تومور مغزی یکی از انواع بیماریهای مغزی است که بسته به نوع و محل رشد آن میتواند بسیار خطرناک باشد. تومورهای مغزی به دو دسته کلی خوشخیم و بدخیم تقسیم میشوند. هرکدام از این تومورها ویژگیهای خاص خود را دارند و متناسب با آن نیز مورد درمان قرار میگیرند. درمان نهایی در اغلب موارد، جراحی تومور مغزی میباشد. پزشک با عمل جراحی تومور را از بدن بیمار خارج میکند و آسیبهای وارد شده را نیز ترمیم مینماید و با استفاده از شیمیدرمانی و پرتودرمانی، درمان را تکمیل میکند. نکتهای که در مورد این بیماری وجود دارد این است که برخی از تومورها پس از جراحی نیز دوباره برمیگردند و در همان محل قبلی رشد میکنند. در واقع میتوان گفت عود تومور مغزی یکی از مشکلاتی است که برخی از بیماران با آن روبرو هستند و باید همیشه مراقب آن باشند. در این بخش با ما همراه باشید تا با عود تومور مغزی و دلایل آن آشنا شوید.
تومورهای عودکننده
به تومورهایی که پس از برداشته شدن دوباره برمیگردند و در همان جای قبلی یا بخش دیگری از مغز یا نخاع ظاهر میشوند، تومورهای عودکننده گفته میشود. این تومورها نوع خاصی ندارند و میتوانند خوشخیم یا بدخیم باشند.
تومورهای عود کننده به سه دسته تقسیم میشوند که شامل:
- عودت موضعی: عود بیماری در همان محل سابق
- عودت ناحیهای: عود بیماری در نزدیکی محل سابق
- عودت دور: عود بیماری در محلی دیگر
تومورها نتیجه رشد و تکثیر غیرقابل کنترل سلولها هستند که در بخشی از مغز جمع شده و تشکیل یک توده را میدهند. در برخی مواقع این تودهها درون خود جمجمه ایجاد میشوند و بخشی از مغز را درگیر میکنند. به این تومورها، تومورهای اولیه گفته میشود.
تومورهای ثانویه تومورهایی هستند که از سرطان دیگر نقاط بدن، مانند سرطان ریه یا سینه، به مغز و نخاع میرسند و بافت مغزی را تحت تاثیر قرار میدهند. تومورهای اولیه معمولا خوشخیم هستند و اگر به موقع تشخیص داده شوند، با یک جراحی برداشته میشوند، اما تومورهایی که از دیگر سرطانها ایجاد میشوند، با برداشتن تومور از بین نمیروند. در کل، تومور مغزی چه از نوع اولیه باشد یا از نوع ثانویه، ممکن است به صورت موقت ناپدید شود و پس از مدتی دوباره عود کند.
این که تومور به طور دائم از بین میرود یا به صورت موقت ناپدید میشود، اصلا مشخص نیست و نمیتوان آن را پیشبینی کرد. در این موارد لازم است تا بیمار به طور دورهای به پزشک مراجعه کند و با انجام آزمایشات از وضعیت جسمانی خود مطلع گردد تا در صورت عود تومور مغزی درمان را از سر گیرد. در این مواقع پزشک معمولا پس از معاینه بالینی، ام آر آی را برای بیمار تجویز میکند و وضعیت تومور را مورد بررسی قرار میدهد.
دلایل عود تومور مغزی
پزشکانی که به جراحی تومور مغزی میپردازند، سعی میکنند تا تمامی قسمتهای تومور را به طور کامل از مغز خارج نمایند. اما این کار در مورد برخی از تومورها شدنی نیست. تومورهایی هستند که در سلولها و بافتهای اطراف پخش میشوند و ریشه میدوانند. گاهی اوقات این ریشهها در بخشهایی نفوذ میکنند که جدا کردن آنها ممکن نیست و در صورت جراحی، آسیب بسیار زیادی را به مغز و اعصاب آن وارد میکند. در این صورت پزشک سعی میکند با درمانهای دیگری چون شیمیدرمانی و پرتودرمانی، بخشهای باقیمانده تومور را از بین ببرد. پزشک چند هفته پس از درمان سیتیاسکن و ام ار آی را برای بیمار انجام میدهد تا از ناپدید شدن کامل تومور مطمئن شود. حتی اگر یک سلول از تومور در مغز باقی بماند، میتواند تومور جدیدی را شکل دهد که در نهایت به عود تومور مغزی میانجامد.
این مورد در تومورهای ثانویه نیز دیده میشود. همانطور که گفته شد، تومورهای ثانویه تومورهایی هستند که از دیگر سرطانها به مغز و نخاع رسیده و تشکیل یک توده را میدهند. این تومورها با جراحی قابل برداشت هستند، اما تا زمانی که سرطان فرد درمان نشده باشد، امکان برگشت دوباره را دارند. این افراد باید دائما تحت نظر پزشک باشند تا در صورت عود تومور مغزی مورد درمان قرار گیرند.
عود مننژیوم مغزی
مننژیوم مغزی یکی از انواع تومورهای اولیه مغز است که در غشای مغز و نخاع ایجاد میشوند. تومورهای مننژیوم مغزی اغلب خوشخیم هستند، اما برخی از آنها مهاجم بوده و با حمله به اعصاب، خصوصا عصبهای مغز، مشکلات بیشتری را ایجاد میکنند و درمان را سختتر مینمایند. بر اساس مطالعات انجام شده، نیمی از تومورهای مننژیوم عودکننده هستند و پس از گذشت ۱۵ تا ۲۰ سال دوباره رشد میکنند. البته درصد عود تومور مننژیوم به عواملی چون محل تومور، درجه و اندازه تومور، تعداد تومور و کامل برداشتن آن در عمل جراحی اول بستگی دارد. در هر حال، بیمار مبتلا به مننژیوم مغزی پس از عمل باید تحت نظر پزشک باشد و با عکسبرداری منظم از سر و جمجمه، سلامتی خود را مورد بررسی قرار دهد. در مننژیوم مغزی گاهی اوقات جراح پوسته مغز یا جمجمه را عوض میکند تا تمامی سلولهای باقیمانده تومور را نیز با این روش از بین ببرد و از عود بیماری جلوگیری نماید. رادیوتراپی و گامانایف از جمله جدیدترین روشهایی هستند که پس از عمل جراحی برای جلوگیری از عود بیماری مورد استفاده قرار میگیرند.
در این مقاله در مورد تومور مغزی و عود مجدد آن پس از جراحی و درمان صحبت کردیم. با اینکه در بسیاری از موارد تومور مغزی به طور دائمی بهبود مییابد، اما احتمال عود بیماری نیز وجود دارد. افرادی که دچار تومور مغزی میشوند اغلب نگران عود بیماری خود هستند. این نگرانی در برخی موارد باعث ترس و اضطراب آنها شده و در نهایت مشکلات روحی را برایشان به دنبال دارد. از این رو، پزشک باید از همان ابتدا با بیمار صحبت کند و ذهن او را برای برگشت مجدد بیماری آماده سازد و اطلاعات لازم را در اختیار او قرار دهد. مشاوره درست باعث میشود تا بیمار به صورت دورهای به پزشک مراجعه کرده و معاینه و آزمایشات لازم را جهت بررسی وضعیت خود انجام دهد و بیماری خود را تحت کنترل داشته باشد. مشاوره با یک روانشناس و مراقبت از احساسات بیمار نیز از دیگر مواردی است که در مورد این بیماری پیشنهاد میگردد. یک تیم مجرب پزشکی تاثیر بسیار خوبی بر روحیه بیمار داشته و کیفیت زندگی او را بهبود میبخشد.
نظرات
سلام
مطالب مختصر و بسیار مفید بود