با توجه به این که هر جراحی می تواند خطراتی را به دنبال داشته باشد، خطرات جراحی تومور هیپوفیز نیز باید در نظر گرفت . برای شناخت این خطرات ابتدا می بایست به صورت مختصری با این غده و اختلالات آن آشنا شویم . چند مورد ازخطرات جراحی تومور هیپوفیز که نادر اما امکان پذیرمی باشد شامل موارد زیر است :
- سکته مغزی
- آسیب دیدگی سیستم بینایی
- آسیب دیدگی هیپوفیز سالم
- دیابت
- مننژیت
نکته بسیار حائز اهمیت این است که در چنین مواقعی مراجعه به بهترین جراح مغز و اعصاب می تواند این اطمینان را به شما بدهد که جراحی هیچ نوع خطر تهدید کننده زندگی را به دنبال نخواهد داشت. در انتخاب جراح دقت بیشتری داشته باشید.
غده هیپوفیز چیست؟
غده هیپوفیز یک غدد درون ریز به اندازه بسیار کوچک به شکل لوبیا به اندازه تقریبی ۸ × ۶ × ۶ میلی متر و وزن آن در بزرگسالان حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلی گرم است. تفاوت های عمده ای بین جنسیت های مختلف در بزرگسالان وجود ندارد. هیپوفیز در محل تورکای سیلا واقع شده است که در یک حفره استخوانی در پایه مغز قرار دارد. این غده ترشح مواد هورمونی را کنترل می کند. غده هیپوفیز نقش مهمی در تنظیم طیف گسترده ای از عملکردهای بیولوژیکی دارد . عملکردهایی مانند :
- متابولیسم
- رشد
- فشار خون
- بلوغ و عملکرد جنسی
رگ های خونی غده هیپوفیز را به بخشی از مغز معروف به نام هیپوتالاموس متصل می کنند. مغز به هیپوفیز می گوید باید ترشح هورمونهای خاص را افزایش یا کاهش دهد .گاهی اوقات هیپوفیز “غده اصلی” خوانده می شود زیرا فعالیت غدد درون ریز را کنترل می کند. غده هیپوفیز از ۳ قسمت تشکیل شده است: لوبهای قدامی ، میانی و خلفی.هرگونه اختلال در رابطه با این غده میتواند منجر به ایجاد مشکلات زیر در بدن فرد بیمار شود .
- تجمع چربی در بدن فوقانی
- موهای زائد صورت در خانمها
- علائم کشش صورتی یا بنفش روی شکم
- ممکن است استخوان ها شکننده شوند
- آکرومگالی: این اختلال به دلیل ترشح مقادیر بیش از حد هورمون رشد ایجاد می شود .
- تغییر در ساختار صورت – ممکن است فک و ابرو به بیرون چسبیده و بینی ، زبان و لب بزرگ شود
- پوست ضخیم ، درشت و روغنی می شود
- دوره نامنظم در زنان و اختلال نعوظ در مردان
- افزایش خطر ابتلا به فشار خون بالا ، دیابت ، حمله قلبی و انواع خاصی از سرطان
در کودکان و نوجوانان ،ترشح بیش از حد هورمون رشد که از اختلال غده هیپوفیز نشات می گیرد ، می تواند به وضعیتی بنام گیگانسیسم منجر شود. کودکان مبتلا به این بیماری ممکن است دارای بازوها و پاهای غیرمعمولی باشند
پرولاکتینوما: در کل ریسک جراحی روی غده هیپوفیز بسیار بالا است . از این رو خطرات جراحی تومور هیپوفیز بسیار بالا است . پرولاکتینوما تومور روی هیپوفیزممکن است باعث ترشح بیش از حد پرولاکتین در بدن شود. مقادیر زیاد پرولاکتین با دخالت هورمونهای تولید شده توسط بیضه ها و تخمدان ها می تواند عملکردهای تولید مثل طبیعی در زنان و مردان را مختل کند .
بیشتر بخوانید : پرولاکتین بالا
نگاهی دقیق به خطرات جراحی تومور هیپوفیز
به صورت کلی می توان گفت هیچ عمل جراحی ای بی خطر نیست . این موضوع در رابطه با جراحی غده هیپوفیز نیز صادق است . خطرات جراحی تومور هیپوفیز به عوامل زیادی بستگی دارد . اگر محل قرار گیری تومور به گونه ای باشد که جراح بتواند تومور را به صورت کامل بردارد ، جراحی کم خطر خواهد بود . اما گاهی ممکن است تومور زیاد رشد کرده باشد ، در این صورت ریسک عمل بسیار بالا خواهد رفت چرا که ممکن است بسیاری از ارگان های دیگر در حین عمل دچار آسیب شوند .
از دیگر خطرات جراحی تومور هیپوفیز می توان به پس زده شدن چربی های پیوندی ، مایع مغزی و نخاعی از بینی اشاره کرد . این عارضه در میزان کم مشکلی ایجاد نخواهد کرد اما در صورتی که ادامه پیدا کند می تواند منجر به ایجاد عفونت های مغزی شود . خطرات جراحی تومور هیپوفیزدر این عارضه به این سبب بالا است که طبق آمار تنها در دو درصد بیماران جراحی مجدد کارساز خواهد بود .
عوارضی مانند خونریزی ، عفونت و سایر موارد ، در بین خطرات جراحی تومور هیپوفیزبسیار کم دیده می شود ، اما فرد معالجه شده یک الی دو هفته پس از عمل ممکن است با سردردهای سینوسی بسیار سنگینی مواجه خواهد شد .
همچنین از دیگر خطرات جراحی تومور هیپوفیزمی توان به سکته مغزی اشاره کرد . در صورتی که در حین عمل جراحی آسیبی به بخش های مختلف بافت مغز و یا اعصاب مجاور غده وارد شود امکان آسیب مغزی و سکته مغزی را به شدت بالا می رود .
سایر خطرات بسیار نادر جراحی تومور هیپوفیزشامل موارد زیر می باشد :
آسیب دیدگی سیستم بینایی
احتمال آسیب دیدگی عصب های بینایی در این عمل بسیار بالا است اگر مشکل بینایی قبل از جراحی وجود داشته باشد ممکن است که عمل جراحی به بهبود کامل بینایی منجر نشود زیرا این احتمال وجود دارد که سیستم بینایی برای همیشه دچار اختلال شود در عین حال حتی وخیم تر شدن وضعیت بینایی هم در حین عمل وجود دارد.
آسیب دیدگی هیپوفیز سالم
به صورت آماری احتمال وقوع این عارضه در بین ۱۰ تا ۱۵ درصد بزرگسالان وجود دارد . در بین خطرات جراحی تومور هیپوفیزاین مورد به آسیب دیدگی هورمون های تیروئید، جنسی، رشد و کورتون می شود .
مننژیت
این عارضه که به واسطه نشت مایع مغزی نخاعی ایجاد می شود ، همان عفونت بافت های مغز است . این مورد باید توسط داروهای آنتی بیوتیکی درمان شود.
نظرات