هیپرتروفی کمر یا تنگی کانال نخاعی ستون فقرات کمری یکی از علت شایع مشکلات راه رفتن در افراد مسن است و پزشکان به راحتی از آن چشم پوشی می‌کنند. باریک شدن کانال نخاعی منجر به انقباض اعصابی می‌شود که در آنجا جریان دارند. علائم معمولی درد، ضعف یا اختلالات حسی در یک یا هر دو پا است که پس از چند دقیقه راه رفتن رخ می‌دهد و می‌تواند منجر به ناتوانی‌های شدید در افراد مبتلا شود. مطالعات نشان می‌دهد که جراحی بهتر از درمان محافظه کارانه کمک می‌کند. عمل انتخابی برداشتن بافت اضافی و آزادسازی اعصاب منقبض به روش میکروسکوپی است. این روش اثر فوری دارد، میزان عوارض پایینی دارد و در ۸ بیمار از ۱۰ بیمار منجر به بهبود طولانی مدت می‌شود.
هیپرتروفی کمر و تغییر شکل (دژنراسیون) منجر به ضخیم شدن استخوان‌ها، رباط‌ها و مفاصل و در نهایت به باریک شدن کانال نخاعی می‌شود. اعصاب در آنجا به شدت فشرده می‌شوند که منجر به علائم معمولی می‌شود.
هیپرتروفی کمر چگونه اتفاق می‌افتد؟
با ساییدگی و پیری ستون فقرات، تغییرات دژنراتیو رخ می‌دهد که بیشتر در ناحیه کمری تحتانی مشخص می‌شود. کم آبی دیسک بین مهره‌ای با کاهش قد و شل شدن بخش حرکتی نقش کلیدی دارد. بدن با تلاش برای تثبیت خود با ضخیم شدن رباط فلاووم و با ساختن استخوان یا هیپرتروفی، به ویژه در مفصل فاست، واکنش نشان می‌دهد. در نتیجه، باریک شدن مرکزی و جانبی کانال نخاعی و سوراخ‌های بین مهره‌ای همراه با فشرده سازی اعصاب در کمر، تنگی فرورفتگی و به ندرت به صورت روزنه‌ای هنگام خروج از سوراخ وجود دارد. این تنگی کانال نخاعی می‌تواند با برآمدگی دیسک بین مهره‌ای یا در موارد نادر با لغزش مهره‌ها تشدید شود. ساختارهای مختلف کانال نخاعی باریک شدن کانال نخاعی توسط ساختارهای مختلف ایجاد می‌شود و در بیماران مختلف می‌تواند بیشتر تحت تأثیر یک ساختار یا ساختار دیگر قرار گیرد.
هیپرتروفی کمر چقدر شایع است؟
آمار قابل اعتمادی در مورد فراوانی تنگی کانال نخاعی وجود ندارد. به جز اشکالی که باریک شدن کانال‌های نخاعی مادرزادی است، این بیماری به طور معمول در بیماران مسن رخ می‌دهد. زنان بیشتر از مردان مبتلا می‌شوند (به نسبت ۳:۱). حدود ۱ تا ۵ درصد از بیماران مسن مبتلا به کمردرد از تنگی کانال نخاعی رنج می‌برند که نیاز به درمان دارد. تنگی‌ها همچنین می‌توانند در مدت زمان نسبتاً کوتاهی ایجاد شوند. بنابراین توصیه می‌شود که MRI بعد از ۲-۳ سال تکرار شود. پس از فتق دیسک، درمان با میکروسرژیک تنگی نخاعی دومین عمل شایع کمر (۱۳ عمل در هر ۱۰۰۰۰۰ نفر در سال) و شایع‌ترین عمل در بیماران بالای ۵۰ سال است.
هیپرتروفی کمر چه علائمی ایجاد می‌کند؟
شکایات معمولی و علائم اصلی ناشی از هیپرتروفی کمر عبارتند از:
- مشکل در راه رفتن همراه با ضعف یا درد در باسن و یا پا
- کمردرد (لومباگو) با شدت‌های مختلف
- بهبود علائم هنگام خم شدن و نشستن
- لنگش ستون فقرات
تنگی نخاعی کلاسیک با درد در یک یا هر دو پا پس از راه رفتن در مسافت معین یا ایستادن برای مدت معینی مشخص می‌شود. در این شرایط پزشک از لنگش عصبی یا لنگش اسپینالیس صحبت می‌کند. پا درد می‌تواند با کمردرد همراه باشد. به طور معمول، درد هنگام نشستن، دراز کشیدن یا دوچرخه سواری بهبود می‌یابد. بیمارانی هستند که در هر وضعیتی با کمر کشیده احساس درد می‌کنند، زیرا کشش ستون فقرات قطر داخلی کانال نخاع را کاهش می‌دهد در حالی که خم شدن آن را افزایش می‌دهد. بنابراین دوچرخه سواری معمولاً بدون هیچ مشکلی امکان پذیر است. با این حال، لنگش اسپینالیس معمولی در ۳۰ درصد بیماران رخ نمی‌دهد. در عوض، علائم نوع سیاتیک یا پارستزی مانند سوزن سوزن شدن پاها، گرفتگی عضلات ساق پا، ضعف در ساق پا و درد هنگام استراحت رخ می‌دهد.
کمر درد
کمردرد بخشی از علائم است، اما می‌تواند از نظر شدت متفاوت باشد و همچنین وابسته به بار است. در مورد لغزش نادر مهره همراه، درد ناشی از ناپایداری ستون فقرات می‌تواند در پیش زمینه باشد.
نقایص عصبی
اختلالات حساسیت، مهارت‌های حرکتی و رفلکس‌ها نسبتاً خفیف هستند. آنها معمولاً نواحی پوست و ماهیچه‌های ریشه L5 (ضعف پا، هیپستزی شست پا) یا L4 (ضعف عضله چهارسر ران، هیپستزی قسمت داخلی ساق پا) و به ندرت ریشه‌های دیگر را تحت تأثیر قرار می‌دهند. با این حال، معاینه عصبی اغلب قابل توجه نیست. به اصطلاح علائم دمی همراه با اختلالات مثانه یا رکتوم به دلیل فشرده شدن کیسه دورال نادر است.
هیپرتروفی کمر چگونه تشخیص داده می‌شود؟
نحوه تشخیص هیپرتروفی کمر به شرح زیر است:
تصویر MRI از هیپرتروفی کمر
طناب نخاعی و اعصاب از کانال نخاعی عبور می‌کنند که توسط مایع مغزی نخاعی احاطه شده است. این در تصویر به عنوان یک ساختار روشن قابل مشاهده است.
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
ستون فقرات کمری اولین انتخاب برای تشخیص است. تصویر MRI ضخیم شدن رباط‌های نخاعی Ligamenta flava (L) و مفاصل برجسته بین مهره‌ای (G) را نشان می‌دهد که منجر به باریک شدن قابل توجه کانال نخاعی می‌شود. برآمدگی خفیف اما گسترده دیسک بین مهره‌ای (B) که اغلب به صورت ساژیتال دیده می‌شود نیز معمولی است. مهره‌های کمری L4/L5 یا L3/L4 معمولاً تحت تأثیر قرار می‌گیرند. در مورد کانال باریک مادرزادی، تنگی‌های متعدد در میانسالی دیده می‌شود. ثبت عملکردی ستون فقرات کمری در خم شدن (فلکسیون) و کشش در مورد کمردرد غالب به منظور تشخیص یا رد لغزش مهره‌ها، به اصطلاح اسپوندیلولیستزیس، ضروری است. لنگش عروقی (متناوب) باید بر اساس علائم بالینی معمولی یا با کمک معاینه داپلر رد شود. نشانه‌های معمولی در اینجا عدم وجود نبض پا، تغییرات پوستی تغذیه‌ای، سردی پوست، شکایت حتی در حالت خمیده، برای مثال هنگام دوچرخه‌سواری، و درد عضلانی به جای درد عصبی است.
چه زمانی هیپرتروفی کمر باید عمل شود؟
اشعه ایکس در حدود ۲۰ تا ۴۰ درصد از افراد بالای ۶۰ سال علائم تنگی نخاعی را نشان می‌دهد، بدون اینکه فرد مبتلا هیچ علامتی داشته باشد. در این موارد درمان لازم نیست. با این حال، اگر علائم قابل توجهی رخ دهد، باید یک عمل جراحی در نظر گرفته شود. خصوصاً در بیماران مسن با علائم واضح، عمل نباید به مدت طولانی به تعویق بی‌افتد، در غیر این صورت به دلیل افزایش بی‌حرکتی، وضعیت خود را از دست داده و ضعیف می‌شوند. این عمل یک روش معمول با میزان عوارض کم است. حتی در بیماران ۷۰ تا ۹۰ ساله. بنابراین، عمل حتی در سنین بالا نیز درمان انتخابی است.
درمان هیپرتروفی کمر بدون جراحی
درمان محافظه کارانه فقط تا حد محدودی مؤثر است، زیرا علائم به دلیل فشرده شدن ریشه‌های عصبی بیشتر می‌شوند. فیزیوتراپی، مسکن‌ها (پاراستامول، داروهای ضد روماتیسم، فلوپیرتین، گاباپنتین)، نفوذ نقطه ماشه‌ای یا فاست با داروهای بی حس کننده موضعی و کورتیکواستروئیدها (تریامسینولون) همه این اقدامات فقط برای مدت کوتاهی وضعیت بیمار را بهبود می‌بخشد و معمولاً بعد از مدت کوتاهی دیگر تاثیر گذار نخواهند بود. به عنوان یک قاعده، رفع فشار اعصاب منقبض شده با جراحی برای بهبود طولانی مدت علائم اجتناب ناپذیر است.
نظرات