درد دنبالچه که با اصطلاح پزشکی coccygodynia به آن اشاره می‌شود یک علامت دردناک است که انتهای ستون فقرات (که درست بالای شکاف باسن قرار دارد) و نواحی اطراف آن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. دنبالچه یک ساختار استخوانی است که از ۳-۵ واحد مهره تشکیل شده است که به یک دیگر جوش خورده‌اند. دنبالچه نشان دهنده آخرین کشش رو به پایین ستون فقرات است. درد دنبالچه با فشرده سازی مستقیم یا زمانی که بیمار از حالت نشسته بلند می‌شود تشدید می‌شود. در برخی موارد، شدت آن به حدی است که فعالیت‌های عادی روزانه مانند رانندگی یا خم شدن را دشوار می‌کند.
علت درد دنبالچه چیست؟
درد دنبالچه علامتی است که دلایل مختلفی دارد. در زنان می‌تواند ناشی از حوادث آسیب زا مرتبط با زایمان باشد. اواخر سه ماهه سوم بارداری، دنبالچه انعطاف پذیرتر می‌شود در برخی موارد، زایمان همچنان می‌تواند باعث تنش بیش از حد در عضلات و رباط‌های متصل به دنبالچه شود. بیماران دارای اضافه وزن نیز از درد دنبالچه رنج می‌برند، زیرا در هنگام نشستن طولانی مدت یا زمین خوردن تصادفی بیشتر مستعد فشار زیاد داخل لگنی هستند. بیشتر اوقات، درد دنبالچه نتیجه ضربه شدید به پایه ستون فقرات، مانند افتادن روی باسن است. تروما می‌تواند باعث در رفتگی دنبالچه (یعنی جابجایی از محل طبیعی آن) و تحرک بیش از حد یا غیرطبیعی آن شود. همه اینها باعث ایجاد التهاب مزمن موضعی می‌شود. این فرآیند علاوه بر ایجاد درد، منجر به تحلیل بافت‌های اطراف می‌شود.
درد دنبالچه همچنین می‌تواند در نتیجه آسیب فشاری مکرر (ترومای جزئی مکرر) و پارگی ناشی از افزایش سن ایجاد شود. در سایر موارد، درد به دلیل بیماری ستون فقرات، وضعیت نامناسب، فشردگی ریشه عصبی یا عفونت‌های آنورکتال است
علل احتمالی درد دنبالچه چیست؟
درد دنبالچه می‌تواند یکی از علائم شایع یا احتمالی بیماری‌های زیر باشد:
- آرتروز
- اسپوندیلولیستزیس
- آرتریت پسوریاتیک
- آبسه پری آنال
- بارداری
- استئوسارکوم
- سرطان مقعد
شایع‌ترین علت درد در ناحیه دنبالچه چیست؟
درد می تواند در اثر ضربه یا افتادن روی استخوان خاجی، در حین فعالیت های ورزشی یا صرفاً به دلیل یک حادثه کوچک ایجاد شود. برخی از فعالیت‌های مکرر وجود دارد که می‌تواند منجر به التهاب اعصاب ناحیه دنبالچه شود که باعث درد می‌شودو از جمله: دوچرخه سواری، پارو زدن یا هر فعالیت دیگری که شامل ضربه مکرر بر ناحیه خاجی است. حتی یک وضعیت نادرست در حالت نشسته می‌تواند اعصاب را ملتهب کند. همچنین علت درد در ناحیه دنبالچه می‌تواند فیستول یا نوعی کیست باشد که برای مدت طولانی بدون علامت باقی می‌ماند و زمانی که ملتهب می‌شود باعث درد می‌شود.
تشخیص کوکسیدینیا یا درد دنبالچه چگونه است؟
تشخیص کوکسیگودنیا معمولاً با گرفتن شرح حال کامل پزشکی و انجام معاینه فیزیکی انجام می‌شود. این دو روش تشخیصی استاندارد معمولاً برای تشخیص و ارزیابی گزینه‌های درمانی کافی هستند، اما در برخی موارد ممکن است از آزمایش‌های تشخیصی مانند اسکن یا تزریق استفاده شود. پزشک شما یک معاینه فیزیکی کامل را برای شناسایی علت درد دنبالچه آغاز می‌کند که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
لمس کردن
لمس کردن به شناسایی تورم اطراف دنبالچه کمک می‌کند لمس می‌تواند برای شناسایی کیست‌ها یا تومورهای بالقوه استفاده شود.
معاینه داخل رکتوم
در برخی موارد، پزشک ممکن است برای ارزیابی تحرک محدود یا بیش از حد مفصل ساکروکوکسیژیال استخوان دنبالچه را به صورت دستی از طریق راست روده معاینه کند. از معاینه داخل رکتوم نیز می‌توان برای ارزیابی هرگونه تنش عضلانی در لگن که به دنبالچه متصل می‌شود استفاده کرد.
دیسکوگرام دنبالچه
دیسکوگرام دنبالچه شامل تزریق بی حسی موضعی به ناحیه ساکروکوکسیژیال است. تزریق ناحیه خاصی در ستون فقرات مانند مفصل بین مهره‌ای یا دیسک را هدف قرار می‌دهد تا محل دقیقی را که درد ایجاد می‌شود شناسایی کند.
سی تی اسکن
اگر علت درد، شکستگی، تومور یا حرکت غیرطبیعی مفصل ساکروکوکسیژیال باشد، می‌توان به کمک یک تصویر ثابت از دنبالچه که از سی‌تی اسکن گرفته شده است استفاده کرد. در موارد نادر، آزمایش خون برای رد احتمال عفونت یا سرطان انجام می‌شود. پزشک شما همچنین ممکن است آزمایش مدفوع را برای تعیین اینکه آیا منشأ مشکل از دستگاه گوارش است یا خیر، تجویز کند.
کوکسیدینیا یا درد دنبالچه چگونه درمان می شود؟
اغلب اوقات درد به طور خود به خود کاهش می‌یابد تا زمانی که ناپدید شود، اما در برخی موارد می‌تواند مزمن یا عود کننده شود و باید توجه بیشتری شود. درمان‌ها باید توسط پزشک توصیه یا تجویز شوند، اما بسته به علت کوکسیگودینی، برخی نشانه‌های کلی وجود دارد که می‌تواند بر کاهش درد تاثیر گذار باشند. در ادامه به بررسی آن‌ها پرداخته‌ایم.
اگر درد به دلیل ضربه یا زمین خوردن باشد، در این شرایط بهتر است از یخ استفاده کنید و در صورت لزوم مسکن مصرف کنید. هنگامی که درد بسیار شدید یا مداوم است، ممکن است عکس برداری با اشعه ایکس و ویزیت متخصص به ارتوپد تجویز شود. حتی زمانی که درد ناشی از فعالیت‌های مکرر مانند قایقرانی یا دوچرخه سواری باشد، کمپرس یخ و مصرف مسکن مفید است. اگر مشکل به وضعیت نامناسب بدن بستگی دارد، توصیه می‌شود با فیزیوتراپیست مشورت کنید. همانطور که گفتیم اضافه وزن و چاقی نیز بر روی کوکسیگودینی تاثیر می‌گذارند. در این موارد کاهش وزن و ورزش ضروری است. اگر درد دنبالچه ناشی از کیست باشد، فیستول ساکروکوکسیژیال را می‌توان با آنتی‌بیوتیک‌ها و مسکن‌ها از نظر دارویی درمان کرد.
نظرات