آبسه مغزی یک عفونت در داخل مغز است (منحصر به محدودهٔ خود مغز است) و به یک یا چند ناحیه داخل مغز محدود می‌شود. این وضعیت می‌تواند مشکلات مغز و نخاع را ایجاد کند. آبسه‌های مغزی نادر هستند، اما در کودکان جوان مدرسه‌ای بیشتر از سنین دیگر شایع است.
آبسه مغز در اثر عفونت قارچی یا باکتریایی
آبسه یا عفونت مغزی تجمع چرک محصور شده در بافت مغزی است که به علت عفونت باکتریایی یا قارچی ایجاد می‌شود. آبسه مغزی می‌تواند به عنوان نتیجهٔ عارضه‌ای از عفونت، تروما یا جراحی ایجاد شود. آبسه مغزی یک بیماری نادر است، اگر چه افراد دچار سیستم ایمنی ضعیف (مانند افراد مبتلا به اچ آی وی یا افرادی که پیوند عضو داشته‌اند) بیشتر احتمال دارد که دچار آبسه مغزی گردند.
چه چیزی باعث بروز آبسه مغزی می‌شود؟
شایع‌ترین علل آبسه مغزی شامل ویروس‌ها و باکتری‌ها است. سه راه وجود دارد که یک ویروس یا باکتری می‌تواند وارد بدن شود و مغز را آلوده کند، از جمله:
- عفونت از ناحیه دیگری از بدن به مغز گسترش می‌یابد. این حالت برای اکثریت موارد آبسه مغزی شایع است.
- عفونت از طریق جریان خون از ناحیه ریه یا قفسهٔ سینه گسترش می‌یابد.
- جرم‌های ویروسی یا باکتریایی به طور مستقیم از طریق یک زخم باز وارد سر می‌شوند.
عوامل خطر برای ایجاد آبسه مغزی شامل موارد زیر است:
- (از بدو تولد) بیماری قلبی مادرزادی
- مننژیت
- عفونت‌های مزمن گوش میانی و سینوس
- عفونت‌های دندانی یا فک
- عفونت صورت یا پوست سر
- ضربه مغزی یا شکستگی جمجمه
- تراکشن – یک دستگاه پزشکی که از پین‌ها / پیچ‌هایی استفاده می‌کند که در اطراف سر قرار می‌گیرند تا مناطق سر و گردن را ثابت نگه دارند. مورد استفادهٔ این وسایل در بیماران مبتلا به شکستگی گردن است و یا به منظور انجام جراحی‌های خاصی است که در طی آن باید سر و گردن ثابت نگه داشته شوند.
- عفونت‌های ناشی از شانت (دستگاه‌هایی که برای تخلیه مقدار بیش از حد مایع مغزی نخاعی مغزی مورد استفاده قرار می‌گیرند)
علائم آبسه مغزی
موارد زیر شایع‌ترین نشانه‌های عفونت مغز است. با این حال هر کودکی ممکن است علایم متفاوتی را تجربه کند. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشند:
علائم در نوزادان و کودکان جوان
- تب
- یک فونتنل کامل یا برجسته (نقطه نرم در بالای سر قرار دارد)
- خواب آلودگی یا هوشیاری کمتر از حد معمول
- افزایش تحریک پذیری
- گریه زیاد
- تغذیه ضعیف
- استفراغ با حالت پرتابی
- تشنج
علائم در کودکان بزرگتر
- تب
- شکایت از سردرد شدید
- تهوع و استفراغ
- تغییر در شخصیت یا رفتار
- تغییر در گفتار
- مشکلات در راه رفتن
- افزایش حرکت در بازوها یا پاها (اسپاستیسیتی)
- تشنج
علائم آبسه مغزی ممکن است شبیه سایر شرایط یا مشکلات پزشکی باشد. برای تشخیص همیشه با پزشک کودک خود مشورت کنید.
عفونت مغزی چگونه تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص یک آبسه مغزی پس از شروع ناگهانی یا تدریجی نشانه‌های خاص و بعد از آزمایش تشخیصی امکان پذیر است. در طول معاینه فیزیکی، پزشک کودک شما یک سابقه پزشکی کامل از کودک را درخواست خواهد کرد. همچنین ممکن است پزشک در خصوص سابقه خانوادگی هر گونه مشکل پزشکی سوالاتی را بپرسد. دور سر کودک شما نیز اندازه گیری خواهد شد و با مقیاسی مقایسه خواهد شد که به این صورت می‌توان محدوده طبیعی و غیر طبیعی سر را شناسایی کرد.
همانطور که عفونت رشد می‌کند و بزرگتر می‌شود، می‌تواند بر مغز فشار وارد کند و باعث افزایش فشار داخل سر شود که به نوبهٔ خود باعث ایجاد علائم در کودک شما خواهد شد. آزمایش‌های تشخیصی که ممکن است برای تأیید تشخیص آبسه مغزی انجام شوند ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (ام آر آی) : یک روش تشخیصی است که از ترکیبی از آهنرباهای بزرگ، رادیوفرکانسی و یک رایانه برای تولید تصاویر دقیق از اندام‌ها و ساختارهای بدن استفاده می‌کند. برای تشخیص آبسه بهتر است در حین اسکن، مواد کنتراست داخل وریدی تزریق شوند.
- اسکن توموگرافی کامپیوتری (همچنین سی تی یا سی‌ای تی اسکن نامیده می‌شود.) : یک روش تصویربرداری تشخیصی که از ترکیب اشعه ایکس و تکنولوژی کامپیوتر برای تولید تصاویر کراس سکشنال (اغلب اسلایس نامیده می‌شود)، به هر دو صورت افقی و عمودی، از بدن استفاده می‌کند. سی تی اسکن تصاویر دقیق و با جزییلت هر بخش از بدن، از جمله استخوان، عضلات، چربی و اندام را نشان می‌دهد. سی تی اسکن دقیق‌تر از اشعه ایکس عمومی است.
- کشت خلط : یک آزمایش تشخیصی بر روی ماده‌ای است که از طریق سرفه از ریه‌ها و دهان نمونه گیری می‌شود. کشت خالص اغلب برای تعیین اینکه آیا عفونت وجود دارد یا خیر، انجام می‌گردد.
- لومبار پانکچر (اسپاینال تپ) : یک سوزن مخصوص به قسمت پایین پشت، به داخل کانال نخاعی وارد می‌شود. این ناحیه اطراف نخاع است. سپس فشار داخل کانال نخاعی و مغز اندازه گیری می‌شود. مقدار کمی از مایع مغزی نخاعی مغزی (CSF) برداشته می‌شود و برای آزمایش و تشخیص عفونت یا سایر مشکلات به آزمایشگاه فرستاده می‌شود. CSF مایعی است که مغز و نخاع کودک را در بر گرفته است. اگر تورم مغزی قابل توجهی وجود داشته باشد یا تغییر در بافت مغزی وجود داشته باشد، ممکن است لومبار پانکچر (به علت نگرانی در مورد بروز هماتوم مغزی) به صورت متفاوتی انجام شود یا به طور کل این روش انجام نگردد.
- آزمایش خون
- آزمایش ادرار و مدفوع
آبسه مغزی در کودکان
آبسه یک جیب عفونی است. در مغز، آبسه ممکن است در یک یا چند منطقه رخ دهد. این وضعیت ممکن است عملکرد مغز و نخاع را دچار مشکل سازد. عفونت مغزی شرایطی جدی و تهدید کننده زندگی است که نیاز به درمان دارد.
شایع‌ترین علل آبسه مغزی در کودکان، ویروس‌ها، قارچ‌ها و باکتری‌ها هستند. باکتری‌ها شایع‌ترین علت بروز عفونت هستند. باکتری‌ها و ویروس‌ها می‌توانند مغز را در ۳ حالت آلوده کنند:
- عفونت از منطقه دیگری از بدن، معمولاً در نزدیکی مغز به داخل آن گسترش می‌یابد. این عفونت ممکن است عفونت گوش، عفونت سینوس یا عفونت دندان باشد.
- عفونت از طریق جریان خون از ناحیه ریه و قفسه سینه گسترش می‌یابد.
- ویروس‌ها یا باکتری‌ها از طریق یک زخم درون مغز وارد می‌شوند.
عوارض احتمالی بروز آبسه مغزی در کودک
پس از درمان، بسیاری از کودکان به طور کامل بهبود می‌یابند یا مشکل کمی دارند. بعضی از کودکان مشکلات سیستم عصبی دائم مانند مشکل در گفتار یا حرکت دارند. برخی ممکن است تشنج داشته باشند. کودک شما ممکن است نیاز به پیگیری منظم درمان با پزشک خود داشته باشد. همچنین، کودک شما ممکن است نیاز به گفتار درمانی، درمان فیزیکی و یا شغلی داشته باشد تا بتواند بهبود یابد.
عفونت مغزی یک وضعیت جدی و تهدید کننده زندگی است که نیاز به درمان دارد. اگر فرزند شما علائمی داشته باشد، با پزشک تماس بگیرید. پس از درمان آبسه مغزی، اگر کودک شما علائم زیر را از خود نشان داد، با پزشک تماس بگیرید:
- نشانه‌هایی که بهتر نمی‌شوند یا بدتر می‌شوند
- علائم جدید
درمان آبسه مغزی
درمان ویژه‌ای برای آبسه مغزی توسط پزشک کودک شما بر اساس موارد زیر ارائه خواهد شد:
- سن کودک، سلامت عمومی و تاریخچه پزشکی
- میزان گستردگی شرایط
- تحمل کودک نسبت به داروها، روش‌ها یا درمان‌های خاص
- انتظارات برای وضعیت بیماری
- نظر یا اولویت فرد بیمار
کلید درمان آبسه مغزی تشخیص زودهنگام و درمان است. یک کودک مبتلا به عفونت مغزی نیاز به بستری شدن فوری، عمل جراحی و نظارت و مراقبت از نزدیک دارد. هدف درمان کاهش فشار در سر و تخلیه صحیح عفونت است. داروهایی برای کنترل عفونت، تشنج، تب و / یا سایر شرایطی که ممکن است وجود داشته باشند استفاده می‌شود.
میزان مشکل بستگی به شدت آبسه مغز و وجود سایر مشکلات در اندام‌های دیگر دارد که می‌تواند بر کودک تأثیر بگذارد. در موارد شدید، ممکن است لازم باشد یک دستگاه تنفسی برای کمک به تنفس آسان‌تر کودک مورد استفاده قرار بگیرد.
همانطور که کودک بهبود می‌یابد، ممکن است لازم باشد درمان فیزیکی، شغلی یا گفتار درمانی برای کمک به کودک جهت به دست آوردن مجدد قدرت عضلانی و / یا مهارت‌های گفتاری انجام شود. تیم مراقبت بهداشتی خانواده پس از بستری شدن در مورد نحوه مراقبت از فرزندان در خانه به والدین آموزش می‌دهد و مشکلات بالینی خاصی را که به مراقبت‌های فوری توسط پزشک نیاز دارد، مشخص می‌کند. یک کودک مبتلا به آبسه مغزی نیاز به بررسی‌های پزشکی مداوم در بیمارستان پس از بستری شدن دارد.
مدت زمان انتظار
آبسه مغزی می‌تواند بسیار سریع رشد کند و به طور معمول به طور کامل در عرض دو هفته شکل خواهد گرفت. پزشک شما بلافاصله بعد از تشخیص بیماری، درمان را شروع خواهد کرد. مراقبت‌های پزشکی دقیق، کلید از بین بردن سریع علائم بیماری و به حداقل رساندن آسیب به سلامت شما در دراز مدت است. تخلیه آبسه با انجام عمل جراحی اغلب لازم است.
پیشگیری
برخی از آبسه‌های مغزی با بهداشت ضعیف دندان یا عفونت‌های پیچیدهٔ سینوس مرتبط هستند. شما باید روزانه دندان‌ها را بطور مرتب مسواک بزنید، نخ دندان بکشید و به طور مرتب به دندانپزشک مراجعه کنید. عفونت‌های سینوسی را با استفاده از دکونژستانت ها درمان کنید. اگر عفونت به سرعت از بین نرفت، در صورت نیاز به مصرف آنتی بیوتیک با پزشک خود مشورت نمایید.
نظرات