مهرههای گردنی، از کوچکترین مهرههای ستون مهرهها هستند و ستون فقرات گردنی را تشکیل میدهند که نقش آن حمایت از گردن و سر است. مانند سایر انواع فتق، جابهجایی دیسک ممکن است در گردن نیز رخ دهد. دیسک گردن یک اختلال شایع در ستون فقرات است که میتواند باعث درد در گردن و یا بازو و مخصوصاً در دست چپ شود. آنچه باعث درد میشود، تشکیل فتق یا حتی جابهجایی نهایی دیسک گردن نیست.
آنچه باعث درد میشود، فتق یا جابهجایی دیسک، فشرده شدن یکی از اعصاب خروجی از ستون فقرات و یا فشرده شدن طناب نخاعی است.
نحوه تشخیص علائم دیسک گردن
ستون فقرات گردنی از ۷ مهره تشکیل شده است که با حرف C مشخص میشود و بهتدریج از C1 تا C7 شمارهگذاری میشود. بر اساس این تقسیمبندی، ۳ سطح تابش قابلشناسایی است :
در سطح C6-C7، درد به سمت حاشیه پشتی و کناری ساعد و به انگشت میانی دست میرسد. ممکن است قدرت عضلانی در عضلات سه سر بازو کاهش پیدا کند و در نتیجه در باز کردن یا حرکتدادن ساعد مشکل ایجاد شود.
در سطح C5-C6 درد به کناری ساعد، پشت دست، شست و انگشت سبابه میرسد.
اختلال در عضله دلتوئید در سطح C4-C5 رخ میدهد که بهصورت مشکل در بلندکردن و خم کردن بازو ظاهر میشود.
فتق دیسک گردن چگونه تشخیص داده میشود؟
تشخیص دقیق دیسک گردن معمولاً به یک فرایند ۳ مرحلهای نیاز دارد:
- بررسی سابقه پزشکی بیمار، از جمله هرگونه بیماری مزمن، آسیب قبلی، یا سابقه کمردرد یا گردن درد و اطلاعات در مورد علائم فعلی.
- انجام معاینه فیزیک برای شناسایی موارد تورم یا درد در گردن، بررسی دامنه حرکتی و همچنین هرگونه نشانهای از نقص عصبی در بازوها، مانند مشکلات رفلکس، بیحسی یا ضعف
- یک مطالعه تصویربرداری که میتواند نشان دهد که آیا دیسک شروع به صاف شدن کرده یا فراتر از موقعیت طبیعی خود حرکت میکند. تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) روش ارجح برای تجسم فتق دیسک است، به دلیل کیفیت بالای آن از بافتهای نرم. از طریق تشدید مغناطیسی هستهای گردن، فتق دیسک و وضعیتی که در آن قرار دارد را میتوان بهوضوح برجسته کرد و هر ناحیه از رنج را در نخاع میتوان مشاهده کرد. از طرف دیگر سیتیاسکن دهانه رحم اطلاعات بیشتری در مورد اجزای استخوانی ارائه میدهد.
درمورد دیسک گردن چه داروها و درمانی پیشنهاد میشود؟
دیسک گردن معمولاً زمانی که برای اولینبار ایجاد میشود یا در طول عودهای متناوب، مانند هنگام فعالیت بدنی، دردناکتر میشود. درمان اولیه معمولاً همیشه با درمانهای محافظهکارانه انجام میشود. اکثر موارد درد دیسک گردن را میتوان با درمانهای غیر جراحی مانند داروهای مسکن بدون نسخه، فیزیوتراپی برای تقویت و کشش گردن، کمپرسهای یخ یا گرما، و اصلاح فعالیتها برای جلوگیری از حرکات دردناک تا زمانی که درد به طور موفقیتآمیزی مدیریت کرد. همچنین ممکن است آتل گردن نیز برای برخی از بیماران تجویز شود.
اگر گردن درد شدید است و تا بازو و دست هم امتداد دارد، باید:
- از فعالیتهای سنگین، مانند کار فیزیکی یا ورزش خودداری کنید.
- از حرکات خاصی که درد را بدتر میکند، مانند چرخاندن سر به یک طرف، خودداری کنید.
- وضعیت خواب خود را تغییر دهید، برای مثال با تعویض بالش وا به پشت خوابیدن بهجای پهلو یا شکم.
- از سوی دیگر، دارودرمانی مبتنی بر استفاده از داروهای شلکننده عضلانی، ضدالتهابی غیراستروئیدی، مسکن و کورتیزون است. علاوه بر این، یک چرخه اوزون درمانی نیز ممکن است مفید باشد، پس از گذراندن مرحله حاد، با این حال، توصیه میشود یک درمان فیزیوتراپی را شروع کند.
- درصورتیکه تمام درمانهای انجام شده باعث تسکین نشوند، جراحی باید بهعنوان یک راهحل در نظر گرفته شود .
عمل دیسک گردن چگونه انجام میشود؟
هدف از جراحی دیسک گردن برداشتن دیسک آسیبدیده و اطمینان از رفع فشار ریشه عصبی و نخاع است. این روش میتواند درد شدید را تسکین دهد و از پیشرفت نقایص عصبی مانند سوزنسوزن شدن، بیحسی و ضعف عضلانی در اندام فوقانی جلوگیری کند.
مداخله عموماً با تکنیک میکروسرجری و با استفاده از میکروسکوپ عمل انجام میشود. از طریق یک برش روی یک چین گردن در سطح موردنظر، با جداکردن سطوح مختلف، به صفحه مهره میرسد. سپس دیسک بین مهرهای و قسمت فتق آن برداشته میشود. هنگامی که دیسک خالی شد، یک فاصله دهنده به نام قفس در فضای بین دو مهره قرار میگیرد.
بیمار پس از جراحی، روز بعد مرخص میشود و میتواند بلافاصله به زندگی عادی خود ادامه دهد اما باید تا ۳۰ روز مراعات کند و فعالیت بیش از حد نداشته باشد. همچنین در این مدت باید از آتل گردن نیز استفاده کند.
نظرات