آستروسیتومای آناپلاستیک ، تومورهای مغزی هستند که از سلول‌های مغزی به نام آستروسیت‌ها که نوعی سلول گلیائی هستند، به‌وجود‌می‌آیند. آستروسیتوم آناپلاستیک شامل هر دو نوع استروسیتوما و نوعی از گلیوما درجه بالا می‌شود.
- آستروسیتومای آناپلاستیک و گلیوبلاستوم مولتی فرم هم گلیوما درجه بالا است و با هم حدود ۱۰ درصد از تومورهای مغزی کودکان را تشکیل‌می‌دهند.
- آستروسیتوم آناپلاستیک با افزایش فزآینده‌ای در خانواده‌های مبتلا به نوروفیبروماتوز نوع یک ، سندرم لی- فرامنی، سرطان کولون غیرپولیپی ارثی و سل ریوی توبروس رخ‌می‌دهد.
تقریبا ۶۵ درصد تومورهای آستروسیتوم آناپلاستیک در نیمکره‌های مغز – قسمت بالای مغز – بوجود‌می‌آیند. حدود ۲۰ درصد در منطقه تالاموس و هیپوتالاموس و یا دیانسفالون رخ‌می‌دهد، این قسمت مسئول شناسایی احساساتی همچون درجه حرارت بدن، درد و لامسه، تنظیم اشتها و وزن و دمای بدن و همچنین اتصال مغز به قشر مغز است. ۱۵ درصد دیگر ممکن‌است که در ناحیه مخچه و ساقه مغز به‌وجودبیاید که به عنوان فوسای خلفی شناخته‌می‌شود.
سن متوسط تومور مغزی آستروسیتومای آناپلاستیک کودکان
البته آستروسیتومای آناپلاستیک به عنوان گلیومای بدخیم و گلیوما درجه سه نیز شناخته‌می‌شوند که معمولا پزشکان بطور اختصار از آن به عنوان “AA[1]” نیز نام‌می‌برند. آستروسیتومای آناپلاستیک تومورهای مغزی هستند که از یک نوع سلول مغزی به نام آستروسیت ناشی‌می‌شوند. تومورهایی ناشی از آستروسیت‌ها ممکن‌است از نوع آستروسیتوم‌های درجه پایین، آستروسیتوم‌های آناپلاستیک یا گلیوبلاستوما باشند. سن متوسط در تشخیص آستروسیتوم آناپلاستیک ۹ تا ۱۰ سالگی است.
علل آسترسیتومای آناپلاستیک چیست؟
بیشتر آستروسیتوم‌های آناپلاستیک و گلیوما درجه بالا به طور اتفاقی یا بدون علت قابل‌شناسایی اتفاق‌می‌افتند. با این حال، آستروسیتوم‌های آناپلاستیک و گلیوما درجه بالا با افزایش فزآینده در خانواده‌های با شرایط زیر رخ‌می‌دهد:
- نوروفیبروماتوز نوع یک
- سندرم لی- فرامنی
- سرطان کولون غیرپولیپی ارثی
- اسکلروز سلبری
آستروسیتوم‌های آناپلاستیک همچنین با قرارگرفتن در معرض وینیل کلرید و دوزهای بالایی از پرتودرمانی به مغز نیز مرتبط است.
علائم آسترسیتومای آناپلاستیک کدامند؟
آآستروسیتومای آناپلاستیک نیمکره‌های مغز و دینسفالون (که همچنین به نام آستروسیتوماهای بالای سقفی نیز نامیده‌می‌شوند) باعث بروز علائم مختلفی در نتیجه افزایش فشار داخل سر و همچنین علائم موضعی مرتبط با محل خاص، میزان رشد و التهاب ناشی از آن می‌شوند.
مدت زمان علائم از زمان کند و شروع ظریف تا بروز یکدفعه‌ای متفاوت است.ممکن است که علائم هر کودکی متفاوت از دیگری باشد. در ادامه شایع‌ترین علائم آستروسیتومای آناپلاستیک ذکرشده‌اندکه عبارتند از:
- سردرد و بیحالی
- علائم ناشی از افزایش فشار داخل مغز از جمله:
- سردرد (معمولا به هنگام بیدارشدن در صبح)
- استفراغ
- تشنج
فشردگی ساختارهای اطراف مغز؛ بسته به محل تومور، افزایش فشار می‌تواند باعث موارد زیر شود:
- ضعف و سایر ناهنجاری‌های عصبی-عضلانی ناشی از ناکارآمدی‌های حرکتی
- تغییر در رفتار یا فرآیندهای تفکر
ممکن‌است علائم تومور مغزی شبیه سایر بیماری‌ها یا مشکلات پزشکی باشند لذا همواره جهت تشخیص آن با پزشک کودک خود مشورت‌کنید.
تشخیص آستروسیتومای آناپلاستیک
تشخیص آسترسیتومای آناپلاستیک به کمک ترکیبی از آزمایشات صورت‌می‌گیرد که این آزمایشات عبارتند از:
- معاینه جسمانی
شامل تست‌های عملکرد عصبی رفلکس‌ها، قدرت عضلانی، حرکت چشم و دهان، هماهنگی و هشیاری فرد می‌شود.
- اسکن توموگرافی کامپیوتری (یا همان سی‌تی‌اسکن)
از سی‌تی‌اسکن برای داشتن تصویری دقیق از بدن و ارزیابی تراکم بافت تومور در مقایسه با مغز عادی مورد استفاده قرارمی‌گیرد. همچنین به کمک این اسکن می‌توان پی‌برد که آیا تومور باعث ایجاد فشار و واردآمدن آسیب به بافت طبیعی مغز می‌شود یا نه.
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
از ام‌آر‌آی جهت تولید تصاویر دقیقی از اندام‌ها و ساختارهای داخل بدن و یا ستون‌فقرات استفاده‌می‌شود. MRI نسبت به سی‌ای اسکن، جزئیات بیشتری از آناتومی را فراهم‌می‌کند و به کم آن بهتر می‌تواند تفاوت بین تومور، ورم ناشی از تومور و بافت طبیعی را تشخیص‌داد. علاوه بر این، به کمک MRI می‌توان هموراژ و کیست تومور را تشخیص‌داد.
- طیف سنجی رزونانس مغناطیسی (MRS)
MRS که به همراه MRI انجام‌می‌شود برای تشخیص حضور ترکیبات ارگانیک خاص تولیدشده توسط متابولیسم بدن مورد استفاده قرارمی‌گیرد. همچنین به کمک MRS می‌توان طبیعی‌بودن و با تومور بودن بافت را تعیین‌کرد و حتی ممکن‌است به کمک آن بتوان منشا بافت تومور را نیز پیداکرد.
- بیوپسی
از بیوپسی در جمع‌آوری یک نمونه بافت از طریق یک سوزن یا در طی عمل جراحی صورت‌گرفته توسط جراح مغز و اعصاب اطفال جهت تأیید تشخیص مورد استفاده قرارمی‌گیرد.
درمان آناسیتومای آناپلاستیک
در صورت امکان درمان اولیه برای آستروسیتوما آناپلاستی تازه تشخیص‌داده‌شده شامل حداکثر برداشت از طریق عمل جراحی است که پس از آن از پرتودرمانی نیز استفاده‌می‌شود. تا به امروز، نقش هیچ برنامه‌ی شیمی‌درمانی در افزایش احتمال بقای جان کودکان مبتلا به گلیومای با درجه بالا به اثابت‌نرسیده‌‌است.
همانند سایر سرطان‌های مربوط به کودکان، مراقبت باید در یک مرکز تخصصی صورت‌بگیرد که در آنجا تیم‌های چند رشته‌ای می‌توانند نه تنها متخصص تشخیص و متخصصان پزشکی، جراحی و رادیوتراپی حضوردارند بلکه دستورالعمل‌های مراقبتهای روانشناختی، تست‌های روانشناختی و برنامه‌های آموزشی تخصصی همگی در فضایی کاملا دوستانه و صمیمی به کودک و خانواده‌ی ارائه‌می‌شود.
درمان آستروسیتومای آناپلاستیک شامل یکی و یا ترکیبی از موارد زیر است:
جراحی مغز و اعصاب: اولین راهکار درمانی معمولا شامل جراحی برای برداشتن حداکثری تومور است که در حالت ایده‌آل از تکنیک‌های پیشرفته مانند ام‌آر‌آی حین جراحی (که جراح می‌توانند تومور را در هنگام عمل جراحی مشاهده‌کند) برای برداشتن حداکثر مقدار تومور مورد استفاده‌می‌شود. رزکسیون کامل و یا برداشتن کل تومور به روش جراحی زمانی ایده‌آل است که امکان‌پذیر باشد. اما لازم به ذکراست که بیشتر گلیوم‌های با درجه بالا را نمی‌توانند به طور کامل برداشت زیرا آنها تمایل به نفوذ به بافت‌های سالم مجاور خود دارند. به طور کلی، هرچه مقدار بیشتری از تومور برداشته‌شود به همان میزان نیز شانس زنده‌ماندن فرد بیشتر خواهدبود.
اشعه ماوراء بنفش: موج‌هایی با انرژی بالا از یک دستگاه تخصصی به تومورهای آسیب‌واردکرده و یا باعث کوچک‌شدن آنها می‌شوند. کودک شما نیز ممکن‌است تابش هدفمند و دوز دقیقی را برای کشتن سلول‌های سرطانی که بعد از عمل جراحی پشت سر گذاشته‌است را دریافت‌کند. کنترل رشد محلی تومور بسیار مهم‌بوده و به افزایش بقای فرد از گلیوم با درجه بالا کمک‌می‌کند.
شیمی‌درمانی: شیمی درمانی به استفاده از موادی اشاره‌دارد که با توانایی رشد و تکثیر سلول‌های سرطانی رویارویی‌می‌کند. تا به امروز، هیچ برنامه شیمی درمانی در خصوص افزایش میزان بقای کودکان مبتلا به GBM اثبات‌نشده است اما با این حال ممکن‌است که شیمی‌درمانی قبل از عمل جراحی به کوچک شدن تومور و فراهم‌کردن امکان حذف کامل آن کمککند. انواع مختلفی از برنامه‌های شیمی درمانی برای درمان گلیوم‌های درجه یک تازه تشخیص‌داده مورد آزمایش قرارگرفته‌اند و برخی از آنها به پاسخ‌هایی نیز رسیده‌اند اما هیچکدام از آنها میزان بقای فرد را بهبودنداده‌اند. مطالعات انجام‌شده در خصوص بزرگسالان نشان‌می‌دهد که بعضی از داروها می‌توانند واکنش‌های متوسطی در گلیوم‌های با درجه بالا ایجادکنند اما این داروها در کودکان اثربخشی کمتری دارند. ظاهرا شیمی‌درمانی با شدت بالا همراه با پیوند سلول‌های بنیادی نیز نمی‌تواند شانس زنده‌ماندن در کودکان مبتلا به این بیماری را بهبود بخشد.
چشم‌انداز درازمدت برای کودکان مبتلا به آسترسیتومای آناپلاستیک چیست؟
متأسفانه امکان پیش‌بینی بیماری آستروسیتوم آناپلاستیک ضعیف است. به طور کلی، حذف کامل تومور از طریق جراحی زمانی، در صورت امکان، موجب بیشترشدن شانس بقاء می‌شود. پزشک در مورد گزینه‌های درمانی از جمله آزمایش‌های بالینی تجربی و مراقبتهای حمایتی با شما صحبت‌خواهد‌کرد.
در مورد کودکان مبتلا به استروسیتوم‌های آناپلاستیک بازگشتی، پیشنهاد‌می‌شود که به آخرین آزمایش‌های بالینی و درمان‌های تجربی دسترسی داشته‌باشند. آزمایش‌های کنونی شامل داروهای جدید و همچنین روش‌های جدید برای تحویل عوامل سنتی می‌باشد.
هدف تیم مراقبتهای پیشرفته اطفال برای ارائه درمان‌های حمایتی بهینه‌کردن سطح کیفی زندگی فرزند شما و ارتقای سطح آسایش و درمان کودکان مبتلا به بیماری‌های خطرناک است. علاوه بر این، این تیم می‌تواند در صورت لزوم مراقبتهای روانشناختی را فراهم‌کرده و به مراقبت از زندگی فرد کمککند.
کودکان مبتلا به آستروسیتومای آناپلاستیک که با موفقیت درمان‌می‌شوند باید بصورت سالانه به یک کلینیک مربوط به بازماندگان سرطانی مراجعه‌کنند تا بتوانند از این طریق عوارض بیماری را کنترل‌کرده، مراقب بازگشت بیماری بوده و نهایتا عوارض ناخواسته درمان را مدیریت‌کنند. مراجعه معمولی و پیوسته احتمالا شامل معاینه جسمانی، آزمایش آزمایشگاهی و عکسبردای باشد.
کودکان در کلینکی‌های تخصصی ما قادر به دسترسی به جراح مغز و اعصاب، متخصص رادیولوژی، نورولوژیست اطفال و متخصص اعصاب هستند. رویکرد چند رشته‌ای و تخصص بالای ما برای کودک شما امکان دسترسی در محل به متخصصان غدد درون‌ریز، روانپزشکان و متخصصان جایگزین یا مکمل را فراهم‌می‌کند. همچنین رابط‌های مدرسه و پرسنل روانشناسی مربوط به تیم تومور مغزی کودکان نیز در دسترس شما خواهندبود. علاوه بر این، کودکان و نوجوانانی که نیاز به توانبخشی دارند، ممکن‌است در طی و پس از مراجعه خود با درمانگرهای کلامی، جسمی و کاری ملاقات‌می‌کنند.
وجود تومورمغزی چه مشکلاتی ایجادمی‌کند؟
مغز دارای زمینه‌های تخصصی است که به ما کمک‌می‌کند تا عملکردهای فردی را کنترل‌کنیم، بنابراین اگر تومور در بخشی از مغز به‌وجودبیایید که پای راست را کنترل‌می‌کند، ممکن‌است که فرد در آن پا دچار ضعف، بی‌حسی یا تشنج شود. اگر تومور در بخشی از مغز رشد‌کند که آن بخش کنترل‌کننده زبان است در این‌صورت ممکن‌است که فرد در صحبت‌کردن یا درک دچار مشکلاتی شود. بیشتر تومورها قابل‌شناسایی هستند زیرا باعث بروز علائمی می‌شوند که پزشکان را مجبور به استفاده از MRI یا CT از مغز می‌کنند.
آیا می‌توان مدت‌زمان حضور تومور در مغز را تعیین‌کرد؟
آستروسیتوم‌های آناپلاستیک تومورهایی هستند که بسیار سریع رشد‌می‌کنند. گاهی‌اوقات این تومورها بصورت تهاجمی به‌وجود‌می‌آیند و بعضی‌اوقات نیز به شکل تومورهایی با سرعت رشد کم پدیدارمی‌شوند و چندین سال طول‌می‌کشد تا رفته‌رفته حالت تهاجمی به‌خودبگیرند. بعضی‌وقت‌ها در خود تومور نشانه‌هایی وجود دارد که می‌تواند به ما در ارزیابی میزان سرعت رشد آن کمک‌می‌کند، اما باید گفت که این‌ها تنها سرنخ هستند و اکثر اوقات نمی‌توان از روی آنها مدت زمان حضور تومور در مغز را تعیین‌کرد.
بیشتر بخوانید : آیا تومور مغزی کشنده است ؟
نظرات
Great post.