان هستند. آنها از سرطانی می‌آیند که در جای دیگری از بدن شروع شده و به مغز فرد گسترش یافته یا متاستاز داده است. از هر ۴ نفر مبتلا به سرطان یک نفر به تومور مغزی ثانویه مبتلا می‌شود.
علائم تومور مغزی
علائم تومورهای مغزی بسته به نوع تومور و محل آن متفاوت است. زیرا نواحی مختلف مغز عملکردهای مختلف بدن را کنترل می‌کنند، جایی که تومور در آن قرار دارد بر علائمی که دریافت می‌کنید تأثیر می‌گذارد. برخی از تومورها تا زمانی که بزرگ نشوند هیچ علامتی ندارند و سپس باعث کاهش شدید و سریع سلامتی می‌شوند. سایر تومورها ممکن است علائمی داشته باشند که به کندی رشد می‌کنند. علائم رایج عبارت‌اند از:
- سردرد: ممکن است با داروهای معمول سردرد بهتر نشود. ممکن است متوجه شوید که سردردهای بیشتر از حد معمول را دارید یا بدتر از حد معمول هستند.
- تشنج: به ویژه در فردی که سابقه تشنج ندارد
- تغییر در گفتار یا شنوایی
- تغییرات در بینایی
- مشکلات تعادل
- مشکلات راه رفتن
- بی حسی یا گزگز در بازوها یا پاها
- مشکلات حافظه
- شخصیت تغییر می‌کند
- ناتوانی در تمرکز
- ضعف در یک قسمت از بدن
- استفراغ صبحگاهی بدون حالت تهوع
این علائم می‌تواند ناشی از بسیاری از شرایط باشد. تصور نکنید که تومور مغزی دارید فقط به این دلیل که برخی از این علائم را دارید. اگر این علائم را دارید به پزشک مراجعه کنید. اغلب اوقات، پزشکان نمی‌توانند تشخیص دهند که چه چیزی باعث تومور مغزی می‌شود.
چه عواملی احتمال خطر ابتلا به تومور مغزی را بیشتر می‌کند؟
تنها چند عامل خطر شناخته شده برای تومورهای مغزی در بزرگسالان وجود دارد. این عوامل عبارت‌اند از؛
- قرار گرفتن در معرض تشعشع
کودکانی که به سرشان تشعشع می‌شود، در بزرگسالی بیشتر در معرض خطر ابتلا به تومور مغزی هستند.
- سابقه خانوادگی
برخی از تومورهای مغزی با برخی شرایط ژنتیکی نادر مانند؛ نوروفیبروماتوز یا سندرم Li-Fraumeni مرتبط هستند.
- سن
افراد بین ۶۵ تا ۷۹ سال بیش‌ترین احتمال ابتلا به تومور مغزی را دارند.
تشخیص تومور مغزی
برای تشخیص تومور مغزی، پزشک با پرسیدن سؤالاتی در مورد علائم، سلامت کلی و سابقه سلامت خانوادگی معاینه شروع می‌کند. سپس یک معاینه فیزیکی و یک معاینه عصبی انجام می‌دهند. اگر دلیلی برای مشکوک بودن به تومور مغزی وجود داشته باشد، پزشک ممکن است یک یا چند آزمایش زیر را درخواست کند:
- مطالعات تصویربرداری مانند سی تی اسکن یا MRI برای دیدن تصاویر دقیق از مغز.
- آنژیوگرافی یا MRA که در آن از رنگ و اشعه ایکس رگ‌های خونی استفاده می‌شود.
- همچنین ممکن است پزشک از فرد بیوپسی بخواهد تا ببیند آیا تومور سرطانی است یا خیر. آنها یک نمونه بافت را از مغز برمی‌دارند. ممکن است این کار را در طول جراحی برای برداشتن تومور انجام دهند. یا می‌توانند یک سوزن را از طریق سوراخ کوچکی که در جمجمه شما ایجاد شده است وارد کنند.
درمان تومور مغزی به چه صورت است؟
هدف از درمان تومورهای مغزی کاهش و کنترل رشد تومور و کمک به فرد برای زندگی راحت و تا حد امکان است. درمان با توجه به نوع سرطان و محل سرطان متفاوت است. درمان‌ها ممکن است شامل؛ جراحی تومور مغزی، شیمی درمانی و پرتو درمانی شود.
نظرات