آیا شکستگی استخوان های ستون فقرات یک عارضه بسیار جدی و خطرناک است که در اثر عوامل مختلف ممکن است ایجاد گردد؟ اصلیترین علت ایجاد شکستگی مهره های کمر، به وجود آمدن فشار ناگهانی و شدید در ناحیه کمر می باشد اما ایجاد یک ضربه خفیف مانند سرفه و یا خمیدگی کمر ناگهانی کمر نیز می تواند باعث بروز این عارضه گردد.
اما بیشتر این عارضه در افرادی رخ می دهد که زمینه بیماری های قبلی مانند پوکی استخوان داشته و استخوان های ضعیفی دارند. در صورتیکه شکستگی ها به صورت پایدار بوده و استخوان از جای خود جابجا نشده و شکل و مکان خود را حفظ کرده باشد، می توان امیدوار بود که استخوان در طی مدت زمان مشخصی بهبود یافته و جوش بخورد. البته برای جوش خوردن و بهبود این نوع شکستگی باید استراحت کافی داشته و از ابزارهای کمکی استفاده کرد.
اما در صورتی که شکستگی مهره های کمر شدید بوده و جابجایی در استخوان ایجاد شده باشد، این جابجایی میتواند بر نخاع و رشته های عصبی که در امتداد ستون فقرات هستند تاثیر گذاشته و باعث ایجاد فشار شدید و یا حتی پارگی در آنها گردد. بیشتر آسیب ها و عوارض ایجاد شده در اثر شکستگی استخوان و مهره های ستون فقرات با استفاده از تکنیک های تخصصی قابل درمان بوده و می توان درصد بالایی از آسیبها را ترمیم کرد.
بسیاری از روش های به کار گرفته شده جهت این کار نیز به صورت غیر تهاجمی و بدون جراحی هستند. از رایج ترین روش ها می توان به فیزیوتراپی ازون تراپی درمان فیزیکی و غیره اشاره کرد که برای بهره گیری از این تکنیک ها با می توان به بهترین جراح ستون فقرات مراجعه کرده و از امکانات آنها استفاده نمود.
علائم و نشانه های شکستگی مهره های کمر
علائم و نشانه های ایجاد شده در اثر شکستگی در مهره های کمر و استخوان ستون فقرات بستگی به میزان شکستگی و عامل ایجاد کننده شکستگی دارد. به طور کلی اولین و بارزترین علائم شکستگی در ناحیه و ستون فقرات و مهره های کمر، ایجاد درد شدید است که این عارضه در افرادی که دچار پوکی استخوان هستند بسیار ملموس تر خواهد بود.
بیشتر کسانی که دچار شکستگی مهره های ستون فقرات شده اند، به محض انجام یک فعالیت بسیار ساده و عادی مانند خم شدن، بلند کردن اشیا و چرخیدن، این درد را حس میکنند. علت آن نیز به وجود آمدن فشار بر روی ناحیه شکستگی و ایجاد جابجایی در استخوان است که باعث ایجاد یک درد ناگهانی در ناحیه مورد نظر می گردد.
اما در افرادی که دچار پوکی استخوان هستند، شکستگی مهره های کمر میتواند باعث ایجاد درد شدید در هنگام انجام حرکت ساده مانند عطسه و یا سرفه نیز گردد. زیرا پوکی استخوان باعث تضعیف استحکام استخوان ها شده و با چرخیدن در رختخواب نیز شکستگی ایجاد گردد.
درد ایجاد شده در اثر شکستگی استخوان و مهره های ستون فقرات در افراد سالم بعد از گذشت حدود سه هفته فروکش میکند. اما در بیماران مبتلا به پوکی استخوان، مدت زمان کاهش میزان درد حدود ۴ تا ۶ هفته خواهد بود و بعد از این مدت درد به صورت متمرکز و در ناحیه شکستگی احساس خواهد شد.
عوامل موثر در شکستگی مهره های کمر
همان طور که گفتیم اما عوامل بسیار ممکن است باعث ایجاد شکستگی در استخوان ستون فقرات و مهره های کمر گردد. از جمله مهمترین این عوامل می توان به موارد زیر اشاره کرد:
ایجاد فشار بیش از حد بر روی مهره های کمر:
ایجاد فشار بیش از حد بر روی مهره های کمر یکی از اصلی ترین عوامل ایجاد کننده شکستگی می باشد که در تمامی افراد می توانند باعث ایجاد این عارضه گردد. در افرادی که استخوان های سالمی دارند، فشار وارده باید به میزان بسیار زیادی بر روی مهره ها فشار ایجاد کند تا باعث شکستگی گردد.
اما در افرادی که دچار پوکی استخوان هستند میزان این فشار کمتر بوده و با ایجاد نیروی کم نیز میتواند شکستگی ایجاد کند. فشار ایجاد شده بر روی مهره های کمر بیشتر به دلیل بلند کردن اشیا سنگین، انجام حرکت های شدید ورزشی، برخورد اشیا و یا ضربه بر روی مهره های کمر و … می باشد.
ضعف ساختاری در اثر پوکی استخوان:
پوکی استخوان یکی از شایع ترین عوامل ایجاد کننده شکستگی مهره های کمر است که در اثر عوامل مختلف مانند کمبود کلسیم و ابتلا به بیماریهای مختلف و یا حتی مصرف داروهای موثر میتواند ایجاد شود. پوکی استخوان همانطور که از نامش مشخص است، باعث تضعیف ساختار داخلی استخوان ها و نازک شدن لایه محافظتی استخوان می شود.
همین امر باعث میشود تا استخوان دیگر تحمل فشارهای کم را نداشته و با انجام حرکت های عادی و یا فشارهای بسیار ناچیز، مهره ها و استخوان های کمر دچار شکستگی شده و خرد می گردند. به طور مثال حرکت های ساده ای مانند خم شدن به جلو و یا حتی به پهلو دراز کشیدن در رختخواب نیز می تواند باعث شکستگی گردد. در موارد شدید حتی سرفه و عطسه نیز می تواند شکستگی ایجاد کند. در بیماران مبتلا به پوکی استخوان، در بسیاری از موارد شکستگی مهره ها همراه با خرد شدگی استخوان اتفاق افتاده و ترمیم بسیار سخت خواهد بود.
تروما یا شوک ناگهانی در مهره های کمر:
تروما یا شوک ناگهانی در اثر ضربه یا آسیب شدید نیز باعث شکستگی مهره های کمر می گردد. معمولاً این نوع آسیب دیدگی در اثر برخورد شدید اجسام با مهرهای کمر، سانحه تصادف خودرو، سقوط از ارتفاع، حرکات تشدید فیزیکی و یا هر عاملی که می تواند به صورت نقطه ای بر روی مهره ها فشار وارد کند، ایجاد می گردد. شکستگی در این حالت بسیار شدید بوده و استخوان در اکثر موارد خرد می شود.
ابتلا به سرطان متاستاتیک:
یکی دیگر از عوامل ایجاد کننده شکستگی در مهره های کمر، ابتلا به سرطان متاستاتیک است ست که در اثر گسترش یک عامل سرطانی در بدن ایجاد شده و باعث تضعیف استخوان و فروریختن آن می گردد. در چنین حالتی احتمال ترمیم و بازسازی استخوان بسیار ضعیف بوده و خود بیماری سرطان مانع از از انجام این کار می گردد.
عوارض و اثرات ناشی از شکستگی مهره
عوارض و اثرات ناشی از شکستگی در مهره های ستون فقرات بستگی به عامل موثر در ایجاد شکستگی و میزان شکستگی مهره ها دارد. در واقع هر کدام از عوامل ایجاد کننده شکستگی می تواند باعث ایجاد عوارض خاصی گردد که هر کدام اثرات خاصی را به جا خواهد گذاشت.
فلج شدن موقت یا دائم:
در صورتیکه آسیب دیدگی مهره ها بسیار شدید باشد، فشار ناشی از این آسیب دیدگی میتواند بر روی نخاع افزایش یافته و در نهایت منجر به فلج شدن قسمتی از بدن گردد. این عارضه در صورت ایجاد میشود که فشار ناشی از شکستگی باعث پاره شدن قسمتی از نخاع گردد. بنابراین پارگی نخاع دیگر قابل درمان نیست.اما اگر پارگی ایجاد نشده باشد، میتوان با انجام فیزیوتراپی طولانی مدت، تا حدودی عوارض را کمتر کرد.
لخته شدن خون در پا و دیگر اندام ها:
از دیگر عوارض ناشی از شکستگی مهره های کمر میتوان به لخته شدن خون در پا اشاره کرد. به طور معمول شکستگی باعث ایجاد لخته خون در رگ ها نمی شود اما به دلیل طولانی بودن دوره نقاهت شکستگی مهره های ستون فقرات، میزان تحرک در افراد بسیار کم خواهد بود. همین امر باعث ایجاد لخته در رگ های پا می گردد که در صورت پخش شدن این لخته های خونی در بدن، میتواند باعث انسداد در رگهای خونی دیگر اندامها نیز شود. در نتیجه لخته خونی میتواند بر روی جریان خون در دیگر اندامها تاثیر گذاشته و در بیشتر موارد باعث آمبولی ریوی و سکته مغزی گردد. پس ایجاد لخته خونی می تواند بسیار خطرناک و کشنده باشد.
پنومونی و زخمهای فشاری:
پنومونی و زخمهای فشاری یکی دیگر از عوارض عدم تحرک در اثر شکستگی مهره های کمر است که احتمال ابتلا به آن در بسیاری از افراد وجود دارد. همچنین عفونت و خونریزی پس از جراحی ستون فقرات نیز می تواند ایجاد گردد که مانع از بهبود کامل عارضه می شود.
کاهش ارتفاع مهره های کمر:
زمانی که شکستگی به دفعات در مهره های کمر ایجاد گردد، همین امر میتواند باعث کاهش حجم مهره های شکسته شده و به اصطلاح باعث فرو ریختن مهره ها گردد. در نتیجه میتوان شاهد این بود که حداقل ۱۵ الی ۲۰ درصد از ارتفاع مهره ستون فقرات کاسته می شود.
از عوارض ناشی از کاهش ارتفاع مهره های کمر میتوان به خستگی عضلات کمر اشاره کرد که در اثر تغییر شکل در عضلات کمر بعد از کاهش ارتفاع اتفاق می افتد. همین امر میتواند باعث ایجاد درد موضعی در عضلات می گردد که بعد از ترمیم و بهبود شکستگی مهره ها نیز می تواند ادامه پیدا کند.
قوز کمر و یا خم شدگی ستون فقرات:
به طور معمول شکستگی مهره های کمر در قسمت جلوی مهره ایجاد شده و باعث کم شدن تراکم این ناحیه می گردد. همین امر باعث تغییر شکل مهره کمر می شود. با ایجاد شکستگی های متعدد در مهره های کمر، تغییر شکل متعددی در مهره های ایجاد شده که میتواند باعث خم شدن کمر به سمت جلو گردد و قوز کمر ایجاد کند.
همین عارضه می تواند باعث کاهش فضای درون شکم شده و اندامهای درون شکم را متراکم کند. این تراکم باعث به وجود آمدن برآمدگی شکم شده و برجستگی شکمی بسیار شبیه به اضافه وزن را در فرد بیمار ایجاد میکند. در موارد شدید این عارضه، وزن سر بر روی عضلات گردن فشار وارد کرده و باعث ایجاد درد گردن نیز میشود. علاوه بر این فرد برای نگاه کردن به جلو و بالا مجبور است گردن خود را به سمت بالا خم کرده که در طولانی مدت باعث درد عضلانی می شود.
درد در قسمت بالای استخوان لگن:
زمانی که بیمار دچار شکستگی های فشاری متعدد در مهره های کمر شده و دچار کوتاه شدن ستون فقرات گردد، قسمت انتهای قفسه سینه بر قسمت بالای استخوان لگن برخورد پیدا کرده و اصطکاک ایجاد می کند. در نتیجه درد در قسمت بالای استخوان لگن را به همراه می آورد.
مشکلات دستگاه گوارش:
در اثر کاهش تراکم و ارتفاع مهره های کمر و خم شدگی کمر به جلو، فضای داخلی شکم متراکمتر شده و معده و روده ها تحت فشار قرار می گیرد. همین امر باعث فشردگی معده شده و فضای کمتری برای ورود مواد غذایی باقی می ماند، در نتیجه باعث می شود تا به سرعت احساس سیری ایجاد گردد. علاوه بر این فشار وارد شده بر روده ها باعث ایجاد یبوست و مشکلات دیگر نیز می شود.
راه های تشخیص
به طور معمول جهت تشخیص عوارض ناشی از شکستگی مهره ها، دو نوع آزمایش انجام می گیرد:
۱. تست مغز و اعصاب:
تست مغز و اعصاب جهت بررسی و ارزیابی وضعیت عصبی بیمار انجام می گیرد. این تست شامل ارزیابی توانایی حرکتی اندام ها، توانایی راه رفتن، واکنشهای عصبی اندام ها و غیره است. هدف از انجام این تست بررسی احتمال آسیب به مغز یا رشته های عصبی موجود در امتداد ستون فقرات است.
۲.تصویربرداری از مغز:
تصویربرداری از مغز نیز یکی دیگر از روشهای تشخیص عوارض شکستگی مهره های ستون فقرات است که با استفاده از روش های سی تی اسکن، اشعه ایکس و MRI انجام می گیرد.
راههای درمان شکستگی مهره های کمر
اولین اقدام بعد از تشخیص شکستگی مهره های ستون فقرات این است که بیمار را به کمر بر روی تخت خوابانیده و کاملا بی حرکت نگه داشت تا به بیمارستان منتقل گردد. برای این کار می توان از ابزارها و تجهیزاتی مانند گردنبند طبی استفاده کرد. جهت درمان شکستگی نیز می توان از روش های زیر استفاده کرد:
استفاده از بریس کمر:
بریس کمر نام وسیله ای است که با استفاده از آن می توان محدودیت هایی در مورد شکسته کمر ایجاد کرد تا از آن محافظت گردد. این وسیله بسیار شبیه به مچ بند یا گردن بند بوده و فرمی سفت و محکم دارد تا از حرکت ستون فقرات جلوگیری کرده و درد را کاهش دهد. جهت استفاده از این وسیله نیز حتماً باید احتیاط های لازم انجام گیرد. البته توجه داشته باشید که استفاده بیش از حد از بریس جهت رفع مشکلات و درد های کمر و ستون فقرات، می تواند باعث تضعیف عضلات کمر گردد.
ازون تراپی:
ازون تراپی روشی است که به وسیله یک سوزن بسیار باریک و بلند انجام شده و جهت تخلیه دیسک بیرون زده از مهره کمر استفاده میشود. استفاده از این روش باعث کاهش حجم مایع درون دیسک شده و فشار عصبی منجر به درد را کاهش می دهد. در این روش با استفاده از تزریق ازون، پروتئین های مایع دیسکی اکسید شده و کاهش حجم صورت می گیرد. استفاده از ازون تراپی باعث می شود تا بدن تحریک شده و واکنش هایی جهت بازسازی و ترمیم آسیب دیدگی در بدن صورت گیرد که می تواند در درمان شکستگی مهره های کمر بسیار موثر باشد.
فیزیوتراپی:
زمانی که مهره های کمر دچار آسیب دیدگی میشوند، رشته های عصبی نیز ممکن است دچار صدمه و آسیب شده باشند که در چنین حالتی بیمار باید جهت انجام توانبخشی بستری گردد. این دوره توانبخشی شامل درمان های فیزیوتراپی بوده که جهت تحریک و افزایش قدرت عضلات کمر می باشد. نوع درمان و میزان شدت آن به شرایط جسمانی بیمار و نوع آسیب دیدگی بستگی دارد و هر چه آسیب دیدگی شدید تر باشد نیاز به دوره درمانی طولانیتر خواهد بود. این دوره درمانی شامل مشارکت های چند رشته ای جهت توان بخشی خواهد بود.
ایجاد محدودیت در فعالیت ها:
بعد از بروز آسیب دیدگی و شکستگی مهره های کمر ، شرایط به گونه ای ایجاد می گردد که بیمار مجبور به محدود کردن فعالیتهای عادی خود خواهد بود. در نتیجه باید از انجام هرگونه فعالیت شدید ورزشی و کارهای سنگین که باعث ایجاد فشار در مهره های کمر می شود خودداری گردد.
همچنین باید از بلند کردن اجسام سنگین و خم شدن نیز اجتناب کرده و به هیچ وجه به مهره های کمر فشار وارد نگردد. در صورتی که بیمار مسن باشد، جهت بهبودی در وضعیت حتماً باید بیمار در خانه استراحت کرده و مدت زمان بیشتری در بستر باقی بماند. زیر روند بهبود در افراد مسن آهسته تر از افراد جوان تر خواهد بود و همین امر دوره درمان را طولانی تر خواهد کرد.
جراحی شکستگی مهره های کمر
در صورتی که آسیب دیدگی مهره های کمر نیاز به انجام جراحی داشته باشد، پزشک می تواند دو نوع جراحی را بر روی مهره ها انجام دهد تا آسیب دیدگی برطرف گردد. این جراحی ها شامل جراحی ورتبروپلاستی و کیفوپلاستی بوده که در بهبود شکستگی مهره ها بسیار موثر هستند.
جراحی ورتبروپلاستی، نوعی جراحی غیرت عالمی است که جهت کاهش و از بین بردن درد در ناحیه شکستگی انجام شده و باعث تثبیت استخوان شکسته می گردد. در این جراحی، جهت کاهش درد و تثبیت کردن شکستگی، به طور مستقیم ویسکوزیته یا سیمان در مورد شکسته تزریق می گردد تا فاصله و فضای خالی پر شود.
جراحی کیفوپلاستی نیز مانند جراحی ورتبروپلاستی اجاره ای غیرتهاجمی است که جهت کاهش درد و جلوگیری از جابجایی مهره های شکسته کمر انجام می گیرد. جهت ایجاد و بازگرداندن استخوان های شکسته به جای اصلی خود و ایجاد فاصله طبیعی در آنها، می توان از این روش استفاده کرد.
نظرات
سلام بنده در حادثه ای از ارتفاع ۶متری پرت شدم ک براثر این حادثه مهره کمرم شکست ولی خوشبختانه احتیاج ب عمل جراحی ندارم و بریس برایم تجویز شد ک در این مورد سوالاتی از جنابعالی دارم،
ب گفته پزشکم شبها ب هنگام خواب باید از کمربندطبی استفاده نکنم، ولی هنگامی ک بدون کمربند میخوابم با کوچکترین حرکتی احساس درد شدیدی میکنم و بدتر از آن هنگام بلندشدن از رختخواب فشار و دردم چندبرابر میشود،بنابراین تصمیم گرفتم مدتی تا بهبودی نسبی حاصل شود فعلن با بریس شبها بخوابم، آیا در روند درمانم تاثیر منفی دارد؟ فشار و دردی ک بعلت حرکت جزیی شبانه یا بهنگام پاشدن از رختخواب باعث نمیشود ک بهبودی ک بعلت استفاده روز گذشته از کمربند داشتم از بین برود و جوش خوردن مهره مدت بیشتری طول بکشد؟
در چند سایت مشاهده کردم ک استفاده بیش از ۱ماه از بریس باعث ضعیف شدن عضلات کمر میشود، دکتر معالجم مدت استفاده را حداقل ۱ماه و نهایتا ۳ماه بستگی ب روند درمان مهره را فرمودن، بعداز ۱ماه اگر برایم ضرر دارد باید چکار کنم جایگزین دارد یا درمان تکمیلی؟
شیر گاومیش ک معمولا اگر خالص باشد چربی زیادی دارد برای درمان شکستگی مفید است یا مضر است؟
فیزیوتراپی را بعداز چند مدت میتوانم شروع کنم؟
بنده ورزشکارم و ورزش سنگین انجام میدهم بعد از چند وقت قادر ب رفتن ب سر تمرین هستم و در ایام ابتدایی باید سبک و نرمشی کار کنم یا وزنه سنگین هم میتوانم بلند کنم؟
باتشکر، دریس هستم ۴۰ساله از خوزستان.
باسلام بنده دچاره حادثه تصادف شدم که متاسفانه چهارتا از مهری کمرشکسته شدند واز کمر به پایین که تقریبا از ناحیه ی پا بی حس شدم وقادر به حرکت دادن پا نیستم ازجنابعالی سوال دارم ایا بعداز عمل امکان حرکت پا ی خود وبهبوی را دارم برای اینکه بهتر وسریعتر بهبودیابم چه کارهایی مفیدی لازم هستن لطفاتوضیحاتی مفید رابگویید
عالی بود
آیا استفاده از توالت ایرانی ضرر دارد برای شکستگی مهره t۱۲کمر