ستون فقرات انسان‌ها تشکیل شده از مهره‌هایی است که به وسیله دیسک‌ها به یکدیگر متصل شده‌اند. در قسمت پشت ستون مهره‌ها فاست‌ها قرار دارند که وظیفه ایجاد استحکام در ستون فقرات را بر عهده دارند. دور مهره‌ها لیگامان‌هایی وجود دارند که به کمک آنها ما می‌توانیم خم و راست شویم و بدن خود را حرکت دهیم. همچنین میان مهره‌های ستون فقرات سوراخ‌هایی وجود دارد که درون این سوراخ‌ها طناب نخاعی قرار گرفته که وظیفه انتقال پیام‌های حرکتی از مغز را بر عهده دارد. در صورتی که فاست‌ها در بدن حجم بیشتری پیدا کنند، سبب تنگی کانال نخاعی شده و باعث فشار بر نخاع می‌گردند.
علائم
بسیاری از افراد شواهدی از تنگی نخاع در MRI یا سی تی اسکن دارند اما ممکن است علائم نداشته باشند. هنگامی که تنگی کانال نخاعی در افراد رخ می‌دهد، اغلب به تدریج شروع شده و با گذشت زمان بدتر می‌شود. علائم بسته به محل تنگی و اینکه کدام اعصاب تحت تأثیر قرار می‌گیرند متفاوت است.
- درد گردن
- کمردرد
- بی حسی یا سوزن‌سوزن شدن در دست، بازو، پا یا ساق پا
- ضعف در دست، بازو، پا
- مشکلات راه رفتن و عدم تعادل
- اختلال در عملکرد روده یا مثانه
- درد در قسمت پایین کمر
- بی حسی یا سوزن‌سوزن شدن در پا یا ساق پا
- ضعف در پا یا ساق پا
- درد یا گرفتگی در یک یا هر دو پا هنگام ایستادن طولانی مدت یا راه رفتن، که معمولاً با خم شدن به جلو یا نشستن کاهش می‌یابد.
عوامل خطر
برخی از عوامل خطر ابتلا به تنگی کانال نخاعی را افزایش می‌دهند. این عوامل شامل:
- افزایش سن
- حجیم شدن استخوان‌ها
- بیرون زدگی دیسک کمر
- آسیب‌های ستون فقرات در اثر تصادفات و ضربه‌های شدید
- تومور نخاعی
روش‌های تشخیص
برای تشخیص بیماری تنگی کانال نخاعی پزشک متخصص سابقه پزشکی شما را بررسی می‌کند، در مورد علائم شما سؤال می‌کند و یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. در طول معاینه فیزیکی، پزشک ممکن است ستون فقرات شما را احساس کند و روی ناحیه‌های مختلف فشار دهد تا ببیند آیا این کار باعث درد می‌شود یا خیر. پزشک متخصص به احتمال زیاد از شما می‌خواهد در جهت‌های مختلف خم شوید تا ببینید آیا موقعیت‌های مختلف ستون فقرات باعث ایجاد درد یا علائم دیگر می‌شود. همچنین پزشک تعادل شما را بررسی می‌کند، نحوه حرکت و راه رفتن را بررسی می‌کند و قدرت بازو و پای شما را بررسی می‌کند.
برای بررسی ستون فقرات و تعیین محل دقیق، نوع و وسعت مشکل، آزمایش‌های تصویربرداری خواهید داشت. روش‌های تصویربرداری ممکن است شامل موارد زیر باشد:
اشعه ایکس: برای تصویربرداری دقیق به طوری که تمام لایه‌های درونی ستون فقرات مشخص باشد از تصویر برداری با اشعه ایکس استفاده می‌شود.
MRI: تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) از امواج رادیویی و یک آهنربای قوی برای ایجاد تصاویر مقطعی از ستون فقرات استفاده می‌کند. تصاویر MRI تصاویر مفصلی از اعصاب، دیسک‌ها، نخاع و وجود هرگونه تومور ارائه می‌دهد.
CT یا میلوگرام CT: اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) ترکیبی از اشعه ایکس است که تصاویر مقطعی از ستون فقرات را ایجاد می‌کند. در سی تی اسکن میلوگرام، رنگ باعث می‌شود تصاویر وضوح بیشتری داشته باشند.
درمان
انتخاب روش درمان تنگی کانال نخاع بستگی به علائم فرد، محل مشکل و شدت آسیب دارد. اگر علائم فرد خفیف باشد، پزشک ممکن است ابتدا برخی از داروهای مسکن و ضدالتهابی را توصیه کند. اگر این موارد مؤثر نباشد و با تشدید علائم همراه باشد، پزشک شما ممکن است فیزیوتراپی، دارو و در نهایت جراحی را توصیه کند. روش‌های غیر جراحی شامل:
استفاده از کمپرس گرم: معمولاً گرما برای کاهش درد ناشی از مشکلات ستون فقرات مؤثر است. گرما جریان خون را افزایش می‌دهد، که باعث شل شدن ماهیچه‌ها و تسکین درد مفاصل می‌شود.
استفاده از کمپرس سرد: اگر استفاده از کمپرس گرم درد شما را تسکین نمی‌دهد، یخ (بسته یخ، بسته ژل منجمد) را امتحان کنید. ۲۰ دقیقه یخ را بر محل درد نگهدارید و ۲۰ دقیقه به آن استراحت بدهید. یخ تورم، حساسیت و التهاب را کاهش می‌دهد.
ورزش: برای انجام ورزش ابتدا با پزشک خود مشورت کنید، اما ورزش در تسکین درد، تقویت ماهیچه‌ها جهت محافظت از ستون فقرات و بهبود انعطاف پذیری و تعادل مفید است.
مصرف داروهای خوراکی: بیماران می‌توانند با مشورت پزشک خود از داروهای خوراکی تسکین دهنده درد و ضدالتهاب مانند: ژلوفن، ایبوپروفن و استامینوفن استفاده کنند.
فیزیوتراپی: بیماران باید برای تقویت عضلات و انعطاف پذیری بیشتر عضلات ناحیه ستون فقرات تمرینات فیزیوتراپی را زیر نظر پزشک انجام دهند.
جراحی
جراحی از طریق لیزر: این عمل از طریق یک برش کوچک انجام می‌شود و نیازی به بیهوشی عمومی و بخیه ندارد. این روش توسط اشعه ایکس و ماده حاجب که در طول عمل تزریق می‌شود، هدایت می‌شود. جراح از ابزارهای خاصی برای برداشتن قسمتی از لیگامان‌های ضخیم شده استفاده می‌کند که باعث آزاد شدن فضای داخل کانال نخاعی شده و فشار روی ریشه‌های عصبی را کاهش می‌دهد. برخی از مزایای این روش این است که فرم اصلی استخوانی ستون فقرات دستخوش تغییر نمی‌شود و باقی می‌ماند، بنابراین افراد به‌سرعت بهبود می‌یابند. افراد معمولاً چند ساعت پس از عمل به خانه می‌روند و می‌توانند راه بروند و تحرک داشته باشند. در مقایسه با قبل از عمل هنگامی که تنگی کانال نخاع وجود دارد، می‌توانید برای مدت طولانی‌تری راه بروید و بایستید و بی‌حسی، سوزن‌سوزن شدن و ضعف عضلانی کمتری را تجربه کنید.
لامینکتومی: در این روش برش کوچکی در محل آسیب دیده ایجاد می‌شود و تنها بخشی از قسمتی که سبب فشار بر کانال نخاع شده است برداشته می‌شود.
فیوژن: در این روش ابتدا لیگامان ضخیم شده برداشته می‌شود و پس از آن مهره‌ها به وسیله پیچ، میله و قلاب به یکدیگر متصل می‌شوند.
لامینوپلاستی: این روش نیز در ناحیه گردن انجام می‌شود و قسمتی از فشار بر روی کانال نخاعی در آن برداشته می‌شود.
خلاصه
برای درمان تنگی کانال نخاعی روش‌های متفاوتی وجود دارد که طبق بررسی و معاینات پزشک بهترین روش برای درمان بیماران انتخاب می‌شود.
نظرات