سوالات متداول درباره جراحی تومور مغزی

تومور مغزی به رشد غیر طبیعی سلول های مغزی گفته می شود که می تواند توده های بزرگ و کوچک ایجاد نماید. تومورهای مغزی در مغز ایجاد می شود اما ممکن است از دیگر قسمت های بدن به سمت مغز گسترش پیدا کند. جراحی تومور مغزی توسط تعیین موقعیت و گسترش تومور انجام می شود، منجر به کاهش فشار در جمجمه شده و عملکردهای عصبی از دست رفته را بهبود می بخشد. برای برداشت تومورهای مغزی جراحی های متعددی وجود دارد که اینکه از کدام روش جراحی استفاده کنید به عوامل مختلفی مانند نوع و درجه تومور بستگی دارد. در این بخش سوالات متداول درباره جراحی تومور مغزی مطرح می شود را بررسی خواهیم کرد.

انواع روش های جراحی تومور مغزی 

• کرانیوتومی یا برش جمجمه : در این روش جراحی بخشی از استخوان جمجمه برای دسترسی به بافت مغز برداشته خواهد شد. این جراحی تحت بیهوشی عمومی یا بی حسی موضعی انجام خواهد شد. استخوانی که برداشته شده توسط تیتانیوم ، سیم و غیره در جای خود تثبیت خواهد شد. 
• آندوسکوپی اندونازال : در این روش از دستگاه آندوسکوپ استفاده می شود که دستگاه از طریق بینی وارد بدن شده و جراحی تومور انجام می گیرد. همچنین این امکان را به جراح می دهد که از تومور ایجاد شده نمونه برداری کند.
• نوروآندوسکوپی : در این روش جراح یک سوراخ کوچک بر روی جمجمه ایجاد می کند. این جراحی برای دسترسی به تومورهایی استفاده خواهد شد که امکان انجام عمل عادی وجود ندارد یا جراح تصمیم دارد که بدون آسیب به بخش های دیگر مغز تومور را از بدن وی خارج کند. جراح این کار را توسط ابزارهای هدایت که در آندوسکوپ وجود دارد میتواند محل تومور را پیدا کند و به آن دسترسی پیدا کند.
• جراحی شانت : در این روش جراحی لوله ای باریک و نازک که شانت یا شنت نام دارد از طریق سوراخی که در جمجمه ایجاد شده است به یکی از بطن ها وارد خواهد شد. شنت مایع اضافی در مغز را از یک قسمت به قسمت انتقال خواهد یافت. در زمان انجام کار فیلتری که در لوله وجود دارد مایع را فیلتر می کند. اگر سلول های سرطانی در مایع وجود داشته باشند در این فیلتر محبوس خواهند شد. 
• تعبیه یک مخزن اومایا : در حین عمل مخزن به لوله ای که در زیر پوست قرار دارد اتصال پیدا می کند تا برای اقدامات بعدی از آن استفاده نماید. این لوله به یکی از بطن ها اتصال پیدا می کند و برای خارج کردن مقداری مایع برای نمونه برداری استفاده می کند. توسط این لوله همچنین می توانید مواد شیمی درمانی را به مغز ارسال کنید. 

گزینه های درمانی به چه عواملی بستگی دارند؟

گزینه های درمانی به اندازه ، نوع، درجه تومور بستگی دارد. همچنین پزشک باید به سوالات زیر پاسخ دهد:

• آیا تومور به قسمت های دیگر گسترش پیدا کرده است یا خیر؟ 
• آیا تومور مغزی به قسمت های دیگر مغز فشار وارد می کند ؟ 
• بیمار آیا بیماری پیش زمینه ای دیگری دارد ؟
• سلامت بیمار در چه وضعیتی است ؟
• و غیره

بجز جراحی چه روشی برای درمان تومور مغزی وجود دارد؟

بله علاوه بر جراحی، روش های دیگری نیز برای درمان تومور های مغزی وجود دارد. اینکه از کدام روش استفاده کنید با توجه به شرایط بیمار متفاوت می باشد. با توجه به حساسیت مغز حتما باید بهترین جراح تومور مغزی را بیابید. این روش ها شامل موارد زیر است:

• پرتو درمانی
• شیمی درمانی
• پرتودرمانی استریو تاکتیک
• طب مکمل
• و غیره 

عوارض تومور مغزی چیست ؟

• تشنج های مکرر
• عفونت مغزی و ابتلا به مننژیت
• خونریزی مغزی و بالا رفتن احتمال ابتلا به سکته مغزی
• کاهش یا افزایش مایع مغزی و نخاعی درون مغز
• تغییرات هورمونی ( کمبود یا تشدید هورمون)
• بروز اختلالات شناختی و رفتاری
• بروز ناهنجاری ها و اختلالات رشد
• بروز مشکلات بینایی و شنوایی
• رشد مجدد تومور در مغز

شایع ترین عوارض بعد از عمل تومور مغزی

• فراموشی بعد از عمل تومور مغزی
• سردردهای بعد از عمل تومور مغزی
• ورم سر بعد از عمل تومور مغزی

چه عواملی در بروز عوارض بعد از جراحی تومور مغزی تاثیر میگذارد؟

اگر نوع جراحی کم تهاجمی و بسته باشد فرد خطرات و عوارض کمتری را تجربه خواهد کرد. نوع جراحی برحسب ویژگی فردی و نوع مشکل هر شخص انتخاب می شود. عوامل زیادی در بروز عوارض بعد از جراحی تاثیرگذار هستند:

• سن بیمار و ویژگی بدنی بیمار : هر چه بیمار کم سن تر باشددر برابر جراحی تومور مغزی مقاوم تر بوده و دوره نقاهت وی کوتاه تر خواهد بود. همچنین قدرت ترمیم در جوانان بالا تر خواهد بود و به علت داشتن سلول های جوان تر بهبودی وی سریع تر خواهد بود. 
• ماهر و با تجربه بودن جراح مغز و اعصاب : هر چه پزشک باتجربه تر باشد باشد به طبع عوارض جراحی کمتر خواهد بود. 
• نوع جراحی تومور مغزی : در مجموع جراحی کم تهاجمی نسبت به جراحی های باز از عوارض کمتری برخوردار هستند. 

دوره نقاهت بعد از جراحی تومور مغزی چقدر است؟

دوره نقاهت بعد از جراحی بیماران به نوع، اندازه، جنس تومور، سن و جنسیت بیمار ، متاستاتیک بودن یا نبودن آن و غیره بستگی دارد. بیماران می توانند بعد از جراحی به زندگی روزانه خود بازگردند. غذا بخورند؛ راه بروند و صحبت کنند. 
تومورهای سطحی و هیپوفیز دارای دوره نقاهت کوتاه تری هستند، اما تومورهای بدخیم یا تومورهای عمقی یا مخچه عموما دوره نقاهت طولانی تری خواهند داشت. 
اگر عوارض ناخواسته ای رخ دهد ممکن است درمان عوارض زمان ببرد. برخی از انواع تومور مغزی نیازمند درمان های تکمیلی مانند رادیوتراپی، شیمی درمانی و غیره می باشند که این درمان ها به ۱ الی ۲ ماه زمان نیاز دارد. 

تغذیه بعد از جراحی تومور مغزی باید چگونه باشد؟

بیماران نباید تا ۲۴ ساعت ابتدایی بعد از جراحی غذای جامد مصرف کنند. بعد از به هوش آمدن کامل بیمار و کنترل بلع توسط جراح کم کم بیمار باید غذاهای نرم مانند سوپ مصرف کند. در این مدت بیمار باید غذاهای کم نمک مصرف نماید. 
در صورتی که بیمار هوشیار نباشد غذا توسط سرم یا لوله معده به بیمار داده می شود. 
بیمارانی که در کما هستند یا قدرت بلع ندارند نباید به زور به آنها غذا داده شود. 

طول عمر بیماران تومور مغزی چقدر است ؟

در مورد تومورهای مغزی طول عمر به شدت، نوع تومور، ،محل ضایعه ، اندازه تومور ، سن بیمار ، بیماری های همراه مانند دیابت و پاسخ درمانی بدن بیمار بستگی دارد . طول عمر بیماران تومور مغزی در بدترین حالت چند هفته تا بهترین حالت عمر طبیعی متغیر خواهد بود.

مراقبت های بعد از جراحی تومور مغزی چیست ؟

• مصرف داروها مانند آنتی بیوتیک ها و داروهای ضدتشنج بعد از جراحی مغز ضروری می باشد.
• در تومورهای خوش خیم ، با خارج کردن تومور مغزی الزامی به درمان های تکمیلی وجود ندارد.
• در تومورهای بدخیم ، به احتمال زیاد درمان های تکمیلی مانند شیمی‌درمانی و رادیوتراپی و غیره انجام می شود. 
• بعد از جراحی تومور مغزی اغلب چند هفته بعد از عمل انجام موارد انجام سی تی آنژیو یا آنژیوگرافی ضروری است.
• اگر تورم شدید یا قرمزی در محل عمل یا ترشح زیاد از زخم وجود داشت باید به پزشک خود مراجعه کنید.
• در جراحی های قاعده جمجمه ( جراحی تومور هیپوفیز ) در صورت خروج مایه شفاف از بینی ، باید با شک به نشت مایع مغزی نخاعی سریعا به پزشک خود اطلاع دهید.
• یک هفته بعد از جراحی باید برای معاینه به پزشک مراجعه کنید.
• بعد از جراحی انجام فیزیوتراپی ضروری است. 
• بیمارانی که جراحی تومور مغزی انجام دادند باید برای انجام فعالیت های روزانه خود کمک بگیرند. 
• تعویض پانسمان یک هفته بعد از عمل ضروری است.
• تمیز و خشک نگه داشتن زخم مهم است.
• حداقل برای ۵ روز بعد از عمل از تماس آب با محل عمل پرهیز کنید.
• بخیه های غیر قابل جذب ۱۰ تا ۱۲ روز  بعد از عمل باید بکشید. بخیه های جذبی نیازی به کشیدن ندارند و فقط باید ابتدا و انتهای آن را بچینید.
• از انجام پانسمان های بسیار محکم در محل جراحی بپرهیزید.