تومور مغزی عارضه ای بسیار خطرناک است که در اثر رشد و تکثیر غیر طبیعی سلولهای بدن اتفاق می افتاد. در واقع تومورهای مغزی نوعی ناهنجاری محسوب می شوند که در اثر عوامل متعدد و به صورت خوش خیم و یا بدخیم بروز می کنند. مراقبت های بعد از عمل جراحی تومور مغزی در نتیجه جراحی نیز تاثیر گذار است.
برخی از انواع تومور ها نیاز به درمان فوری داشته و توجه به آن بعد از درمان نیز بسیار مهم است زیرا نوع بدخیم تومور مغزی در اثر سلولهای سرطانی ایجاد شده و ممکن است باعث ایجاد عوارض و اثرات بسیار شدید در بدن گردد. برای درمان تومور مغزی نیز راه های زیادی وجود دارد که اکثر آنان را تهاجمی بوده و به صورت جراحی، پرتودرمانی و شیمی درمانی انجام میشوند.
دوره نقاهت پس از جراحی تومور مغزی
مراقبت های بعد از عمل جراحی تومور مغزی باید در دوران نقاهت در نظر گرفته شوند. بعد از انجام جراحی تومور مغزی بیمار نیاز به دوره نقاهت چند روزه یا چند هفته داشته باشد. مدت زمان دوره نقاهت بستگی به عوامل زیادی از جمله نوع تومور مغزی، اندازه تومور، جنس تومور، عامل به وجود آورنده تومور، سن بیمار، جنسیت، بیماری های تاثیر گذار بر جراحی و … بستگی دارد.
در صورتی که تومور مغزی نوع خفیف باشد، مدت زمان دوره نقاهت تنها چند روز است و بیمار میتواند بعد از این دوره به کارهای روزمره خود رسیدگی کرده و فعالیت‌های ساده ای را انجام دهد.
اما اگر تومور به صورت بدخیم و سرطانی باشد، بعد از انجام جراحی نیاز به درمان هایی از جمله شیمی درمانی پرتو درمانی و دارو درمانی وجود دارد. این موارد میتواند دوره نقاهت را طولانی کرده و به چند هفته تبدیل کند. همچنین محل قرار گرفتن تومور بدخیم نیز میتواند در این مسائل تأثیرگذار باشد. حتی در برخی موارد نیاز به انجام جراحی تکمیلی بوده که میتواند دوره درمان و دوره نقاهت را تا چند ماه طولانی تر کند.
بروز تشنج بعد از جراحی تومور مغزی
ابتلا به تومور مغزی میتواند قبل و یا بعد از انجام جراحی باعث ایجاد تشنج در بیمار گردد. در چنین شرایطی باید آرامش خود را حفظ کرده و بیمار را به پهلو بخوابانید با ترشحات خارج شده از دهن مانع از بسته شدن مسیر تنفس نشود.
در هنگام تشنج حرکت‌های شدید و ناخواسته از بیمار سر می زند که نمی توان آن را کنترل کرد، در این شرایط تنها باید اشیا آسیب زننده و برنده را از اطراف بیمار دور کرد. تشنج معمولاً چند ثانیه زمان خواهد برد و بعد از آن بیمار حالت نیمه هوشیار دارد، در این شرایط به هیچ عنوان چیزی به بیماران خورانده و دارویی به او ندهید. زیرا بیمار هنوز قدرت بلع نداشته و ممکن است داروها و مایعات وارد مسیر تنفسی بیمار شود.
بهبود زخم ها بعد از جراحی تومور مغزی
به طور معمول تا دو هفته بعد از انجام جراحی تمامی زخم ها بهبود یافته و دیگر نیازی به پانسمان کردن و بستن آن ها نیست. البته بهبود زخم ها بستگی به سلامت عمومی بیمار و وضعیت تغذیه ای داشته و همچنین بیماری‌های دیگر نیز مانند دیابت می تواند در روند بهبود زخم ها تاثیر گذار باشد. مصرف نوشیدنی های الکلی، استعمال دخانیات و انجام حرکت های شدید میتواند روند بهبود را به تاخیر بیاندازد. بنابراین باید از استفاده از آن ها خود داری کرد.
تورم پس از جراحی تومور مغزی
بعد از انجام جراحی تومور مغزی، ممکن است التهابات و تورم هایی در قسمت های مختلف سر مانند تورم پوست رخ دهد. علاوه بر این ممکن است تاثیرات ظاهری در بافت و رنگ پوست نیز ایجاد شود که بعد از چند روز به طور خود به خود برطرف شده و التیام پیدا می کند.
اما در برخی موارد این تورم می تواند در اثر عفونت و یا تجمع مایع مغزی زیر پوست ایجاد شده باشد و بعد از گذشت چند روز نیز تغییری در آن صورت نگیرد و بهبود نیابد. حتی در برخی موارد به علت بزرگ بودن و یا شدید بودن وضعیت تومور مغزی، ممکن است حتی بعد از جراحی عفونت یا ایسکمی مغزی رخ دهد که میتواند بسیار خطرناک و بحرانی باشد. در این شرایط باید سریعاً به پزشک مراجعه کرده تا اقدامات درمانی صورت گیرد.
رژیم غذایی پس از جراحی تومور مغزی
بعد از انجام عمل جراحی بیمار به دلیل تزریق مواد بیهوشی اختیار و هوشیاری کافی را نداشته و نمی تواند غذاهای جامد و سایر مواد غذایی را می‌کند. به همین دلیل به مدت ۲۴ ساعت بیمار می تواند تنها برخی از مایعات را ملی کرد تا بدن مواد مغذی لازم را به دست آورد.
بعد از هوشیار شدن بیمار و برطرف شدن اثرات مواد بیهوشی،بیمار می تواند کنترل تقریبی بر روی مبل و حرکت اندام ها را به دست آورد. در این زمان بیمار می تواند از غذاهای نرم شده و سوپ استفاده کرده و بعد از گذشت چند روز می تواند از غذاهای نیمه جامد و کم نمک استفاده نمایند.
در زمانی که بیمار هوشیاری لازم را نداشته باشد می توان با استفاده از سرم غذایی و یا از طریق اتصال مستقیم به لوله معده، مواد غذایی را به بدن بیمار وارد کرد. این روش برای بیمارانی که قدرت بلع ندارند و یا در بیهوشی کامل یا کما هستند بسیار کارآمد است.
نکات مهم جهت مراقبت بعد از انجام جراحی تومور مغزی
- بعد از انجام جراحی حتماً باید دستورات گفته های پزشکی عمل کرده و داروهای تجویز شده مانند آنتی بیوتیک ها و داروهای ضد تشنج را به درستی مصرف کرد.
- در صورت بروز تورم و یا قرمزی در محل جراحی و همچنین ترشح خون و یا مواد دیگر از محل بخیه ها هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنید.
- اگر بیمار برای درآوردن تومور مغزی از قاعده جمجمه جراحی شده باشد، در دوره نقاهت اگر مایع شفاف از بینی خارج شد سریعاً باید به پزشک مراجعه کند.
- بعد از عمل جراحی و مرخص شدن بیمار حتماً در نوبت‌های نزدیک به پزشک مراجعه کنید معاینات اولیه صورت گیرد.
- بعد از انجام جراحی بهتر است بیمار پیشینه فعالیت شدیدی را انجام نداده و نهایتا با استفاده از کمک گرفتن اقدام به قدم زدن و راه رفتن آرام نماید.
- بعد از انجام عمل به مدت یک هفته باید چند دفعه در روز پانسمان ها عوض شده و محل زخم و بخیه تمیز و خشک نگه داشته شود.
- معمولا برای انجام بخیه محل جراحی از بخیه های جذبی استفاده شده که بعد از ده روز در بدن جذب می شوند، اما اگر از بخیه های غیر جذبی استفاده شده بود باید بعد از ده روز برای کشیدن بخیه اقدام کرد.
- به مدت ۵ روز تا یک هفته، از حمام رفتن خودداری کرده و از خیس شدن محل زخم جلوگیری کنید.
- از خاراندن محل بخیه خودداری کنید.
- برای رفع سردرد و حالت تهوع می توان از داروهایی مانند استامینوفن، بروفن، دیکلوفناک و غیره استفاده کرد.
- در صورت بروز سرگیجه های طولانی مدت و یا سیاهی رفتن چشم، ممکن است فشار خون پایین آمده باشد یا بیمار دچار کم‌خونی شدید شده باشد.در چنین شرایطی بهتر است به پزشک مراجعه کرده تا مشکل برطرف شود.
- در دوره نقاهت می توان از حرکت های بسیار سبک و ابتدایی و همچنان قدم زدن با استفاده از واکر استفاده کرد. این کار باعث گردش خون بهتر در بدن شده و از تحلیل رفتن اندام ها جلوگیری می کند. همچنین در روحیه فرد موثر بوده و می تواند از لخته شدن خون و آمبولی ریه پیشگیری نماید.
- بعد از جراحی به مدت یک ماه از رانندگی و یا رفتن به مکان های مرتفع خودداری کنید.
- در طول مدت نگاهت از وسایل دیجیتال تلویزیون موبایل رادیو و قرار گرفتن در معرض امواج خودداری کنید.
- جهت تقویت حافظه بهتر است آشنایان و بستگان را دعوت کرده و با آنها گفتگو کنید.
- در زمان تغذیه از مصرف مواد شور چرب و یا قندی خودداری کرده و حتماً از ویتامین‌ها و مواد مغذی استفاده نمایید.
نظرات