تنگی کانال نخاعی به معنای کاهش فضایی است که نخاع در آن وجود دارد. این کاهش فضا باعث فشار بر روی نخاع و ریشه‌های عصبی شده و در نهایت کمردرد و گردن‌درد را برای بیمار به دنبال دارد. تنگی کانال نخاعی در برخی موارد مادرزادی است و گاهی نیز در اثر آسیب دیدن ستون فقرات، وارد شدن ضربه، آرتروز، دیسک و … رخ می‌دهد. با توجه به این‌که تنگی کانال نخاعی ممکن است به نخاع آسیب برساند و نخاع نیز یکی از مهم‌ترین و حیاتی‌ترین بخش‌های بدن می‌باشد، درمان این عارضه بسیار مهم بوده و نیاز به تجربه و دانش بالایی دارد. از این رو، اغلب افرادی که دچار این عارضه می‌شوند، همیشه به دنبال بهترین جراح تنگی کانال نخاعی هستند تا بتوانند نتیجه قابل‌قبولی را از درمان خود به دست آورند. این مطلب را تا انتها دنبال کنید تا با بهترین جراح تنگی کانال نخاعی آشنا شوید.
دکتر فهیم باغبان متخصص جراحی مغز و اعصاب
دکتر باغبان از جراحان مغز و اعصاب در تهران هستند ایشان فارغ التحصیل دانشگاه علوم پزشکی شیراز می باشند. برای انجام معاینه و مشاوره می توانید جهت تعیین نوبت همه روزه با شماره همراه داخل سایت (۰۹۱۲۴۳۶۸۷۲۴) و روز های شنبه و سه شنبه ساعت ۱۷ الی ۲۰ با شماره ثابت(۰۲۱۸۸۸۷۱۹۲۱) تماس حاصل فرمایید.
تنگی کانال نخاعی و دلائل آن
تنگی کانال نخاعی یکی از ضایعات نخاعی است که بر اثر ایجاد تغییرات در ستون فقرات رخ می‌دهد. در این حالت فضای کانال نخاعی تنگ شده و فشار زیادی را به نخاع و ریشه‌های عصبی وارد می‌کند. این عارضه به دلایلی مختلفی رخ می‌دهد که از بین آن‌ها می‌توان به کهولت سن، آرتروز ستون فقرات ، دیسک، تومورهای ستون فقرات، آسیب‌دیدگی شدید و عوامل ژنتیکی اشاره کرد.
علائم تنگی کانال نخاعی
تنگی کانال نخاعی می‌تواند در بخش‌های مختلف ستون فقرات رخ دهد، اما معمولا در ناحیه گردن و کمر ایجاد می‌شود که البته در کمر شایع‌تر است. علائم تنگی کانال نخاعی بر اساس ناحیه‌ای که در آن رخ می‌دهد، متقاوت می‌باشد. تنگی کانال نخاعی در ناحیه کمر بر روی رشته‌های عصبی که از کمر به سمت پاها کشیده می‌شود فشار وارد کرده و علائم خود را بیشتر در قسمت پاها نشان می‌دهد. این علائم عبارتند از:
- درد در ناحیه پا که بیشتر در قسمت ران و پشت ساق دیده می‌شود.
- اسپاسم و گرفتگی در عضلات پشت پا
- کشیده شدن رگ‌های پشت ران
- درد در ناحیه کمر، باسن و لگن که به سمت پا منتشر می‌شود و حسی شبیه به برق‌گرفتگی دارد.
- ایجاد حالت گزگز و مورمور در بخش پایینی پاها
- بی‌حسی کف پاها و عدم تعادل
- احساس گرمی یا سردی بیش از حد در پاها
- بیمار توانایی پاهای خود را تاحدی از دست می‌دهد و نمی‌تواند مانند سابق راه برود.
- در صورت پیشرفت بیماری علائمی چون بی‌اختیاری ادرار و مدفوع نیز در بیمار دیده می‌شود.
تشخیص و درمان تنگی کانال نخاعی
با توجه به این‌که علائم کانال نخاعی با دیگر بیماری‌های ستون فقرات مشترک می‌باشد، تشخیص آن نسبتا سخت بوده و ممکن است با دیگر موارد اشتباه گرفته شود. عکسبرداری سی‌تی‌اسکن و ام آر آی، از جمله روش‌های تشخیص این بیماری هستند. پزشک با توجه به آزمایشات، بیماری را تشخیص داده و با بررسی علائم و شدت بیماری، درمان مناسب را به بیمار پیشنهاد می‌دهد. درمان‌های مختلفی برای تنگی کانال نخاعی وجود دارد که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.
درمان‌های غیرجراحی: اگر بیماری در مراحل اولیه باشد و چندان پیشرفتی نکرده باشد، پزشک روش‌هایی چون استراحت، دارودرمانی، فیزیوتراپی، تحریک الکتریکی، اولتراسوند، گرمادرمانی، سرمادرمانی یا انجام حرکات ورزشی را به بیمار پیشنهاد می‌دهد.
عمل جراحی: در صورتی که درمان‌های غیرتهاجمی پاسخگو نباشد و بیمار هم‌چنان درد داشته باشد یا این‌که بیماری در مراحل پیشرفته‌تر قرار داشته و فشار زیادی را بر روی نخاع و اعصاب وارد نماید، پزشک عمل جراحی کانال نخاعی را به بیمار پیشنهاد می‌دهد.
انواع جراحی
جراحی تنگی کانال نخاعی با روش‌های متعددی انجام می‌شود که عبارتند از:
لامینکتومی: در این روش یک برش در ناحیه مربوطه ایجاد شده و بخشی از مهره‌های ستون فقرات، رباط‌ها و خارهای استخوانی آن که باعث ایجاد تنگی کانال نخاعی شده‌اند، از بدن بیمار خارج می‌شود. لامینکتومی رایج‌ترین روش جراحی تنگی کانال نخاعی است.
فورامینوتومی: به بخشی از ستون فقرات که ریشه اعصاب از آن خارج می‌شود، فورامن می‌گویند. در روش فورامینوتومی این بخش گسترش می‌یابد تا فضای بیشتری برای ریشه اعصاب باز شود.
فیوژن ستون فقرات: در صورتی که بیمار به دلیل لغزندگی در مهره‌های ستون فقرات دچار تنگی کانال نخاعی شده باشد، جراح از روش فیوژن استفاده کرده و با اتصال مهره‌ها به یکدیگر، از تنگ شدن کانال نخاعی جلوگیری می‌کند. این روش ممکن است در ترکیب با لامینکتومی بکار رود.
بهترین زمان برای جراحی تنگی کانال نخاعی
همان‌طور که در بالا عنوان شد، پزشک در ابتدا روش‌های غیرتهاجمی را به بیمار پیشنهاد می‌دهد تا با استفاده از آن درد ناشی از بیماری کاهش یابد. جراحی، آخرین راهکار درمانی تنگی کانال نخاعی است و زمانی پیشنهاد می‌گردد که روش‌های قبلی جواب نداده و بیمار هم‌چنان درد شدید داشته باشد. در واقع این تصمیم زمانی گرفته می‌شود که:
- فرد در انجام کارهای روزانه خود دچار مشکل شده باشد.
- درمان‌های غیرتهاجمی نتیجه قابل‌قبولی نداشته باشد.
- بیمار اختلالات حرکتی شدید را در اندام‌های خود مشاهده کند.
- بیمار در کنترل عملکرد روده و مثانه دچار مشکل شود.
- بیمار احساس درد شدید داشته باشد یا دچار ضعف و بی‌حسی شود.
عوارض جراحی
جراحی تنگی کانال نخاعی نیز مانند دیگر روش‌های جراحی دارای عوارضی می‌باشد که عبارتند از:
آسیب به اعصاب نخاعی: نخاع یکی از مهم‌ترین بخش‌های عصبی بدن است که آسیب‌دیدگی آن ممکن است مشکلات و عوارض جبران‌ناپذیری را برای انسان ایجاد کند.
داروهای بی‌هوشی: از دیگر عوارض جراحی تنگی کانال نخاعی می‌توان به استفاده از داروهای بی‌هوشی برای بیحس کردن بیمار اشاره کرد که در برخی مواد باعث آسیب به اعصاب شده و در نهایت بی‌حسی یا فلج شدن را به دنبال دارد.
نشت مایع مغزی و نخاعی: مایع مغزی و نخاعی مایعی است که به طور طبیعی در اطراف نخاع وجود دارد تا از آن محافظت نماید. در صورتی که غشای نگه‌دارنده مایع در حین جراحی دچار آسیب شود، مایع مغزی نخاعی نشت کرده و مشکلاتی را برای انسان ایجاد می‌کند. در این حالت ممکن است فرد پس از عمل جراحی دچار حالت تهوع و سردردهای شدید شود که معمولا پس از چند روز خودبخود برطرف می‌گردد.
عفونت در محل زخم: یکی از رایج‌ترین عوارض جراحی است که معمولا با مصرف آنتی‌بیوتیک برطرف می‌شود.
نیاز به جراحی مجدد: در برخی مواقع بیمار پس از عمل جراحی بهبود نمی‌یابد و حتی ممکن است دچار دردهای شدیدتر شود. این مشکل زمانی ایجاد می‌شود که جراح تنگی کانال نخاعی تجربه و دانش لازم برای جراحی را نداشته باشد و در واقع عمل ناموفقی را انجام دهد که در آن صورت نیاز به جراحی مجدد بیمار می‌باشد.
نظرات