انواع تومورهای مغزی کودکان که از جمله بیماری‌هایی هستند که بیشتر خانواده‌ها را می‌ترسانند، ممکن است برای مدت طولانی شناسایی نشوند، زیرا مغز کودک نسبت به بزرگسالان انعطاف‌پذیرتر است. علائم تومورهای مغزی در کودکان می‌تواند بسیار مشابه بزرگسالان باشد. در بین انواع تومورهای مغزی در کودکان، حدود دو سوم آنها خوش‌خیم هستند، به این معنی که آنها به‌کندی رشد می‌کنند و در برخی موارد نیز می‌توانند به‌وضوح از بافت مغز اطراف تشخیص داده شوند.
تومورهای سیستم عصبی مرکزی بعد از سرطان خون (لوسمی) دومین نوع شایع سرطان دوران کودکی هستند و تقریباً در هر قسمتی از سیستم عصبی دیده می‌شوند. بدون شک ترسناک‌ترین تومور سیستم عصبی مرکزی برای خانواده‌ها همان تومور است که در مغز ایجاد می‌شود. این تومورها بیشتر در مخچه کودکان دیده می‌شود و متأسفانه بخش قابل توجهی از آنها بدخیم هستند.
در این بخش همراه ما باشید تا علائم انواع علائم اولیه تومور مغزی در کودکان را توضیح دهیم.
علائم اولیه تومور مغزی در کودکان
علائم انواع تومورهای مغزی در کودکان باتوجه به سن متفاوت است. بسته به محل، اندازه و نوع تومور، می‌تواند به علائم بسیار متفاوتی منجر شود. با این حال، افزایش سردرد، استفراغ مکرر، سرگیجه یا تشنج علائم اولیه بسیار شایعی هستند که قطعاً باید روشن شوند.
سردرد که یکی از شایع‌ترین یافته‌های تومورهای مغزی در نوزادان کمتر از دو سال است، ممکن است ناشناخته باشد؛ زیرا کودک نمی‌تواند خود را بیان کند. در کودکان بزرگ‌تر، سردرد، تهوع و استفراغ از شایع‌ترین علائم گزارش شده است. بی‌ثباتی کودک در حال راه‌رفتن و زمین‌خوردن می‌تواند یکی دیگر از یافته‌ها باشد.
متأسفانه، تومورهای مغزی در کودکان می‌توانند برای مدت طولانی بدون شناسایی رشد کنند، زیرا مغز کودک نسبتاً «انعطاف‌پذیرتر» از مغز بزرگسالان است. این وضعیت با توجه به محل تومور متفاوت است. به‌عنوان‌مثال، تومور نزدیک به عصب بینایی ممکن است زودتر ظاهر شود، در حالی که تومورهای لوب فرونتال مغز ممکن است دیرتر ظاهر شوند. این رفتار موذیانه تومورها یک وضعیت قابل‌انتظار است. خانواده‌ها بیشتر ناراحت می‌شوند؛ زیرا می‌گویند “ما متوجه بیماری فرزندمان نشدیم” اما متأسفانه این تصویر مورد انتظار در تومورهای دوران کودکی است و هیچ عیب یا نقصی در خانواده‌ها وجود ندارد.
علائم تومورهای مغزی دوران کودکی با توجه به سن متفاوت است
سردرد که یکی از شایع‌ترین یافته‌های تومورهای مغزی در نوزادان کمتر از دو سال است، ممکن است موردتوجه قرار نگیرد؛ زیرا کودک نمی‌تواند خود را بیان کند. برای مثال، در این گروه سنی، رشد سر سریع‌تر از حد انتظار ممکن است نشانه تومور باشد.
ممکن است یافته‌های مختلفی مانند عقب‌ماندگی در مراحل رشد داشته باشد. خانواده‌ها نباید فراموش کنند که تومورهای مغزی بیماری‌های بسیار نادری هستند و هیچ قانونی وجود ندارد که هر کودکی با تغییر در وضعیت عمومی دچار تومور مغزی شود. حتی یک دندان درآوردن ساده می‌تواند الگوی غذاخوردن و خواب کودک را مختل کند. به همین دلیل است که نسبت‌دادن هر مشکلی در کودک به بیماری مغزی چیزی جز اضطراب بی‌مورد را در پی ندارد. مهم این است که این تغییرات دائمی شود. در چنین شرایطی باید با پزشک متخصص اطفال مشورت کرد. اگر پزشکان اطفال ما مشکوک باشند نظر جراح مغز و اعصاب را می‌خواهند.
در کودکان بزرگ‌تر
سردرد، تهوع، استفراغ از شایع‌ترین علائم هستند. بی‌ثباتی کودک در حال راه‌رفتنو زمین‌خوردن ممکن است یکی دیگر از یافته‌ها باشد. اما همان‌طور که قبلاً ذکر شد، اگر مثلاً کودک چند بار زمین بخورد، وحشت‌زدگی بی‌فایده است. نکته مهمی که باید به آن توجه کرد این است که در وضعیت عمومی کودک نسبت به مثلاً یک ماه قبل تفاوت واضح و پایدار وجود دارد. در چنین شرایطی خانواده‌ها باید آرامش خود را حفظ کنند و ارزیابی فرزندان خود را با نظر پزشک اطفال آغاز کنند.
این رفتار درستی نیست که هر تغییر یا مشکلی در کودک را به تومور مغزی نسبت دهیم. تومورهای مغزی بیماری شایعی در میان جمعیت عمومی نیستند و نکته مهم این است که بیمار را ارزیابی کنیم.
در صورت داشتن هر یک از علائم زیر به پزشک عمومی (GP) خود مراجعه کنند:
- سردرد
- درد
- تشنج
- مشکلات چشم یا بینایی
- مشکلات در قدرت، تعادل یا هماهنگی
- تغییر در رفتار
- مشکلات در وضعیت بدن
- تاخیر یا توقف بلوغ
- اندازه سر کودک شما بزرگ‌تر از آنچه باید باشد.
تشخیص تومورهای مغزی در کودکان
اگر کودکی مشکوک به داشتن تومور مغزی باشد، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) روش تشخیصی انتخابی است. توموگرافی کامپیوتری (CT) نیز می‌تواند برای تشخیص استفاده شود، اما بسیار کمتر اختصاصی است. با کمک دستگاه ام آر آی، پزشک می‌تواند از مناطقی که دسترسی به آنها دشوار است، مانند حفره خلفی، عکس‌های بسیار دقیقی بگیرد. توموگرافی رزونانس مغناطیسی نیز در صورتی انجام می‌شود که CT هیچ یافته غیرطبیعی را در حضور علائم تومور نشان نداده باشد.
در برخی موارد، پزشک از الکتروانسفالوگرام (EEG) نیز برای تشخیص استفاده می‌کند. با کمک این عامل تشخیصی، پزشک معالج می‌تواند فعالیت الکتریکی مغز را تجسم کند. این باعث می‌شود که تومور محلی‌سازی ناهمواری داشته باشد. معاینه مایع مغزی نخاعی (معاینه الکل) می‌تواند اطلاعات بیشتری را ارائه دهد. برای انجام این کار، پزشک نمونه‌ای از مایع مغزی نخاعی را از کانال نخاعی کودک می‌گیرد. اگر طناب نخاعی یا غشای نخاع تحت‌تأثیر سرطان قرار گیرند، سلول‌های تومور در مایع مغزی نخاعی یافت می‌شوند.
مراقبت‌های بعدی
علاوه بر برداشتن کامل تومور با جراحی، بیماران کوچک ما اغلب به درمان‌های اضافی دیگری مانند پرتودرمانی، درمان تومور مبتنی بر دارو و مراقبت‌های عصبی و اجتماعی – پزشکی دقیق نیاز دارند.
با توجه به همکاری میان‌رشته‌ای نزدیک ما با سایر کلینیک‌های تخصصی پزشکی دانشگاه هایدلبرگ، ما می‌توانیم در هر مرحله درمانی یک درمان مناسب برای کودک و از نظر پزشکی متناسب و بهینه شده ارائه دهیم. متخصصان انکولوژی و پرتودرمانی به‌اندازه همکاران کلینیک اطفال در درمان کودکان مشارکت دارند.
خانواده‌ها نباید فراموش کنند که تومورهای مغزی بیماری‌های بسیار نادری هستند و هیچ قانونی وجود ندارد که هر کودکی با تغییر در وضعیت عمومی دچار تومور مغزی شود. حتی یک دندان درآوردن ساده می‌تواند الگوی غذا خوردن و خواب کودک را مختل کند. به همین دلیل است که نسبت دادن هر مشکلی در کودک به بیماری مغزی چیزی جز اضطراب بی مورد را در پی ندارد. مهم این است که این تغییرات دائمی شود. در چنین شرایطی باید با پزشک متخصص اطفال مشورت کرد. اگر پزشکان اطفال ما مشکوک باشند نظر جراح مغز و اعصاب را می‌خواهند.
نظرات