سودوتومور سربری (Pseudotumorcerebri) زمانی رخ می‌دهد که فشار داخل جمجمه (فشار اینتراکرانیال) بدون علت مشخصی افزایش می‌یابد. علائم شبیه کسانی است که مبتلا به تومور مغزی هستند اما توموری وجود ندارد. هنگامی که هیچ عامل زمینه‌ای برای افزایش فشار داخل جمجمه‌ای وجود نداشته باشد، ممکن است سودوتومور سربری نیز به نام افزایش فشار داخل جمجمه‌ای کاذب (IIH) (idiopathic intracranial hypertension) نامیده شود. افزایش فشار داخل جمجمه‌ای مرتبط با پسودوتومور می‌تواند موجب تورم عصب بینایی و منجر به از دست دادن بینایی شود. داروها اغلب می‌توانند این فشار را کاهش دهند، اما در بعضی موارد، عمل جراحی ضروری است. این بیماری افزایش فشار جمجمه خوش خیم یا اولیه نیز نامیده می‌شود.
آیا افزایش فشار داخل جمجمه می‌تواند کودکان را تحت تأثیر قرار دهد؟
این بیماری به طور کلی می‌تواند به دو گروه تقسیم شود. گروه اول شامل کودکان پیش دبستانی می‌شود و تمایل دارد که “ثانویه” باشد و روی مردان و زنان به طور مساوی تأثیر می‌گذارد. گروه دوم، نوجوانان پس از بلوغ، که تمایل به فیت شدن در استریوتایپ بزرگسالان دارند. این بیماری در زنان در سنین باروری که چاق هستند بسیار رایج است.
علت تومور کاذب چشم (IIH) چیست؟
علت دقیق سودوتومور چشم در اکثر افراد ناشناخته است، اما ممکن است با مقدار بیش از حد مایع مغزی نخاعی در محدوده استخوان جمجمه شما مرتبط باشد. مغز و نخاع شما با مایع مغزی نخاعی احاطه شده است، که مانند یک بالش برای محافظت این بافت‌های حیاتی در برابر آسیب عمل می‌کند. این مایع در مغز تولید می‌شود و در نهایت توسط جریان خون جذب می‌شود. افزایش فشار داخل جمجمه‌ای ناشی از سودوتومور سربری ممکن است منجر به بروز یک مشکل در این فرآیند جذب شود.
به طور کلی، فشار داخل جمجمه شما هنگامی افزایش می‌یابد که محتوای جمجمه از ظرفیت آن فراتر رود. به عنوان مثال، تومور مغزی به طور کلی فشار داخل جمجمه شما را افزایش می‌دهد زیرا فضایی برای تومور وجود ندارد. همین امر زمانی اتفاق می افتد که مغز شما متورم شود و یا بیش از حد مایع مغزی نخاعی وجود داشته باشد. مطالعات متعدد نشان می‌دهند که بسیاری از افراد مبتلا به سودوتومور مغز دارای تنگی (استنوز) در دو سینوس بزرگ مغز (سینوس‌های ترانسورس) هستند. مطالعات در حال بررسی اینکه آیا این مشکل ناشی از بیماری است یا علت بیماری است، می‌باشند.
علائم بیماری سودو تومور یا تومور کاذب مغزی چیست؟
علائم و نشانه‌های بیماری سودوتومور ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- سردرد متوسط یا شدید که ممکن است در پشت چشم‌ها ایجاد شود و با حرکت چشم تشدید شود
- صدای زنگ در گوش که همزمان با ضربان قلب شما (پالساتایل تینیتوس) به گوش می‌رسد
- تهوع، استفراغ یا سرگیجه
- تاری دید یا دوبینی
- اپیزودهای کوتاه نابینایی که فقط چند ثانیه طول می‌کشند و بر روی یک یا هر دو چشم تأثیر می‌گذارند (انسداد بصری)
- دشواری در دیدن پهلوها
- دوبینی (دیپلوپیا)
- مشاهده فلاش نور (فتوپسیا)
- درد گردن، شانه یا درد کمر
عوامل خطر برای افزایش فشار بی دلیل مغز
عوامل زیر با بروز سندرم تومور کاذب مغزی مرتبط هستند:
چاقی
چاقی با سودوتومور سربری مرتبط است و در ۱ تا ۲ نفر از هر ۱۰۰۰۰۰ نفر اتفاق می افتد. در زنان چاق، حدود ۴ تا ۲۱ نفر از هر ۱۰۰۰۰۰ نفر دچار این بیماری هستند. زنان زیر ۴۴ ساله که چاق هستند بیشتر در معرض بروز سودوتومور چشم می‌باشند.
داروها
موادی که به بروز بیماری IIH مرتبط هستند، عبارتند از:
- هورمون رشد
- تتراسایکلین
- مصرف ویتامین A بیش از حد
- سایر داروها ممکن است با بروز تومور کاذب چشم مرتبط باشند اما تحقیقات بیشتری در خصوص اثبات این ادعا لازم است
مشکلات سلامت
شرایط و بیماری‌های زیر با سودوتومور سربری مرتبط است:
- بیماری آدیسون
- کم خونی
- سندرم بهجت
- اختلالات مربوط به لخته شدن خون
- لوپوس
- بیماری کلیوی
- سندرم تخمدان پلی کیستیک
- آپنه خواب
- غدد پاراتیروئید غیر فعال
- اورمی
عوارض سودوتومور سربری
در برخی از افراد مبتلا به پسودوتومور به تدریج بینایی دچار اختلال می‌شود و در نهایت ممکن است کور شوند. حتی اگر علائم شما از بین رفته باشد، ممکن است چند ماه یا حتی چند سال بعد مجدداً تجدید شوند.
تشخیص سندرم تومور کاذب مغزی یا بیماری IIH
برای تشخیص وضعیت، پزشک شما علائم و تاریخچه پزشکی را بررسی خواهد کرد، یک معاینه فیزیکی و چندین آزمایش را نیز انجام خواهد داد.
معاینات چشم
یک متخصص در زمینه چشم (چشم پزشک) ممکن است معاینه چشم انجام دهد. اگر پزشک مشکوک به تومور کاذب چشم باشد، برای نوع خاصی از تورم که عصب بینایی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، به نام پاپیلاری، پشت چشم شما را نگاه می‌کند. همچنین ممکن است از شما درخواست شود تا یک آزمایش در زمینه‌های بصری انجام دهید تا پزشک ببیند آیا در نقاط دید خود، نقاط کور در کنار چشم خود به اصطلاح نقاط کوری طبیعی در هر چشم که در آن عصب بینایی به رتین وارد می‌شود، وجود دارد یا خیر.
تصویربرداری مغز
پزشک شما ممکن است ام آر آی یا سی تی اسکن را درخواست نماید. این آزمایش‌ها می‌توانند مشکلات دیگری را که موجب بروز علائم مشابه مانند تومور مغزی و لخته‌های خون می‌شود را رد کند.
اسپاینال تپ (پانکچر کمری)
پزشک شما ممکن است انجام اسپاینال تپ را برای اندازه گیری فشار داخل جمجمه، و نیز سطح گلوکز و پروتئین درخواست نماید. در این آزمایش یک متخصص سوزنی را بین دو مهره در کمر قرار داده و مقدار کمی از مایع مغزی نخاعی را برای آزمایش در آزمایشگاه نمونه گیری می‌کند.
درمان تومور مغزی کاذب یا سودوتومور سربری
هدف درمان تومور مغزی کاذب بهبود علائم و جلوگیری از از بین رفتن بینایی شما است. بسته به وضعیت بیمار، پزشک ممکن است داروهایی را تجویز کند یا جهت کنترل علائم عمل جراحی را توصیه کند.
عمل جراحی
دو روش جراحی ممکن است برای معالجه تومور کاذب به کار گرفته شود:
فنستریشن غلاف عصب بینایی
در طی روش فنستریشن غلاف عصب بینایی متخصص جراح یک پنجره را به داخل غشایی که عصب بینایی را احاطه کرده است ایجاد می‌کند. این کار باعث می‌شود مایع مغزی نخاعی خارج شود.بینایی در بیشتر موارد تثبیت شده یا بهبود می‌یابد. اکثر افرادی که این روش را در یک چشم انجام می‌دهند، متوجه بهبود چشم دیگر خود نیز می‌شوند. با این حال، این عمل جراحی همیشه موفق نیست و حتی ممکن است مشکلات بینایی را افزایش دهد.
شانت مایع نخاعی
در نوع دیگری از عمل جراحی، پزشک شما یک لوله طولانی و نازک (شانت) را به مغز یا نواحی پایین‌تر ستون فقرات وارد می‌کند تا مایع اضافی مغزی نخاعی را تخلیه کند.
لوله از زیر پوست به شکم شما می‌رسد، جایی که شانت مایع اضافی را تخلیه می‌کند. علائم ممکن است در برخی از افرادی که این روش را تجربه می‌کنند بهبود یابد.
با این حال، شانت ممکن است مسدود شود و اغلب نیاز به جراحی‌های اضافی برای حفظ عملکرد آن‌ها است. عوارض می‌تواند شامل سردرد کم فشار و عفونت باشد.
اگر درمان‌های دیگر وضعیت شما را بهبود نبخشید این روش به طور کلی فقط یک گزینهٔ درمان دیگر محسوب می‌گردد.
داروها
داروهایی که برای درمان تومور مغزی کاذب مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارت‌اند از:
داروهای گلوکوم
یکی از اولین داروهایی که معمولاً مورد آزمایش قرار می‌گیرد، استازولامید (دیاموکس) یک نوع داروی گلوکوم است. این دارو ممکن است تولید مایع مغزی نخاعی را کاهش دهد. همچنین نشان داده شده است که استفاده از استازولامید علائم را در ۴۷ تا ۶۷ درصد افراد بهبود می‌بخشد. عوارض جانبی احتمالی شامل ناراحتی معده، خستگی، سوزن سوزن شدن انگشتان دست، انگشتان پا و دهان و سنگ کلیه است.
دیورتیک ها
اگر استازولامید به تنهایی اثربخشی نداشته باشد، گاهی اوقات همراه با فوروزماید (لازیکس)، یک دیورتیک قوی که باعث کاهش احتباس مایع از طریق افزایش تولید ادرار می‌شود، تجویز می‌گردد.
داروهای میگرنی
داروهایی که معمولاً برای از بین بردن میگرن تجویز می‌شوند، بعضی اوقات می‌توانند سردرد شدید را که اغلب همراه با سودوتومور سربری هستند، کاهش دهد. اگر بینایی شما بدتر شود، عمل جراحی برای کاهش فشار در اطراف عصب بینایی یا کاهش فشار داخل جمجمه ممکن است ضروری باشد.
کاهش وزن
چاقی به طرز چشمگیری خطر ابتلا به تومور مغزی کاذب در زنان جوان را افزایش می‌دهد. در حقیقت، حتی در زنان که چاق نیستند، مقدار متوسط افزایش وزن ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. از دست دادن وزن اضافی و حفظ وزن سالم ممکن است به کاهش شانس شما در ایجاد شدن این اختلال بالقوه و از بین برندهٔ بینایی کمک کند.
پیش آگهی سودوتومور چشمی یا مغزی چیست؟
برای اغلب افراد IIH معمولاً با درمان بهبود می‌یابد. برای دیگران، ممکن است به تدریج با گذشت زمان تشدید شود، یا می‌تواند درمان شود و سپس مجدداً عود کند. حدود ۵ تا ۱۰ درصد از زنان مبتلا به سودوتومور سربری ناتوانی در بینایی و از دست دادن آن را تجربه می‌کنند. اکثر بیماران به درمان جراحی نیاز ندارند. هنگامی که تومور مغزی کاذب در شما تشخیص داده شد، باید بینایی خود را مرتباً بررسی کنید.
درباره پاپیلاری یا آدم پاپی بیشتر بدانید
سر عصب بینایی، اپتیک دیسک یا پاپیلا نامیده می‌شود و ناحیه‌ای است که عصب بینایی (عصبی که پیام را از چشم به مغز حمل می‌کند) وارد چشم می‌شود. تشخیص آدم پاپی با افتالموسکوپ (ابزاری که نور را از طریق مردمک به شبکیه می‌تاباند در حالی که پزشک از طریق آن نگاه می‌کند) انجام می‌شود. سر عصب بینایی در پاپیلاری به طور غیر طبیعی، تقریباً همیشه در هر دو چشم بالا می‌آید.
علت آدم پاپی شامل آدم مغزی (تورم مغز، ناشی از آنسفالیت یا ضربه)، تومورها و دیگر ضایعاتی که فضای داخل جمجمه را اشغال می‌کنند، تولید مایع مغزی نخاعی را افزایش می‌دهد و جذب مایع مغزی نخاعی را به علت ترومبوز سینوسی وریدی کاهش می‌دهد، مننژیت یا خونریزی ساب آراکنویید، انسداد سیستم بطن مغز، هیدروسفالی، کرانیوسینوستوز (بسته شدن زودرس شکاف جمجمه) و یک بیماری به نام سودوتومور سربری است.تشخیص پاپیلاری نیاز به ارزیابی فوری بیشتر و در صورت نیاز مداخله دارد. همچنین این بیماری به عنوان چوکد دیسک هم شناخته می‌شود.
علائم پاپیلاری
در ابتدا، پاپیلاری ممکن است بدون تأثیر بر روی بینایی وجود داشته باشد. تغییر چشمگیر در بینایی، تاری دید، دید دوگانه، سوسو زدن، و یا از دست دادن کامل بینایی به طور معمول برای ثانیه‌های طولانی علائم مشخص پاپیلاری هستند. علائم دیگر ممکن است به علت فشار بالا در مغز باشند. سردرد، حالت تهوع، استفراغ یا ترکیبی از این علائم ممکن است رخ دهند. این اختلال باعث درد نمی‌شود.
درمان تورم صفحه عصب بینایی
اختلالی که باعث افزایش فشار مغز می‌شود باید در اسرع وقت درمان شود. به عنوان مثال، اگر فشار بالای مایع مغزی نخاعی ناشی از تومور مغزی ایجاد شود، کورتیکواستروئیدها ممکن است برای بیمار تجویز شوند اما عمل جراحی برای برداشتن تومور یا پرتودرمانی برای کاهش اندازه آن ضروری است. عفونت، اگر باکتریایی باشد، باید با آنتی بیوتیک درمان شود. آبسه مغزی تخلیه می‌شود و آنتی بیوتیکها تجویز می‌شوند.
نظرات