شایع ترین نوع سرطان که از سلولهای اپیتلیال ایجاد میشود. تومور کارسینوما یکی از هفت نوع تومور بدخیم جامد است و در سلولهایی ایجاد میشود که سطح خارجی یا داخلی اندامها را پوشش میدهند که به سلولهای اپیتلیال معروف هستند. شش نوع دیگر تومورهای جامد بدخیم سارکوم، لوسمی، لنفوم، بلاستوم، میلوما و تومورهای سلول زایا هستند. هر کدام بر نوع متفاوتی از سلولها تأثیر میگذارد.
سلولهای سرطانی به سرعت تکثیر میشوند و تومور تشکیل میدهند. پیشرفت بیماری به صورت مرحلهای توصیف میشود، در حالی که ویژگیهای سلولها، که در درجهبندی توصیف میشوند، پیشبینی میکنند که بدخیمی تا چه حد تهاجمی یا رشد آهسته دارند.
انواع کارسینوم
سه نوع اصلی سرطان وجود دارد که شامل آدنوکارسینوما، کارسینوم سلول بازال و کارسینوم سلول سنگفرشی میشود.
آدنوکارسینوما
آدنوکارسینوم نوعی سرطان است که اندامها یا بافتهای غدد را تحت تأثیر قرار میدهد و میتواند باعث سرطان سینه، ریه، روده بزرگ، معده، پروستات، پانکراس و سرطان مری و غیره شود. کارسینوم هپاتوسلولار (سرطان کبد)، کارسینوم سلول کلیه (سرطان کلیه)، کلانژیوکارسینوم (سرطان مجرای صفراوی) انواع شایع آدنوکارسینوم هستند.
کارسینوم سلول بازال (BCC)
کارسینوم سلول بازال شایعترین نوع سرطان پوست است. سلولهای پایه (که سلولهای پوستی جدید تولید میکنند) در قسمت پایین اپیدرم (سطح پوست) را تحت تاثیر قرار میدهد. برای اکثر افراد، BCC تهدید کننده زندگی نیست. تمایل به رشد آهسته دارد و به ندرت به قسمت دیگری از بدن گسترش مییابد. زمانی که این سرطان پوست زود تشخیص داده شود، بسیار قابل درمان است.
کارسینوم سلول سنگفرشی (SCC)
کارسینوم سلول سنگفرشی که به عنوان کارسینوم اپیدرموئید نیز شناخته میشود، بر سلولهای سنگفرشی (که اپیدرم را تشکیل میدهند) اثر میگذارد و میتواند باعث سرطان پوست، ریه، دهان و سر و گردن، مری، دهانه رحم، واژن، مثانه، پروستات و آلت تناسلی شود. این دومین شکل شایع سرطان پوست پس از BCC است.
انواع کارسینوم نه تنها براساس اندامهایی که تحت تأثیر قرار میدهند، بلکه بر اساس سرعت پیشرفت آنها نیز متفاوت است. BCC رشد کندی دارد و کمترین احتمال گسترش را دارد، در حالی که SCC به طور کلی سریعتر از آدنوکارسینوما رشد میکند.
همچنین در انواع سلولهای سرطانی تغییراتی وجود دارد، مانند کارسینوم آدنوسکواموس، کارسینوم آناپلاستیک، کارسینوم سلول کوچک و کارسینوم سلول بزرگ، که ویژگیهای آنها میتواند تهاجمی بودن بیماری را پیش بینی کند.
علت ایجاد کارسینوم
جهشهای ژنتیکی متعدد میتوانند در یک سلول پیشساز جمع شوند (یک سلول، مانند یک سلول بنیادی، که میتواند برای ایجاد یک سلول تخصصی تمایز یابد)، و ترکیب خاصی از جهشها میتواند منجر به ایجاد یک سلول بنیادی سرطانی شود که سلولهای سرطانی تولید میکند و باعث ایجاد سلولهای سرطانی شود.
این سلولهای سرطانی دارای خواص متمایزی هستند:
آنها به طور موثر “جاودانه” هستند و مانند سلولهای طبیعی که بعد از مدتی میمیرند، سلولهای (آپوپتوز) نمیمیرند.
آنها میتوانند به صورت تصاعدی تولید مثل کنند زیرا رشد آنها غیرقابل کنترل است.
آنها توانایی نفوذ به سطوح و هجوم مستقیم به بافتهای مجاور را دارند.
آنها توانایی متاستاز دادن (گسترش) از محل تومور اصلی به نقاط دور را دارند، معمولاً زمانی که سلولهای سرطانی تکثیر میشوند، از طریق جریان خون یا سیستم لنفاوی توزیع میشوند.
هنگامی که جهشها در سلولهای پیش ساز اپیتلیوم اتفاق میفتد، ممکن است یک تومور خوش خیم (مانند آدنوم) یا یک بدخیم (کارسینوم) ایجاد کنند.
دلیل وقوع این جهشها کاملاً مشخص نیست. اعتقاد بر این است که آنها نتیجه ترکیبی از عوامل هستند، از جمله:
- عوامل ارثی
- مواد سرطان زا مانند آزبست، دود تنباکو، تشعشعات یا مواد شیمیایی صنعتی
- برخی از ویروسها مانند ویروس پاپیلومای انسانی، هپاتیت یا ویروس اپشتینبار
- شرایط التهابی، مانند بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو
- قرارگیری در معرض نور خورشید
در برخی از سرطانها، سن نقش اصلی را ایفا میکند. این امر به ویژه در مورد کارسینومها که خطر ابتلا به آن با افزایش سن افزایش مییابد، نیز صادق است. با توجه به موسسه ملی سرطان، سن متوسط تشخیص سرطان سینه ۶۱ سالگی، ۶۸ سالگی برای سرطان کولورکتال، ۷۰ سالگی برای سرطان ریه و ۶۶ سالگی برای سرطان پروستات است. همه اینها عمدتاً با کارسینوم مرتبط هستند.
جهشها به تنهایی نمیتوانند سرطان ایجاد کنند، زیرا دادههای اخیر نشان میدهد که ممکن است در سلولهای غیر سرطانی وجود داشته باشند. دانشمندان هنوز نمیدانند که کدام جهش ژنتیکی با نوع خاصی از سرطان مرتبط است، یا چه عوامل دیگری به جز ژنها مسئول آن نوع سرطان هستند. یک جهش ژنتیکی مرتبط با چندین کارسینوم مختلف، جهش BRCA است.
تشخیص تومور کارسینوما
اگرچه میتوان از انواع آزمایشات برای غربالگری سرطان در قسمتهای مختلف بدن استفاده کرد، از جمله مطالعات تصویربرداری (ماموگرافی، CT، MRI)، تستهای آزمایشگاهی(سیتولوژی، PSA)، و روشها(کولونوسکوپی، توراسنتز)، سرطانها به طور قطعی تشخیص داده میشوند. بر اساس بررسی سلولهای سرطانی در زیر میکروسکوپ.
کارسینومها شامل تومورهای جامد هستند، بنابراین بررسی معمولاً شامل بیوپسی، که برای استخراج نمونه بافت و مورفولوژی (ساختار فیزیکی) برای شناسایی مولکولی، سلولی انجام میشود. ویژگیهای معماری سلولها و بافتهای آسیب دیده. انجام بیوپسی به این معنی نیست که شما سرطان دارید.
انواع بیوپسی عبارتند از:
بیوپسی مغز استخوان: با استفاده از یک سوزن بیوپسی، نمونهای از بافت مغز استخوان را خارج خواهد کرد. این روش معمولاً تحت بیحسی موضعی انجام میشود.
بیوپسی آندوسکوپی: آندوسکوپ یک لوله منعطف با نور متصل است و میتواند به رسیدن به مکانهایی مانند ریه یا مثانه کمک کند.
بیوپسی سوزنی: هنگامی که پزشک بتواند تومور را از طریق پوست احساس کند، ممکن است از بیوپسی سوزنی استفاده شود. انواع بیوپسی سوزنی شامل سوزن ظریف، سوزن هستهای، با کمک خلاء و هدایت تصویر است.
بیوپسی پوست: اغلب برای تشخیص بیماریهای پوستی استفاده میشود، بیوپسی پوست سلولها را از سطح بدن حذف میکند.
بیوپسی جراحی: اگر سایر روشهای بیوپسی کارساز نباشد، یا اگر نتایج غیرقطعی ایجاد کرده باشند، اغلب از بیوپسی جراحی استفاده میشود. در طول این نوع بیوپسی، برشی برای برداشتن بخشی از سلولهای مورد نظر برای بررسی بیشتر ایجاد میشود.
کارسینومها را میتوان بر اساس مورفولوژی آنها از طریق آزمایشهایی از جمله:
- معاینه ناخالص: ارزیابی نمونه بیوپسی با چشم غیرمسلح.
- انجماد سازی: پاتولوژیست بافت را منجمد کرده و معاینه میکند. اغلب برای تشخیص سریع در طول جراحی استفاده میشود.
- توصیف بافت شناسی: از دید میکروسکوپی برای طبقهبندی ناهنجاری بافت استفاده میشود.
- شرح سیتولوژی: سیتولوژی به سلولها نگاه میکند و میتواند تغییرات کوچکی را در سطح سلولی برای شناسایی سلولهای سرطانی یا پیش سرطانی تشخیص دهد. میتوان از آن برای تشخیص وجود سلولهای غیرطبیعی استفاده کرد که ممکن است سرطانی باشند یا نباشند اما میتوانند خطر سرطان را افزایش دهند.
از این آزمایشات نه تنها برای تشخیص سرطان، بلکه برای مرحلهبندی و درجهبندی بیماری نیز استفاده میشود.
مرحله بندی سرطان
مرحلهبندی سرطان روشی برای طبقهبندی میزان گسترش سرطان در بدن است. اکثر تومورهای به شرح زیر مرحلهبندی میشوند:
- مرحله ۰: سرطان فقط در تومور اصلی قرار دارد و گسترش نیافته است.
- مرحله I: سرطان به بافتهای مجاور و غدد لنفاوی گسترش نیافته است.
- مراحل II و III: سرطان به بافتهای مجاور و به طور بالقوه غدد لنفاوی گسترش یافته است.
- مرحله IV: سرطان ممکن است به اندامهای دیگر گسترش یابد و ممکن است به عنوان سرطان متاستاز نیز شناخته شود. کارسینوم سلول کوچک ریه (SCLC) فقط دو مرحله دارد: محدود و گسترده.
درمان تومور کارسینوما
درمان تومور کارسینوم به محل و اندازه تومور، مرحله و درجه بیماری و وضعیت عملکرد فرد بستگی دارد.
رویکردهای درمانی عمومی عبارتند از:
شیمی درمانی: شیمی درمانی یک درمان دارویی برای از بین بردن سلولهای سرطانی با رشد سریع است. نئوادجوانت به شیمی درمانی که قبل از جراحی داده میشود اشاره دارد. کمکی به شیمی درمانی گفته میشود که پس از جراحی انجام میشود.
پرتودرمانی: پرتودرمانی ممکن است پس از جراحی انجام شود. پرتوهای تسکینی برای کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی تجویز خواهد شد.
جراحی تومور مغزی: جراحی معمولاً شانس بقای طولانی مدت را در مراحل اولیه را برای فرد فراهم خواهد کرد.
ایمونوتراپی: دو نوع اصلی ایمونوتراپی وجود دارد: فعال و غیرفعال. ایمونوتراپی فعال سیستم ایمنی بدن را برای مبارزه با سلولهای سرطانی فعال میکند. نمونههایی از ایمونوتراپی فعال شامل واکسنهای سرطان و سلولدرمانی است. ایمونوتراپی غیرفعال از اجزای ساخته شده در آزمایشگاه استفاده میکند تا به بدن شما کمک کند به سرطان آنطور که باید پاسخ دهد. نمونههایی از ایمونوتراپی غیرفعال شامل سیتوکینها (پروتئینهای دخیل در سیگنالدهی سلولی) و مهارکنندههای ایمنپوست است.
درمان هورمونی: سلولهای سرطان سینه و پروستات هر دو از هورمون ها برای رشد استفاده میکنند. هورمون درمانی را میتوان برای کاهش اندازه تومور قبل از جراحی، بهبود شانس بهبودی و کشتن سلولهای سرطانی بازگشته استفاده کرد. دو نوع اصلی از درمانهای هورمونی وجود دارد: یکی تولید هورمون را مسدود میکند و دیگری رفتار هورمونی را اصلاح میکند.
درمانها میتوانند اهداف مختلفی داشته باشند. به عنوان مثال، برخی درمانها برای ارتقای بهبودی و به طور بالقوه منجر به بهبودی در نظر گرفته شدهاند، در حالی که درمان تسکینی برای کاهش درد در نظر گرفته شده است. بهبودی نشان دهنده کاهش یا ناپدید شدن علائم و نشانههای بیماری است، در حالی که عود نشان دهنده بازگشت سرطان است.
نظرات