در این مقاله قصد داریم به مراقبت های بعد از عمل کرانیوتومی بپردازیم . جراحی کرانیوتومی عملی است که در آن پزشکان قسمتی از جمجمه فرد بیمار را بر می دارند تا بتوانند به مغز او دسترسی داشته باشند و روی آن عمل های جراحی و اقداماتی جهت بهبودی بیمار انجام دهند .
برای مثال اگر فردی در یک سانحه رانندگی دچار ضربه مغزی شود و پزشکان تصمیم به خارج کردن لخته خون از مغز بیمار را داشته باشند عمل برداشتن جمجمه یا همان کرانیوتومی را انجام می دهند . برای خارج کردن تومورهای مغزی نیز از این عمل استفاده می شود .
در واقع قبل از عمل کرانیوتومی ام آر آی توسط پزشکان صورت می گیرد و پزشک محل و زاویه دقیقی که جمجمه باید خارج شود را در این آزمایش متوجه خواهد شد و پس از اعمال جراحی نیز توسط موادی که جمجمه را بر روی سر و مغز تثبیت می کنند ؛ باعث قرارگرفتن جمجمه در جای خود می شود .
این عمل می تواند هم به صورت بیهوش کردن بیمار و یا از طریق بی حسی انجام شود . در ادامه به مراقبت های بعد از عمل کرانیوتومی می پردازیم .
مراقبت های بعد از عمل
قبل از آنکه به مراقبت های بعد از عمل کرانیوتومی بپردازیم باید این را بدانید که دوره نقاهت بیمار ممکن است بسته به نوع عمل متفاوت باشد .
بیمار بعد از عمل ممکن است دردهای شدیدی را تحمل کند و این کاملا طبیعی می باشد . دوره بهبودی بیمار بستگی به نوع ضربه و تومور و عمل جراحی دارد و اینکه شدت درد بیمار قبل و بعد از عمل به چه صورت بوده است و یا سن بیمار چقدر است.
حال برای مراقبت های بعد از عمل کرانیوتومی باید نکاتی را بیان کنیم که بیمار حتما باید به آن ها توجه کند:
- با توجه به اینکه جمجمه دارای بخیه است پس بیمار بعد از عمل باید با آموزش هایی که توسط پزشکان و پرستاران می بینید محل بخیه را کاملا تمیز نگه داشته و سر خود را تازمانی که بخیه ها توسط پزشک کشیده و برداشته نشود ؛ خشک نگه دارد .در واقع بیمار دو تا پنج روز بعد از عمل نباید استحمام کند.
- بیمار به هیچ عنوان نباید بیش از حد سر خود را بچرخاند .
- با توجه به اینکه ممکن است بعد از عمل جراحی بیمار دچار حملات صرع شود با تجویز پزشک می تواند داروهای ضد تشنج را مصرف کند تا از بروز حملات صرع جلوگیری شود .
- هنگام عطسه و سرفه بیمار باید دقت کند و جلوی بینی خود را نگیرد تا هوا داخل سر؛ نچرخد .این موضوع حتما باید رعایت شود .
- اگر بیمار احساس درد بسیار شدید کرد و یا ترشحاتی از قسمتی که جراحی شده از جمجمه بیمار بیرون آمد و یا بیمار بسیاری از مزه ها را شور تشخیص داد باید پزشک خود را در جریان قرار دهد.
- پزشک داروهای آرامبخش های عضلانی را برای بیمار تجویز می کند که بیمار باید سر وقت آن را بخورد زیرا این دارو برای دردهای شدید بعد از جراحی است که می تواند بر ماهیچه های فک اثر گذاشته و از درد آن بکاهد.
- داروهای استروئیدی نیز توسط پزشک علاوه بر داروهای آرامبخش و داروهای ضدتشنج تجویز می شود که برای کاهش تورم در مغز ایجاد می شود ؛ البته این دارو کمتر توسط پزشک تجویز می شود و اگرهم تجویز شود بیمار باید در مدت زمان کمتری آن را استفاده کند و دارو بعد از مدت کوتاهی سریعا متوقف می شود . این دارو برای کسانی که عمل جراحی مربوط به تومور یا عمل باز جمجمه انجام داده اند توسط پزشک تجویز خواهد شد.
- اگر در محل زخم خود قرمزی بیش از حد و یا تورم شدید دیدید و یا دچار استفراغ و حالت تهوع شدید ؛ پزشک خود را در جریان قرار دهید.
- برای بهترشدن و بهبودی عملکرد ممکن است پزشک فیزیوتراپی برای بیمار تجویز کند که این کار نیز بسیار کمک کننده می باشد.
- افرادی که عمل کرانیوتومی انجام داده اند باید از رانندگی کردن به مدت دو تا سه هفته خودداری کنند زیرا هم ممکن است به جمجمه فشار وارد شود و هم در دوران نقاهت بیمار ممکن است کمی تعادل خود را از دست بدهد که هنگام رانندگی ؛ نداشتن تعادل مشکلات جدی به وجود خواهد آورد.
پانسمان بیمار نیز روزانه باید تعویض شود تا محل زخم عفونت نکند.
دوره بهبودی بیماران چگونه است ؟
باتوجه به نکاتی که در مورد مراقبت های بعد از عمل کرانیوتومی بیان کردیم بهتر است در مورد دوره بهبودی بیمار نیز نکاتی را بیان کنیم.
- دوهفته اول بعد از عمل بسیار مهم است زیرا وقتی فرد از بیمارستان مرخص می شود چون احساس می کند که در بیمارستان به اندازه کافی استراحت کرده است ؛ شروع به فعالیت می کند و متوجه می شود که احساس خستگی زود به سراغش می آید .
حتی ممکن است تمرکز و تعادل خود را در این دوهفته کمی ازدست بدهد که این مورد نیز عادی است . در این مواقع نقش اطرافیان بیمار بسیار در بهبودی او مهم است . زیرا بیمار باید کسانی که دوستش دارند را در اطراف خود ببیند واطرافیان با ایجاد محیط آرامی که برای بیمار ایجاد کرده اند ؛ روند بهبودی او را تسریع می کنند و باعث افزایش اعتماد به نفس بیمار نیز می شوند . معمولا پس از یک الی دو هفته بخیه های بیمار کشیده می شود .
در ادامه بحث مراقبت های بعد از عمل کرانیوتومی این موضوع را باید بدانید که پس از گذشت دو الی سه ماه از دوره بهبودی پزشک با توجه به روند بهبودی بیمار برای او اعمال حرکات توانبخشی و فیزیوتراپی را تجویز می کند که بیمار سریع تر به روند عادی خود برگردد . در این زمان بسیاری از بیماران می توانند به کارهای عادی روزمره خود برسند حتی ممکن است تصمیم بگیرند به سرکارخود باز گردند .
در این مواقع پزشک و بیمار باید با هم در مورد این موضوع تصمیم بگیرند و در صورت به نتیجه رسیدن برای رفتن به سر کار و یا حتی اعمالی مانند رانندگی کردن ؛ بیمار باید در روزهای اول در مدت زمان کمی کارهای خود را به صورت آرام و بدون استرس انجام دهد و سپس به منزل برای استراحت باز گردد . طبیعتا اگر محل کار بیمار استرس زا باشد و مسئولیت های زیادی برای او در نظر گرفته شود بهتر است بیمار سرکار نرود تا دوره بهبودی او نیز کامل شود.
نظرات