تومور مغزی پشت گوش یا نوروم آکوستیک، علائم، تشخیص و درمان

تومور مغزی پشت گوش یا نوروم آکوستیک، یکی از انواع تومورهای مغزی خوش‌خیم است که به آرامی رشد می‌کند و معمولا در مراحل اولیه مشکلی را برای فرد به وجود نمی‌آورد. این تومور در صورت بزرگ‌ شدن به اعصاب گوش فشار وارد کرده و باعث ایجاد اختلال در شنوایی فرد می‌شود و مشکلاتی را نیز در تعادل بیمار ایجاد می‌کند. در صورتی که تومور در مراحل اولیه تشخیص داده شود، به راحتی قابل درمان بوده و با یک عمل جراحی از سر خارج می‌گردد. در این مقاله تومور مغزی پشت گوش را معرفی کرده و اطلاعاتی در مورد علائم تومور و راه‌های درمانی آن در اختیارتان قرار می‌دهیم. با ما همراه باشید.

تومور نوروم آکوستیک

تومور نوروم آکوستیک (Acoustic Neuroma)، یکی از انواع تومورهای خوش‌خیم مغزی است که در پشت گوش و در عصب هشتم جمجمه رشد می‌کند. این عصب از دو بخش جدا تشکیل شده است و گوش میانی را به مغز وصل می‌کند. نوروم آکوستیک یک تومور نادر است که رشد آرامی دارد و معمولا به مغز آسیبی وارد نمی‌کند، اما اگر بزرگ شود، بر روی اعصاب گوش فشار وارد کرده و باعث ایجاد مشکلات شنوایی مانند وزوز گوش، کم شنوایی یا حتی از دست رفتن کامل شنوایی نیز می‌شود. در صورتی که تومور بسیار بزرگ شود، می‌تواند فشاری را بر روی مغز و مخچه وارد کرده و مرگ را برای بیمار به دنبال داشته باشد.

انواع تومور نوروم آکوستیک و علت بروز آن‌ها

تومور نوروم آکوستیک به دو نوع ناشی از نوروفیبروماتوز نوع ۲ و منفرد، تقسیم می‌شود:

• تومور ناشی از نوروفیبروماتوز نوع ۲ : نوعی بیماری ارثی است که باعث رشد تومورهای غیرسرطانی در سیستم اعصاب می‌شود. این نوع تومورها نوعی بیماری عصبی بسیار نادر هستند که تنها ۵ درصد از تومور نوروم آکوستیک را تشکیل می‌دهند. نوروفیبروماتوز نوع ۲ معمولا از سن حدود ۳۰ سال شروع می‌شود.
• تومور منفرد : تومور منفرد، نوع دیگری از تومورهای نوروم آکوستیک است که ۹۵ درصد آن‌ها را در برمی‌گیرد. تاکنون هیچ علت خاصی برای ایجاد تومور مغزی پشت گوش از نوع منفرد مشخص نشده است، اما یکی از علت‌های احتمالی آن را قرار گرفتن سر و گردن در مسیر تابش‌های شدید اشعه‌های مضر مانند تشعشعات اتمی و اشعه‌های ایکس و ماوراء‌بنفش می‌باشد.

علائم تومور مغزی پشت گوش

همان‌طور که در بالا عنوان شد، تومور نوروم آکوستیک از نوع تومورهای خوش‌خیم است که رشد بسیار کندی داشته و ممکن است سال‌ها خود را نشان ندهد. این تومور به تدریج بزرگ‌تر شده و علائمی را از خود بروز می‌دهد که عبارتند از:

• از دست دادن شنوایی که معمولا در یک گوش، گوشی که تومور در پشت آن قرار دارد، اتفاق می‌افتد.
• شنیدن صداهای مبهم که از داخل بدن به گوش می‌رسند.
• فرد در شنیدن صداهایی که فرکانس بالایی دارند دچار مشکل می‌شود.
• زنگ زدن گوش و وزوز آن یکی دیگر از علائم تومور نوروم آکوستیک است.
• بیمار در حالت ثابتی قرار دارد، اما احساس می‌کند در حرکت است.
• احساس سرگیجه یکی از علائم اغلب تومورهای مغزی است که در نوروم آکوستیک نیز مشاهده می‌شود.
• فرد بیمار احساس می‌کند در گوشش چیزی وجود دارد که باعث ایجاد فشار می‌شود.
• یکی از مهم‌ترین علائم تومور نوروم آکوستیک، عدم تعادل است. در این حالت بیمار نمی‌تواند درست راه برود.
• فرد مبتلا به تومور در گوش خود احساس درد دارد.

هرچه تومور نوروم آکوستیک بزرگ‌تر می‌شود، علائم بیشتر و شدیدتری را از خود بروز می‎دهد. این علائم عبارتند از:

• سردردهای مداوم که مدت طولانی طول می‌کشد.
• اختلال در بینایی که باعث تاری دید یا دوبینی می‌شود.
• بیمار در یک طرف صورت خود احساس ضعف یا بی‌حسی دارد.
• بیمار مبتلا به تومور نوروم آکوستیک در هماهنگی و تعادل بدن دچار مشکل می‎شود که این مسئله در یک سمت بدن بیشتر خود را نشان می‌دهد.
• ایجاد مشکل در بلع غذا یا صدای ناخوشایند در حین بلع، از دیگر مشکلات مربوط به بیمار تومور مغزی است.

تشخیص تومور نوروم آکوستیک

تشخیص تومور نوروم آکوستیک در مراحل اولیه بسیار سخت است. در این موارد پزشک با معاینه بیمار و پرسیدن سوال در مورد علائم مشاهده شده، وضعیت شنوایی او را موردبررسی قرار می‌دهد و برای این کار نیز از متخصصان گوش، حلق و بینی کمک می‏گیرد.  آزمایشات و تست‌هایی که برای تشخیص تومور نوروم آکوستیک انجام می‌شود، عبارتند از:

آزمایش خون : مرحله اول برای تشخیص تومور نوروم آکوستیک، آزمایش خون است. پزشک وجود بیماری‌های زمینه‌ای یا عفونت‌های احتمالی در خون را موردبررسی قرار می‌دهد تا مشخص کند مشکلات ایجاد شده ربطی به موارد دیگر ندارد.

شنوایی‌سنجی : تست شنوایی‌سنجی یکی از مهم‌ترین آزمایشاتی است که برای تشخیص تومور نوروم آکوستیک انجام می‌شود. در این موارد بیمار مورد معاینه قرار می‌گیرد تا میزان شنوایی و تشخیص صداها و گفتارها، سنجیده شود. در واقع تست برای این انجام می‌شود که مشخص شود بیمار تا چه اندازه می‌تواند صداها را تشخیص دهد.

تست پاسخ برانگیخته شنوایی ساقه مغز : این تست که به اختصار BAEPs نامیده می‌شود، در حقیقت میزان پاسخ اعصاب شنوایی به محرک‏ها را مشخص می‌کند. برای این کار چند حسگر به سر متصل می‌شود و صداهایی با تن‌های خاص برای بیمار پخش می‌گردد تا فعالیت امواج مغزی و وضعیت آن‌ها مورد بررسی قرار گیرد.

تصویربرداری ام‌آرآی (MRI) : پس از طی مراحل گذشته، پزشک برای تشخیص دقیق‌تر و اطمینان از وجود تومور، تصویربرداری ام‌آرآی را برای سر و گردن بیمار تجویز می‌کند. ام‌آرآی با استفاده ایجاد میدان مغناطیسی، تصویر واضح و دقیقی از وضعیت جمجمه و سر را نشان می‌دهد. در صورتی که اندازه تومور به  یک یا دو سانتی‌متر رسیده باشد،  در تصویر به خوبی نشان داده شده و اطلاعات لازم را به پزشک می‌دهد.

درمان تومور نوروم آکوستیک

در صورتی که تومور کوچک باشد و در تصویربرداری ام‌آرآی مشخص نباشد و از طرف دیگر مشکلی را در شنوایی بیمار ایجاد نکرده باشد، پزشک کاری را انجام نمی‌دهد.  در این موارد معمولا به فرد مبتلا توصیه می‌شود تا به طور منظم پیگیر تومور بوده و بنا به تجویز پزشک هر چند ماه یک‌بار ام‌آرآی را انجام دهد تا در صورت بزرگ‌ شدن تومور، اقدام به درمان آن نماید. درمان‌هایی که در این موارد انجام می‌شود، عبارتند از:

دارو درمانی

در صورتی که تومور کوچک باشد و بیمار شرایط مناسبی برای جراحی نداشته باشد، پزشک از دارودرمانی برای کنترل بیماری کمک می‌گیرد. در این موارد، بیمار ملزم به پیگیری بیماری خود بوده و هر ۶ ماه یک ‌بار معاینه می‌شود. در صورتی که تومور رشد سریعی داشته باشد، پزشک مجبور به استفاده از درمان‌های تهاجمی مانند جراحی خواهد بود.   

جراحی

عمل جراحی یکی از مطمئن‌ترین روش‌های درمانی تومور مغزی است. در این‌جا تیم جراحی با روش‌های مختلفی چون  جراحی مغزی سوراخ کلید، جراحی بالای گوش و روش ترنس لابیرنت، تومور را به طور کامل از سر خارج کرده و  مشکلات ایجادشده برای بیمار را برطرف می‌نماید. اگر تومور به قسمت‌هایی از اعصاب صورت چسبیده باشد یا در بخش‌های مهم مغز ریشه دوانده باشد، امکان خارج کردن کامل آن وجود ندارد. در این صورت ممکن است بیمار برای همیشه شنوایی خود را از دست بدهد یا مشکلاتی در تعادل  و عضلات صورت او ایجاد شود.

پرتودرمانی

در صورتی که تومور زیر ۳ سانتی‌متر باشد یا فرد مبتلا سن بالایی داشته باشد، پزشک روش پرتودرمانی را به او پیشنهاد می‌دهد.  این کار با استفاده از تاباندن اشعه گاما بر روی تومور انجام می‌شود که رشد آن را کنترل کرده و از بزرگ‌ شدن و پیشرفت آن جلوگیری می‌کند. تعداد جلسات پرتودرمانی بستگی به نظر پزشک دارد. گاهی اوقات این کار در یک جلسه انجام می‌شود که در آن صورت امواج به طور متمرکز بر روی تومور تابانده می‌شود. اگر پزشک پرتودرمانی چندجلسه‌ای را برای بیمار تجویز کند، در آن صورت امواج به میزان بسیار کم و در چندین جلسه به سمت تومور تابانده می‌شود.

در این مقاله در مورد تومور نوروم آکوستیک صحبت کردیم و اطلاعاتی در مورد علائم وجود تومور، تشخیص و راه‌های درمانی آن در اختیارتان قرار دادیم. تومور نوروم آکوستیک یکی از انواع تومورهای مغزی است که در دسته تومورهای خوش‌خیم جای می‌گیرد. این تومور با سرعت کمی رشد می‌کند و معمولا  در سال‌های اولیه به آسانی خود را نشان نمی‌دهد. علائم تومور از جایی آغاز می‌شود که نوروم آکوستیک بزرگ شده و به عصب شنوایی و مغز فشار وارد کند. در آن صورت اختلالاتی در شنوایی ایجاد کرده و باعث عدم کنترل تعادل فرد می‌شود.