پارگی دیسک گردن می تواند بسیار دردناک باشد. این مشکل در بزرگسالان و میانسالان بیش تر دیده می شود. این اتفاق معمولاً در اثر فشار بیش از حد به ستون فقرات مخصوصا در ناحیه گردن ایجاد می شود. لازم است بدانید که ستون فقرات از مهره های استخوانی زیادی تشکیل شده است که توسط دیسک های ژله مانند از یکدیگر جدا شده اند این مهره ها از پایین مغز تا انتهای کمر ادامه دار می شود. با پارگی دیسک گردن، ترک های کوچکی که در داخل دیسک به وجود می آیند به تدریج به هم می پیوندند و بزرگ تر می شوند و با افزایش فشار بر دیسک (به طور مثال در زمانی که یک جسم سنگین را بلند کنید یا یک سرفه بزنید)، هسته دیسک در داخل یکی از این شکاف ها وارد شده و آن را گشاد می کند و به بیرون می ریزد و بر روی ریشه عصبی فشار می‌آورد.
پارگی یا فتق دیسک به چه معناست؟
دیسک ها بین مهره ها قرار دارند که در مرکز آن ها ماده ای ژله مانند وجود دارد. قسمت خارجی دیسک ها از غضروف های رشته ای تشکیل شده اند که این ژل ها را در درون خود نگه می دارند. وقتی قسمت خارجی آن دچار پارگی یا شکاف می شود، ژل می تواند بیرون بزند و معنای آن فتق دیسک یا پارگی می باشد. دیسک فتق شده “دیسک پاره شده” یا “دیسک لغزنده” نیز نامیده می شود. برای درک بهتر مپارگی دیسک می توانید یک پیراشکی کرم دار را تصور کنید که کِرِمِ آن از داخلش بیرون بزند.
علل
درک و تشخیص علت دقیق پارگی دیسک گردن ممکن است دشوار باشد. این مشکل اغلب بدون هیچ دلیل مشخصی و به آهستگی بروز می کند. اما گاهی اوقات می توان دلیل آن را در موارد زیر خلاصه کرد:
سن: یک دیسک به دلیل فرسودگی وفشار بیش از حد، بیشتر در معرض فتق یا پارگی است. وقتی جوان هستیم، دیسک ها آب زیادی در خود دارند. اما با افزایش سن، مقدار آب موجود در آن ها کاهش می یابد. این کاهش آب در دیسک ها باعث کاهش انعطاف پذیری آن ها می شود. و این کاهش انعطاف پذیری بدان معناست که هنگام حرکت، پیچ خوردن یا چرخش، احتمال پارگی یا فتق در آن ها بیش تر است و به عبارتی، خاصیت ارتجاعی بسیار کم می شود. پارگی دیسک گردن در افراد مسن با کمترین نیرو و فشاری ممکن است رخ دهد.
ژنتیک: یکی دیگر از عواملی که ممکن است در پارگی دیسک گردن نقش داشته باشد، ژنتیک است. به این معنی که اگر فردی در خانواده اش افرادی مبتلا به این مشکل داشته باشد، خود نیز در معرض این خطر قرار خواهد داشت.
حرکت کردن: حرکات ناگهانی و ناموزون می تواند باعث فتق و پارگی دیسک های گردنی شود.
فشار ناگهانی: اگر فردی یک جسم سنگین را بلند کند یا قسمت بالایی بدن خود را خیلی سریع بچرخاند یا تکان دهد، ممکن است به دیسک گردنی خود آسیب برساند و باعث پارگی شود.
علائم
دیسک گردن یکی از مهمترین دلایل درد گردنی است. اگر دیسک بر روی ریشه عصب فشار آورد، علائم دیگری نیز می تواند بروز کند که شامل موارد زیر است:
- بی حسی یا سوزن سوزن شدن در شانه یا بازو که ممکن است تا انگشتان دست را درگیر کند
- ضعف در دست ها یا بازوان
اگر این مشکل باعث فشار به نخاع نیز بشود، علائم جدی ممکن است بروز کند مانند:
- سکندری خوردن یا راه رفتن نا موزون و غیر طبیعی
- درد شدید در ناحیه گردنی و کمر
- سوزن سوزن شدن یا احساس شوک مانندی که از بالای بدن به سمت دست ها و به ندرت به پاها می رود
- عدم توانایی مناسب در استفاده از دست و بازو برای مهارت های حرکتی
- از دست دادن تعادل و هماهنگی
چه موقع باید به دکتر مراجعه کنیم
پارگی دیسک گردن اتفاقی شایع می باشد که در مردان رایج تر از خانم ها می باشد. افراد سنین ۳۵ تا ۵۵ سال نیز بیشتر در معرض فتق و پارگی دیسک گردن قرار دارند. اگر گردن درد همراه با یک یا چند مورد از علائم فوق را دارید و دچار ضعف شده اید، باید سریع به پزشک مراجعه کنید.
تشخیص پارگی دیسک گردن
بهترین راه برای تشخیص وجود پارگی دیسک مراجعه به پزشک است. آن ها احتمالاً ابتدا با معاینه بدنی شروع می کنند تا منشا درد را پیدا نمایند. معاینه ی ناحیه دردناک، معمولاً تنها آزمایشی است که برای تأیید تشخیص فتق دیسک نیاز می باشد.
آزمایشات تشخیصی
- اشعه ایکس: اگرچه تابش اشعه ایکس نمی تواند پارگی دیسک را نشان دهد، اما می تواند علت این که درد فرد ناشی از شکستگی یا تومور است را حذف کند.
- میلوگرام: در این آزمایش یک رنگ را به مایع نخاعی تزریق می کنند و بعد از آن از اشعه ایکس برای تعیین مقدار فشار بر نخاع استفاده می شود.
- سی تی اسکن: اسکن CT (یا CAT) چندین اشعه ایکس را از زوایای مختلف سر و گردن می گیرد و آن ها را با هم ترکیب می کند تا تصاویری از نخاع و ساختارهای اطراف آن ایجاد کند.
- ام آر آی: MRI از امواج رادیویی، میدان مغناطیسی و رایانه برای ایجاد تصاویر سه بعدی دقیق از نخاع و نواحی اطراف آن استفاده می کند. تصاویر MRI می توانند موقعیت دیسک پاره شده را پیدا کنند و همچنین تعیین کنند که کدام اعصاب تحت تأثیر قرار گرفته اند.
- الکترومیوگرام (EMG): پزشک ممکن است از این آزمایش برای بررسی و مشاهده آسیب دیدگی یا فشرده شدن اعصاب گردن استفاده کند.
پارگی دیسک گردن می تواند بر روی اعصاب ستون فقرات شما فشار وارد کند و باعث درد، ضعف و بی حسی در گردن ، کمر ، بازوها و پاها شود. بعضی اوقات این علائم می توانند به قدری شدید باشند که زندگی شما را مختل کنند. گرچه در بیشتر اوقات، مشکلات موجود در دیسک گردن باید طی چند هفته به خودی خود بهبود یابد.
درمان های پارگی دیسک گردن کدامند؟
درمان بدون جراحی: خط اول درمان پارگی دیسک گردن، روش های بر پایه غیر جراحی می باشد. در این مرحله به جای انجام جراحی، به فرد بیمار داروهای ضد التهاب و مسکن داده می شود و همچنین وی تحت جلسات فیزیوتراپی قرار می گیرد. در مواردی نیز می توان از تزریق های اپیدورال یا تزریق اطراف ریشه عصبی و یا از به کار بردن اشعه لیزر در داخل دیسک ها برای درمان بهتر و سریع تر، استفاده کرد. تقریباً ۸۰ درصد از موارد پارگی یا فتق دیسک گردن ، با این راه درمان خواهد شد و ۲۰ درصد باقی مانده دیسک های گردن نیاز به عمل جراحی باز توسط متخصص دارند.
روش جراحی: در صورتی که بیمار دچار درد های بسیار شدید و غیر قابل تحمل شود، یا علائم عصبی برای او ایجاد شده باشد ( مثلاً دچار ضعف عضلانی، لاغر شدن عضلات بازو، ساعد و دست ها بشود) ، قاعدتاً اولین خط درمانی برای وی بدون فوت وقت و تعلل بیش تر، جراحی خواهد بود. با این حساب درمان های جراحی در بعضی مواقع اولین خط درمانی و در بعضی مواقع آخرین راه درمان خواهد بود. در بیمارانی که به علت ضعف عضلانی نیاز به جراحی دارند یا افرادی که با درمان های طبی خوب نمی شوند هر چقدر عمل جراحی به تاخیر بیفتد، قاعدتاً به ضرر آن ها خواهد بود. زیرا او نتیجه مطلوب و موثر را از عمل جراحی نمی گیرد.
طب سوزنی: طب سوزنی از هزاران سال پیش در شرق قاره ی آسیا رواج بسیاری داشته و اساس آن بر این است که اگر نقاط خاصی را در اندام های فرد بیمار فشار دهیم یا که به طور تخصصی سوزن بزنیم باعث می شود که درد گردن وی بهبود پیدا کند. از طب سنتی در درمان بیماری های زیادی استفاده می شود و این نوع طب در دنیا طرفداران مخصوص و بسیار زیادی دارد. داروهای گیاهی مانند زردچوبه و پودر درخت بید نیز سال ها در کشورهای مختلف به عنوان درمان درد گردن استفاده می شده است.
هیدرو تراپی یا آب درمانی: این روش بر پایه و اساس آب است. طی این نوع درمان، بیمار در آب ورزش های استاندار و خاصی را انجام می دهد که با مداومت در تکرار آن، درد کاهش می یابد و گرفتگی عضلات نیز تا حدود زیادی برطرف خواهد شد. برای آب درمانی می توان از آب گرم، وان حمام و یا جکوزی نیز استفاده نمود.
مصرف برخی داروها برای تسکین: داروهای مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن (Motrin ، Advil) یا ناپروکسن (Aleve ، Naprosyn) را می توانید مصرف کنید. این داروها علاوه بر این که می توانند درد شما را تسکین بدهند قابلیت کاهش تورم را در ناحیه ی گردنیتان را نیز دارند. فقط باید توجه داشته باشید که پزشکتان باید این دارو ها را برای شما تایید کند و نباید بیش تر از ۱۰ روز از این قرص ها استفاده کنید. دوز و تعداد مصرفی آن را پزشک تعیین می کند.
کار گذاشتن دیسک مصنوعی: در برخی از بیماران که شدیدا درگیر این مسئله شده باشند، با استفاده از روش جراحی، یک دیسک مصنوعی گردن برایشان جایگزین می گردد.
در آخر
اگر دچار پارگی دیسک گردن شدید، چند روز را به طور کامل استراحت کنید. استراحت می تواند تورم و التهاب ایجاد شده را برطرف کند و زمان لازم را برای بهبودی کامل شما فراهم می کند. در طی این مدت نباید وسایل سنگین را جا به جا کنید، ورزش را کنار بگذارید و از انجام حرکات سریع و ناگهانی اکیدا خودداری فرمایید.
در این مدت همچنین می توانید از کمپرس یخ یا آب گرم برای تسکین درد خود استفاده کنید. می توانید یک بسته یخ یا حوله مرطوب و گرم را روی ناحیه پشت گردن خود که دردناک است قرار دهید. در حالت کلی علائم بیمار (چه جراحی انجام داده باشد و چه نه) نباید بیش از یک تا دو ماه ادامه دار شود.
نظرات