آرتروز گردن ، علائم و بهترین روش های درمان

قبل از صحبت درباره آرتروز گردن بهتر است کمی درباره ساختار گردن اطلاعات کسب نمایید. گردن و پشت انسان از استخوان های کوچکی به نام مهره تشکیل شده است. این مهره ها که به صورت یک خط عمودی بر روی هم انباشته شده اند، ساختار ستون فقرات را تشکیل می دهند.ستون فقرات که در نقش یک  تکیه گاه و پشتیبان برای سرو محافظیبرای نخاع عمل می کند، دارای ساختمان عصبی بسیار ظریفی می باشد. شبکه اعصاب در بدن انسان در این ساختار به هم پیوند می خورند و پیام‌ها در طول این شبکه حرکت می کنند تا احساساتی مانند درد به مغز انسان منتقل گردد.

هفت استخوان مکعبی بالای ستون فقرات،ساختار گردن را تشکیل می دهند که این مهره ها توسط اتصالات صورت بهم پیوند می خورند.اسکلت گردن دارای بیشترین دامنه حرکتی می باشد زیرا دو مهرهc1 و c2 از آنبه طور مستقیم به جمجمه متصل می‌شوند.

مفاصل کوچک بین مهره ها به همراه عضلات گردن به انسان این امکان را می دهند تا بتوانند سر خود رابه جلو و عقب حرکت دهد و یا اینکه آن را به طرفین راست و چپ بچرخاند.

بین مهره ها، دیسک های غضروف وجود دارند که این دیسک ها به مانند یک فنر عمل می کنند و به ستون فقرات قابلیت انعطاف پذیری می دهند.هنگامی که یکی از این دیسک ها کمی از موقعیت طبیعی خود در ستون فقرات خارج  شود، یک دیسک لغزنده یا فتق دیسک بین مهره ای رخ می دهد که  باعث فشار بر روی ریشه‌های عصبی و ایجاد علائم بالینی و درد می‌گردد.

بیشتر بخوانید » دیسک گردن

آسیب های ناحیه گردن

درد در ناحیه گردن یکی از درد های رایج بوده که افراد در طول زندگی و عمدتاً با افزایش سن تجربه می کنند. احساس درد در این ناحیه می تواند به دلیل آسیب به مهره ها، رباط ها و عضلات گردن و یا  اطراف گردن ایجاد شود.آسیب هایی که ناحیه گردن را تهدید می کنند عبارت اند از کشیدگی، رگ به رگ شدن، شکستگی، در رفتگی همراه با آسیب های رباطی و آرتروز مهره های گردن.

در صورتی که درد های گردن بیش از چندین روز ادامه داشته و با استراحت کافی برطرف نشود، مراجعه به پزشک متخصص و بررسی تمامی جوانب بیماری واجب است.

آرتروز مهره های گردن

حرکات گردن و ساییدگی مفاصل آن در طول دوران زندگی، به تدریج سبب استحاله و تغییر شکل دیسک های بین مهره ای می گردد که این موضوع سبب می شود تا ساختمان طبیعی مهره ها تغییر کرده و در لبه آن ها نیز تعدادی خار های استخوانی ایجاد شود. این خار ها می توانند بر روی بافت های مجاور و همچنین اعصاب گذرنده از سوراخ های بین مهره ای فشار وارد کنند.

با اینکه این بیماری تا حد زیادی به افزایش سن افراد ارتباط پیدا می کند اما عوامل دیگری مانند داشتن شغل های کم تحرک نیز مزید بر علت می باشد. در ادامه مطلب به بررسی علائم، راه های پیشگیری و درمان این بیماری می پردازیم.

علل آرتروز گردن

عواملی مانند افزایش سن و پیری، ژنتیک، ضربه به ستون فقرات گردنی، حفظ وضعیت های ثابت و طولانی مدت سر و گردن، حرکات ناگهانی و کنترل نشده گردن، ضعف عضلات ستون مهره ای گردن، آسیب دیسک بین مهره ای گردن یا فتق دیسک بین مهره ای و بیماری های تخریبی و یا  استحاله دیسک بین مهره ای گردنی (که بیشتر در افراد جوان رخ داده و یک نوع پیری زودرس در دیسک های بین مهره ای می باشد) می توانند روند آرتروز گردن را تسهیل نمایند.

علائم آرتروز گردن

آرتروز گردن در اکثر موارد بدون علائم مشخصی بوده و حتی در مواردی ممکن است توسط پزشک معالج نیز تشخیص و درک این بیماری صورت نگیرد اما شایع ترین علائم آرتروز گردن به شرح زیر می باشد؛

درد و سوزش در گردن و نواحی اطراف آن

ممکن است در وسط گردنیا هر دو طرف آن احساس درد کنید که این درد از خفیف تا شدید متغیر می باشد واین احتمال نیز وجود دارد که درد و ضعف تا شانه و سینه فوقانی و یا حتی تا ناحیه بازو هانیز گسترش یابد.همچنین احتمال محدود شدن حرکات گردن به علت سفتی مفاصل یا درد وجود دارد که معمولا محدود شدن حرکات گردن زیاد نمی باشد ولی موارد مربوط به آرتروز گردنی شدید و پیشرفته می تواند منجربه محدودیت حرکتی زیادی در فقرات گردنی شود.

سر درد های تنشی و سرگیجه

در حدود یک سوم موارد نیز این امکان وجود دارد که درد های ناحیه گردن و نیز آرتروز گردن سبب سردردهای تنشی در فردشود تاجایی که این درد به قسمت های  پشت سر و همچنین گاهی اوقاتدر نواحی گوش یا پشت چشم منتقلمی گردد.

با توجه به زندگی دیجیتالدر عصر حاضر و استفاده از موبایل، تبلت، کامپیوتر، لپتاپ و دیگر ابزار دیجیتال و خم شدن سر به میزان زیاد و به مدت طولانی در یک موقعیت ثابت و بدون تحرک، مشکلات و عوارض درد های ناحیه گردن بیشتر شده و افراد مبتلا به این قبیل بیماری ها زمانی که از این وسایل استفاده می کنند، بیشتر دچار سردرد با منشا گردن می شوند.

همچنین گاهی آرتروز مهره های گردن با تحریک اعصاب اطراف گردن موجب اسپاسم عضلات سرو گردن و متعاقباً کاهش خونرسانی و در نتیجه سرگیجه می شود.

بی حسی یا سوزن سوزن شدن

در صورت فشار به ریشه های عصبی و یا اعصاب گردنی در ناحیه سوراخ بین مهره ای، درد رادیکولار که در مسیر عصب قرار دارد، در اندام فوقانی ایجاد می شود که می تواند تا انگشتان دست نیز ادامه یابد. در این حالت ممکن است در فرد علائمی مانند سوزن سوزن شدن، خارش، خواب رفتگی و بی حسی در دست و انگشتان دست احساس شود.

ایجاد صدا  در هنگام حرکت گردن

صدای مفاصل یا کریپتاسیون به حالتی گفته می‌شود که از مفصل‌ها یا زیر پوست بدن صداهایی مانند ترق‌توروق یا خش‌خش شنیده شود. زردپی‌هایی که استخوان‌ها را به هم متصل می‌کنند نیز می‌توانند چنین صداهایی ایجاد کنند. گاهی نیز این صدا ناشی از حباب های هوایی است که اطراف مفاصل تشکیل می‌شوند. مفاصل دیگر نیز اغلب دچار کریپتاسیون و صدا های این چنینی می شوند اما در ناحیه گردن چون به گوش افراد نزدیک تر بوده، بیشتر از بقیه نواحی شنیده خواهد شد. برخی مبتلایان به بیماری آرتروز گردن از احساس خشکی و ساییدگی به هنگام حرکات گردن شکایت دارند که در این حالت صدا های خش خش مانندی به دلایل ذکر شده در فوق در حرکات گردن شنیده می شود.

اسپاسم عضلانی

اسپاسم عضلات،انقباض شدید و غیر ارادی یک عضله یا گروهی از عضلات در بدن هر فرد می باشد که اغلب علت مشخصی ندارد ولی می توانند بسیار ناخوشایند باشد. هنگامی که این اسپاسم در ناحیه گردنرخ می دهد، سبب بروز احساس درد شدید و سفتی از یک طرف شده که در این هنگام فرد مجبور می شود برای نگاه کردن به پشت، تمام بدن خود را بچرخاند زیرا به علت اسپاسم و گرفتگی گردن در حرکات چرخشی سر و گردن دچار مشکل می شود.این حالات معمولاً چند ساعت یا چند روز طول میکشد و به ندرت ممکن است که تا چند هفته ادامه داشته شود.

علائم دیگر

علاوه بر موارد ذکر شده، علائم دیگری مانند احساس ضعف در دست ها، خستگی، عدم تمرکز و از دست دادن تعادل در هنگام ایستادن یا راه رفتن نیز ممکن است علائم نشان دهنده ای برای آرتروز مهره های گردن محسوب گردد.

پیشگیری از آرتروز گردن

به وضوح می دانیم که سبک زندگی افراد تاثیر زیادی در پیشگیری از بروز بیماری های مختلف دارد. انجام حرکات اصلاحی و تمرینات منظم ورزشی در طول دوران زندگی و بالاخص در سنین بالا بسیار مهم و واجب می باشد لذا می توان به کمک ورزش هایی که پزشک معالج و یا فیزیوتراپ به افرادی با ریسک ابتلا به این بیماری، توصیه می کنند، از بروز آرتروز گردن جلوگیری کرد.

همچنین می توان با دوری از استرس و ناراحتی، انجام ماساژ های مخصوص سر و گردن، اصلاح موارد مهمی مانند نحوه نشستن، تماشای تلویزیون، کار با ابزار دیجیتال و مطالعه، تا حدی از ابتلا به آرتروز گردن پیشگیری صورت گیرد.

درمان آرتروز گردن

درمان آرتروز گردن به روش های مختلفی از قبیل ورزش های اصلاحی، فیزیوتراپی، استفاده از گردنبند های طبی، درمان دارویی، تزریق و در موارد حاد درمان به وسیله عمل جراحیانجام می گیرد.

ورزش های اصلاحی و فیزیوتراپی

در اکثر موارد توصیه به حرکات اصلاحی و درمانی در خانه و یاچند جلسه فیزیوتراپی در هفته، اولین اقدام پزشک معالج می باشد. انجام تمرینات خاص سبب تسکین درد و تقویت عضلات ضعیف گردن می گردد که عمدتاً بین ۶ الی ۸ هفته و در هر هفته بین ۲ الی ۳جلسه به طول می انجامد.

البته در مواردی که بیمار در شرایط حاد آرتروز گردن همراه با درد های شدید قرار دارد، انجام حرکات ورزشی توصیه نمی شود.

 استفاده از دارو ها

جهت تسکین التهاب و درد آرتروز گردن می توان از دارو های ضد التهاب غیر استروئیدی مانند آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن با تجویز و مشورت پزشک متخصص استفاده گردد. اگر درد در حد خفیف و متوسط باشد، مسکن های بدون نیاز به نسخه پزشک مانند استامینوفن نیز کفایت می کنند.

البته ناگفته نماند که پزشک معالج باید فرد را از عوارض جانبی دارو های ذکر شده و دیگر مسکن های موجود آگاه سازد.به عنوان مثال یکی از عوارض شایع این دارو ها، ایجاد مشکلات گوارشی و افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی می باشد.

تزریق استروئید اپیدورال

در مواقعی که بیمار توسط حرکات اصلاحی و دارو ها بهبود و درمان نیافت، پزشک معالج اقدام بهتزریق استروئید به درون کانال های نخاعی و پوشش آن (ناحیه اپیدورال) می کند.

استروئیدها، بی‌حس کننده‌ها و داروهای ضدالتهابی معمولاً در ناحیه اپیدورال تزریق می‌شوند که درد و تورم بیمار را تا حد زیادی کاهش و تسکین می دهند.

عمل جراحی

در صورتی که بیمار با هیچ یک از روش های گفته شده نتیجه نگیرد و فشار های شدیدی برر روی نخاع و ریشه های عصبی وجود داشته باشد، پس از انجام تست های مختلف مانند MRI توسط پزشک متخصص برایدرمان به روش عمل جراحی اقدام های لازم صورت می گیرد.