دیسک کمر یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مربوط به ستون فقرات است که سالانه افراد بسیاری را درگیر می‌کند. این بیماری دلایل متعددی دارد و اغلب در سنین بالای ۳۰ سال رخ می‌دهد. دیسک کمر با روش‌هایی چون استراحت، ماساژ درمانی، گرمادرمانی، سرمادرمانی، فیزیوتراپی و … درمان می‌گردد و معمولا مشکلی را برای فرد ایجاد نمی‌کند.
در صورتی که روش‌های معرفی شده جواب ندهد و فرد هم‌چنان دچار درد یا بی‌حسی در ناحیه پا باشد، پزشک عمل جراحی را به بیمار پیشنهاد می‌دهد. عمل جراحی یک روش درمانی تهاجمی است که مانند دیگر جراحی‌ها عوارضی را به دنبال دارد. در ادامه به بررسی عوارض دیسک کمر پرداخته و در مورد میزان خطرناک بودن آن صحبت می‌کنیم. با ما همراه باشید.
دیسک کمر
ستون فقرات، یکی از مهم‌ترین بخشهای استخوانی بدن می‌باشد که از ۲۶ مهره روی هم تشکیل شده است. این مهره‌ها به وسیله یک صفحه از جنس غضروف از هم جدا می‌شوند که به آن‌ها دیسک گفته می‌شود. دیسک‌ها مانند یک ضربه‌گیر عمل می‌کنند و مانع از ساییده شدن مهره‌ها بر روی هم و آسیب دیدن آن‌ها می‌شوند. دیسک‌های بین مهره‌ها از دو بخش داخلی و خارجی تشکیل شده‌اند. بخش داخلی دیسک شامل یک ماده ژله‌ای مانند می‌باشد که در یک پوسته سخت از جنس غضروف قرار دارد.
زمانی که این پوسته به دلایل مختلف شکاف بردارد و محتویات دیسک از آن خارج شود، بیرون‌زدگی دیسک اتفاق می‌افتد. بیرون‌زدگی دیسک یک از شایع‌ترین مشکلات مربوط به ستون فقرات است که معمولا در سنین بالا و به دلایلی چون عوامل ژنتیکی، کهولت سن و فرسایش بافت دیسک رخ می‌دهد. علاوه بر این، انجام ورزش‌های سنگین، قرار دادن بدن در حالت نامناسب، ایجاد ضربه به کمر در اثر سقوط از بلندی یا تصادف نیز ممکن است باعث آسیب به کمر و پارگی دیسک شود.
عمل جراحی دیسک کمر
پزشک پس از معاینه بیمار و تشخیص دیسک کمر، ابتدا درمان‌های غیرتهاجمی را برای بیمار در نظر می‌گیرد. استراحت، رژیم غذایی سالم، ورزش‌های سبک و ملایم، گرمادرمانی و سرمادرمانی، فیزیوتراپی و دارودرمانی از جمله مواردی است که پزشک در مراحل اولیه بیماری و زمانی که آسیب جدی به دیسک نرسیده باشد، به بیمار پیشنهاد می‌دهد. در صورتی که این درمان‌ها جوابی ندهند و فرد هم‌چنان با درد و بی‌حسی در ناحیه پاها روبرو باشد، پزشک عمل جراحی را به بیمار توصیه می‌کند.
جراحی دیسک کمر به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که شامل:
- لامینکتومی: در این‌جا پزشک سعی می‌کند استخوانی که عصب را پوشانده است برمی‌دارد تا فشار روی آن کاهش یابد.
- دیسککتومی: در این روش بخشی از دیسک که آسیب‌دیده است، برداشته می‌شود. جدا کردن بافت آسیب‌دیده باعث کاهش فشار روی عصب شده و درد را از بین می‌برد.
- هم‌جوشی ستون فقرات: در برخی مواقع پزشک دو یا چند مهره از ستون فقرات را به هم جوش می‌دهد تا با این کار ستون فقرات را تقویت نماید.
در صورتی که درمان‌های غیرتهاجمی جواب ندهد، پزشک یکی از روش‌های جراحی را برای درمان استفاده می‌کند. در برخی مواقع نیز از ترکیب دو روش باهم برای درمان بیماری استفاده می‌شود. در واقع پزشک با جراحی سعی می‌کند تا:
- دیسک آسیب دیده را ترمیم کند.
- شکستگی مهره‌ها یا تورم در بافت‌های اطراف آن را بهبود بخشد.
- بخشی از ستون فقرات را که باعث فشار بر روی اعصاب می‌شود را محدود نماید.
خطرات جراحی دیسک کمر
روش جراحی در اغلب موارد باعث بهبودی کامل بیمار می‌شود و فرد را از درد و مشکلاتی که برایش ایجاد شده است، نجات می‌دهد. اما در برخی موارد نیز ممکن است خطراتی را برای بیمار به دنبال داشته باشد که عبارتند از:
- در صورتی که زخم ناحیه جراحی به درستی مورد مراقبت قرار نگیرد، دچار عفونت شده و مشکلاتی برای بیمار ایجاد می‌کند. در این صورت بیمار نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک داشته و ممکن است مجددا عمل شود.
- یکی از عوارض جراحی دیسک کمر آمبولی ریه است که در اثر لختگی خون در عروق ریه ایجاد می‌شود.
- ممکن است اعصاب بخش ستون فقرات در حین عمل دچار آسیب شود.
- ممکن است عمل جراحی تاثیری بر روی بیمار نداشته و درد در ناحیه پا و کمر حتی پس از عمل نیز وجود داشته باشد.
- در ۵ تا ۱۰ درصد موارد دیسک کمر دوباره برمی‌گردد و بیمار با پارگی مجدد دیسک مواجه می‌شود.
- نشت مایع مغزی نخاعی یکی دیگر از عوارض جراحی دیسک کمر است که باعث سردردهای مداوم در بیمار می‌شود.
- بی‌هوشی در برخی مواقع عوارضی را برای بیمار به دنبال دارد که شامل مشکلات تنفسی، سکته مغزی حمله قلبی یا حتی مرگ می‌باشد. البته این عوارض چندان رایج نیست و در موارد بسیار نادر رخ می‌دهد.
برای کاهش عوارض مراجعه به بهترین جراح دیسک کمر حائز اهمیت است.
مراقبت‌های پس از عمل
عمل جراحی دیسک کمر، معمولا یک ساعت به طول می‌انجامد، اما ممکن است با توجه به نوع عمل و آسیب‌های وارده کمی بیشتر طول بکشد. پس از آن بیمار بین یک تا چهار روز در بیمارستان بستری می‌شود و پس از آن مرخص می‌گردد. مرخص شدن بیمار به معنای بهبودی کامل نیست، بلکه نیاز به مراقبت‌هایی می‌باشد که باید حداقل یک تا یک ماه و نیم پس از عمل رعایت گردد. مراقبت‌های پس از عمل جراحی دیسک کمر عبارتند از:
- ۵ تا ۷ روز پس از عمل جراحی از حمام کردن بپرهیزید و اجازه دهید زخم به طول کامل خوب شود.
- در طول دوره نقاهت رژیم غذایی مناسبی را انتخاب کنید و از خوردن غذاهایی که باعث یبوست می‌شوند، خودداری نمایید.
- بالا رفتن و پایین آمدن از پله‌ها فشار بسیاری را به کمر شما وارد می‌کنید. سعی کنید تا بهبودی کامل این کار را انجام ندهید.
- تا یک ماه پس از عمل از روابط زناشویی پرهیز نمایید.
- تا زمانی بهبودی کامل از توالت فرنگی استفاده کنید.
- حتما بر روی تخت بخوابید و از تشک طبی استفاده نمایید.
- تا یک ماه پس از انجام عمل از نشستن پشت فرمان و رانندگی خودداری کنید.
- تا ۲۰ روز پس از عمل از خم شدن به سمت جلو پرهیز نمایید.
- برای خواندن نماز حتما از صندلی استفاده کنید و برای سجده مهر خود را به پیشانی بچسبانید.
- در حالت خوابیده پاهای خود را تکان دهید تا خون در رگ‌هایتان لخته نشود.
- از بلند کردن اجسام سنگین به مدت ۶ هفته بپرهیزید.
- استفاده از کمربند طبی پس از انجام عمل دیسک کمر یکی از ضروری‌ترین کارهایی است که باید با صلاحدید پزشک انجام دهید. کمربند را به مدت یک ماه به طور مداوم ببندید و تنها در هنگام خواب آن را باز کنید.
در این مقاله در مورد دیسک کمر و عوارض ناشی از عمل جراحی دیسک صحبت کردیم. بسیاری از افراد بر این عقیده‌اند که جراحی دیسک کمر خطرناک است و باعث بدتر شدن بیماری یا حتی از کارافتادگی می‌شود، اما این‌طور نیست! دیسک کمر یک بیماری رایج است که راه‌کارهای درمانی متعددی نیز دارد. عمل جراحی آخرین راهکار پیشنهادی پزشک برای کاهش درد و بهبود دیسک کمر می‌باشد که در صورت لزوم باید انجام شود. این عمل نیز مانند دیگر عمل‌های جراحی عوارضی را به دنبال دارد، اما در اغلب موارد به درستی پاسخ داده و بیمار به طور کامل بهبود می‌یابد.
نظرات